Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk

Mục lục

Đánh giá post

Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Luận Văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn thạc sĩ tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài Luận Văn: Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:

Phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) là khâu đầu tiên trong hoạt động thực thi pháp luật, là phương tiện để chuyển tải những đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tới toàn thể cán bộ và nhân dân. Đặc biệt, trong công cuộc đổi mới, xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân hiện nay, công tác này càng có vai trò quan trọng về nhiều mặt. Xuất phát từ vai trò, ý nghĩa quan trọng này, trong rất nhiều văn kiện của Đảng đã xác định rõ công tác PBGDPL là một bộ phận của công tác giáo dục chính trị tư tưởng, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục với nhiều hình thức phong phú, đa dạng và sáng tạo nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ và nhân dân, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển, giữ vững ổn định chính trị và trật tự xã hội.

Điều 2 Luật PBGDPL (Luật) đã quy định công dân có quyền được thông tin về pháp luật, Nhà nước bảo đảm, tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền được thông tin về pháp luật và tại Khoản 1 Điều 3 của Luật quy định về chính sách của Nhà nước về PBGDPL như sau: “PBGDPL là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt”. Tại Khoản 2 Điều 6 Luật quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước đối với công tác PBGDPL như sau:“Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về Phổ biến, giáo dục pháp luật; Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về Phổ biến, giáo dục pháp luật; Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tư pháp thực hiện quản lý nhà nước về Phổ biến, giáo dục pháp luật”.

Ở đơn vị hành chính cấp tỉnh, hoạt động này được Chính phủ giao cho Ủy ban nhân dân (U N ) cấp tỉnh quản lý, triển khai thực hiện và tại Khoản 3, Điều 4, Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 04/4/2014 của Chính phủ quy định về tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có quy định cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có nhiệm vụ “Phổ biến giáo dục pháp luật về các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước được giao”, đồng thời, tại Khoản 2, Điều 8, Nghị định số 24/2014/NĐ-CP cũng có quy định “Sở Tư pháp tham mưu, giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về công tác phổ biến giáo dục pháp luật” trên địa bàn đơn vị hành chính cấp tỉnh. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Trong những năm qua, công tác PBGDPL nhìn chung đã được cấp ủy Đảng, chính quyền tỉnh Đắk Lắk quan tâm; đã có những hoạt động phong phú, nội dung, hình thức cũng như phương pháp từng bước được đổi mới; thu được một số kết quả bước đầu đáng ghi nhận. Hoạt động PBGDPL đã góp phần từng bước nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật, hình thành dần thói quen “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” trong cán bộ và nhân dân trên địa bàn tỉnh, đưa pháp luật vào các hoạt động quản lý nhà nước và đời sống xã hội.

Mặc dù vậy, công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk vẫn còn bộc lộ không ít khó khăn, hạn chế ở nhiều mặt: về nhận thức; về kinh phí, cơ sở vật chất; về nhân lực; về nội dung, hình thức thực hiện; hiệu quả đạt được… đặc biệt là trách nhiệm, vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trong việc triển khai thực hiện công tác này trên địa bàn tỉnh đang đặt cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương cũng như đội ngũ làm công tác PBGDPL của tỉnh trước những băn khoăn, trăn trở. Xuất phát từ mục đích đó, tôi chọn nội dung “ Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk” làm đề tài luận văn.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ

===>>> Dịch Vụ Viết Thuê Luận Văn Thạc Sĩ Ngành Luật

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn:

PBGDPL trong giai đoạn hiện nay luôn nhận được sự quan tâm của mọi cấp, mọi ngành trong cả nước. Vấn đề PBGDPL qua các giai đoạn đã được nhiều nhà khoa học, nhiều tác giả tìm hiểu, nghiên cứu với nhiều góc độ khác nhau, ở nhiều địa bàn khác nhau với các hình thức như: Sách chuyên khảo, đề tài khoa học, luận án, luận văn, khóa luận tốt nghiệp… Đáng chú ý có các công trình sau: Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Những công trình nghiên cứu về Phổ biến, giáo dục pháp luật cho một đối tượng cụ thể:

Nguyễn Quốc Sửu (2011), “Giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, Nxb. Chính trị Quốc gia – Sự thật. Cuốn sách này đã phân tích, làm rõ về phương diện lý luận, thực tiễn vấn đề giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức, thực trạng và nguyên nhân của thực trạng, đề xuất những giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức ở nước ta hiện nay.

Trần Công Lý (2009), Giáo dục ý thức pháp luật cho cán bộ, công chức ở Việt Nam hiện nay, Luận án Tiến sỹ Quản lý hành chính công, Hà nội. Luận án này được hoàn thành tại Học viện Hành chính (Học viện Chính trị – Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh), trong đó tác giả luận bàn về giáo dục ý thức pháp luật, chứ không phải giáo dục pháp luật. Mặc dù cũng bàn đến các vấn đề về chủ thể, đối tượng, nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục ý thức pháp luật gắn với đối tượng cán bộ, công chức; song về thực chất chúng đều dựa trên nền của giáo dục pháp luật.

Những công trình nghiên cứu về Phổ biến, giáo dục pháp luật gắn với một đối tượng cụ thể và ở một địa bàn nhất định

Vấn đề PBGDPL gắn với một đối tượng cụ thể ở một địa bàn nhất định cũng là đề tài nghiên cứu của nhiều luận văn thạc sỹ luật học. Có thể điểm qua một số luận văn được bảo vệ trong thời gian gần đây:

Nguyễn Thanh Tùng (2011), Giáo dục pháp luật cho đồng bào công giáo ở tỉnh Đồng Nai hiện nay, Luận văn Thạc sỹ luật học, Hà Nội. Tác giả đã tập trung phân tích một số vấn đề lý luận về giáo dục pháp luật cho đồng bào công giáo ở tỉnh Đồng Nai và nguyên nhân của thực trạng đó; trên cơ sở đó, đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm tăng cường công tác giáo dục pháp luật cho đồng bào công giáo ở tỉnh Đồng Nai hiện nay.

Trương Thị Thu Hiền (2013), Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình – Thực trạng và giải pháp, Luận văn Thạc sỹ luật học, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong luận văn này tác giả đã tập trung làm sáng tỏ về mặt lý luận các khái niệm về Phổ biến, giáo dục pháp luật và hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật; phân tích, đánh giá đặc điểm và thực trạng hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ và nhân dân huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng ình; đề xuất những giải pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ và nhân dân huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Nguyễn Xuân Hòa (2016), Tổ chức thực hiện giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử của Tòa án ân dân tỉnh Đắk Lắk, Luận văn Thạc sỹ luật học, Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả đã tập trung phân tích vấn đề lý luận về tổ chức thực hiện giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk; đánh giá thực trạng, nguyên nhân, chỉ ra những nét đặc thù của công tác này để trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thực hiện giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử của Tòa án từ thực tiễn tỉnh Đắk Lắk.

Đặc điểm chung của các luận văn, luận án đã thực hiện là đề cập đến lý luận chung về PBGDPL hoặc lý luận, thực tiễn hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật theo lĩnh vực, ở một đơn vị hành chính hoặc của một chủ thể, một đối tượng nhất định. Mỗi công trình nghiên cứu chọn cách tiếp cận ở những góc độ khác nhau, tuy nhiên, chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu và phân tích lý luận, thực tiễn về hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của một chủ thể đặc thù là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh trên một địa bàn cụ thể là tỉnh Đắk Lắk.

Vì vậy, tác giả sẽ kế thừa về lý luận của hoạt động PBGDPL từ các đề tài đã nghiên cứu và nghiên cứu những điểm mới về lý luận cũng như thực tiễn về hoạt động “PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk” – là chủ thể thực hiện chức năng quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực trên địa bàn cấp tỉnh, có trách nhiệm tham mưu UBND cấp tỉnh thực hiện công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn cấp tỉnh, cụ thể là trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, do đó, việc nghiên cứu đề tài “PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk” là không trùng lặp với các đề tài được nghiên cứu trước đó.

3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

  • Mục đích:

Trên cơ sở lý luận về PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh; đánh giá thực trạng về hoạt động PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk. Qua đó, đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc U N tỉnh Đắk Lắk trong điều kiện hiện nay.

  • Nhiệm vụ: Để thực hiện mục đích đó, luận văn tập trung giải quyết các nhiệm vụ sau:
  • Phân tích cơ sở lý luận về PBGDPL nói chung và PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh.
  • Phân tích thực trạng PBGDPL của một số cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk, chỉ ra những kết quả đạt được và tồn tại, hạn chế về PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk trong thời gian qua.
  • Đề xuất quan điểm và giải pháp bảo đảm hoạt động PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk trong điều kiện hiện nay.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là vấn đề lý luận và thực tiễn hoạt động PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc U N tỉnh Đắk Lắk.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

  • Về nội dung: lý luận và thực tiễn hoạt động PBGDPLcủa cơ quan chuyên môn thuộc U N tỉnh Đắk Lắk.
  • Về không gian, luận văn nghiên cứu hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của một số cơ quan chuyên môn thuộc U N tỉnh Đắk Lắk. Cụ thể là 12 Sở có số lượng công việc chuyên môn nhiều liên quan đến Phổ biến, giáo dục pháp luật, gồm: Sở Tư pháp;   an ân tộc; Sở Nội vụ; Sở Giáo dục và Đào tạo; Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Công thương; Sở Xây dựng; Sở Lao động, Thương binh và Xã hội; Sở Văn hóa, Thể thao và du kịch; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Sở
  • Về thời gian, trong thời gian 05 năm, từ năm 2015 đến năm 2019.

5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

5.1. Phương pháp luận

Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng của học thuyết Mác – Lênin; quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật. Luận văn cũng kế thừa những kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học liên quan đến PBGDPL.

5.2. Phương pháp nghiên cứu

Trong quá trình thực hiện luận văn, tác giả có sử dụng các phương pháp sau:

  • Phương pháp khảo cứu tài liệu, phân tích, suy luận: dùng cho Chương I để nghiên cứu các vấn đề về cơ sở lý luận của hoạt động PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh .
  • Phương pháp thống kê, điều tra xã hội học, tổng hợp, đánh giá: dùng cho Chương II để nghiên cứu các vấn đề về thực trạng hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk.
  • Phương pháp phân tích, suy luận: dùng cho Chương III để nghiên cứu về các quan điểm, giải pháp bảo đảm hoạt động PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn

Luận văn là công trình chuyên khảo phân tích một cách hệ thống và tương đối toàn diện các vấn đề lý luận và thực tiễn về Phổ biến, giáo dục pháp luật cuả các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk. Qua đó, luận văn cung cấp, bổ sung thêm các căn cứ lý luận và thực tiễn, góp phần làm phong phú và hoàn thiện thêm lý luận về Phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh nói riêng.

Với những kết quả đạt được, luận văn góp phần bảo đảm hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và góp phần quan trọng vào mục tiêu nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, là cơ sở khoa học và thực tiễn giúp tỉnh Đắk Lắk nói riêng và các địa phương cấp tỉnh nói chung nâng cao chất lượng công tác PBGDPL. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Các giải pháp đề ra trong luận văn có thể được áp dụng trong thực hiện công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới; làm tài liệu tham khảo phục vụ việc học tập, nghiên cứu của sinh viên, học viên cao học chuyên ngành Luật Hành chính, Luật Hiến pháp và cho những ai quan tâm.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương:

  • Chương 1: Những vấn đề lý luận về PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh.
  • Chương 2: Thực trạng PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk.
  • Chương 3: Quan điểm và giải pháp bảo đảm hoạt động PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk.

Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CỦA CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND CẤP TỈNH

1.1. Khái quát chung về Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh

1.1.1. Khái niệm Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh

1.1.1.1 Khái niệm về phổ biến, giáo dục pháp luật

PBGDPL là một vấn đề đang được Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành và toàn xã hội quan tâm, trong khoa học pháp lý hiện nay, có nhiều quan điểm, quan niệm khác nhau về khái niệm Phổ biến, giáo dục pháp luật. Sự khác nhau về quan điểm, quan niệm đó sẽ dẫn đến những lựa chọn khác nhau về nội dung, hình thức và phương pháp thực hiện. Vì vậy, việc tiếp cận khái niệm Phổ biến, giáo dục pháp luật một cách đúng đắn, khoa học sẽ giúp cho việc lựa chọn nội dung, hình thức và phương pháp Phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Trên thực tế, PBGDPL ít được đề cập đến như một khái niệm mang tính học thuật. Trong các tài liệu khoa học, thuật ngữ thường được sử dụng là giáo dục pháp luật. Tuy nhiên, trong hầu hết các văn kiện của Đảng, các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước, các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ chuyên môn liên quan, Phổ biến, giáo dục pháp luật được sử dụng một cách phổ biến. Vì vậy, trong phạm vi nghiên cứu của luận văn này, tác giả sử dụng thuật ngữ Phổ biến, giáo dục pháp luật với ý nghĩa chung đó.

Theo từ điển Tiếng Việt (NX Đà Nẵng năm 1997) hay Từ và ngữ Hán Việt (NX Từ điển ách Khoa – 2002) thì “Phổ biến là làm cho đông đảo mọi người biết đến một vấn đề, một tri thức bằng cách truyền đạt trực tiếp hay thông qua hình thức nào đó hoặc làm cho mọi người đều biết đến”. [1, tr785]

Phổ biến pháp luật có đối tượng tác động rộng rãi, mang ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc, bởi trong lịch sử đã có lúc pháp luật được ban hành nhưng không được phổ biến công khai mà chỉ được coi là một công cụ để nhà nước dùng để trị dân. ên cạnh đó phổ biến pháp luật còn mang tính tác nghiệp, truyền đạt nội dung pháp luật cho các đối tượng cụ thể. Ở những mức độ khác nhau, phổ biến pháp luật còn nhằm làm cho các đối tượng cụ thể hiểu thấu suốt các quy định của pháp luật để thực hiện pháp luật trên thực tế. Phổ biến pháp luật thường được thực hiện thông qua các hội nghị, các cuộc tập huấn…

Theo Từ điển Từ và ngữ Hán – Việt “Giáo dục là quá trình hoạt động có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm bồi dưỡng cho con người những phẩm chất đạo đức và những tri thức cần thiết để người ta có khả năng tham gia mọi mặt của đời sống xã hội”. [1, tr785]

So với phổ biến thì giáo dục cũng nhằm nâng cao nhận thức, tình cảm song nội dung rộng hơn, phương thức tiến hành chặt chẽ hơn, đối tượng xác định hơn, mục đích lớn hơn. Xét dưới góc độ nhất định thì phổ biến chính là các phương thức giáo dục cụ thể.

Trong quá trình nghiên cứu, quản lý và trực tiếp thực hiện các hoạt động PBGDPL tại địa phương, tác giả rất tâm đắc với quan niệm “PBGDPL là hoạt động có định hướng, có tổ chức, có chủ định của chủ thể Phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện bằng nhiều hình thức, phương pháp nhằm tác động đến đối tượng được Phổ biến, giáo dục pháp luật giúp họ nắm được các quy định của pháp luật và hình thành ở họ tri thức pháp luật, tình cảm pháp lý và từ đó có những hành vi phù hợp với các yêu cầu của pháp luật”.

1.1.1.2 Khái niệm về cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Theo Điều 3, Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 04/4/2014 của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc U N tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, thì “Các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh gồm có sở và cơ quan ngang sở (sau đây gọi chung là sở). Sở là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực ở địa phương theo quy định của pháp luật và theo phân công hoặc ủy quyền của UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh” [2].

Theo Điều 8 của Nghị định này, về cơ bản thì UBND cấp tỉnh có tất cả 17 cơ quan chuyên môn, bao gồm: Sở Nội vụ, Sở Tư pháp, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Công thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ,T &XH), Sở Văn hóa, Thể Thao và du lịch (VH,TT& L), Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Y tế, Thanh tra tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh. Ngoài ra, tùy vào tình hình thực tế của địa phương, UBND tỉnh có thể thành lập thêm các cơ quan đặc thù là Sở Ngoại vụ, an dân tộc, Sở Quy hoạch – Kiến trúc.[2]

Như vậy, ở đơn vị hành chính cấp tỉnh, khác với cơ quan có thẩm quyền chung là UBND cấp tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa bàn cấp tỉnh, thì cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh được lập ra nhằm giúp UBND cấp tỉnh – cơ quan có thẩm quyền chung, quản lý về chuyên môn, nghiệp vụ thuộc một ngành hoặc lĩnh vực nhất định.

1.1.1.3  Khái niệm về Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh

Từ khái niệm về PBGDPL và khái niệm của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, tác giả cho rằng có thể hiểu khái niệm Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là “hoạt động có định hướng, có tổ chức, có chủ định do cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh thực hiện bằng nhiều hình thức, phương pháp nhằm tác động đến đối tượng được Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn cấp tỉnh, giúp họ nắm được các quy định của pháp luật và hình thành ở họ tri thức pháp luật, tình cảm pháp lý và từ đó có những hành vi phù hợp với các yêu cầu của pháp luật”.

1.1.2 Đặc điểm về Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Hoạt động, PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có những đặc điểm sau:

Một là, Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là trách nhiệm, nhiệm vụ liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước của các cơ quan này.

Tại Khoản 3, Điều 4, Nghị định số 24/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có nhiệm vụ “Phổ biến, giáo dục pháp luật về các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước được giao”. Cụ thể hơn, tại các Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh đều có quy định về nhiệm vụ “Phổ biến, giáo dục pháp luật về các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước” của các cơ quan này. do đó, đối chiếu quy định trên với quy định tại Điều 8, Nghị định số 24/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về số lượng các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh thì tác giả có thể khẳng định rằng: các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tham mưu cho UBND cấp tỉnh tiến hành hoạt động PBGDPL về hầu hết các ngành, lĩnh vực trong đời sống kinh tế – xã hội trên địa bàn cấp tỉnh, từ các quy định của pháp luật về lĩnh vực đất đai, xây dựng thuộc phạm vi quản lý của Sở Tài Nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng đến các quy định về lĩnh vực y tế, giáo dục, an toàn giao thông thuộc phạm vi quản lý của Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Giao thông – Vận tải …và Sở Tư pháp có nhiệm vụ PBGDPL về các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Sở Tư pháp, đồng thời, Sở Tư pháp được giao thêm chức năng làm “đầu mối”, giúp U N tỉnh quản lý nhà nước về công tác PBGDPL tại địa bàn cấp tỉnh. [2]

Từ các quy định trên có thể hiểu, Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là một trong những nhiệm vụ để thực hiện chức năng quản lý nhà nước thuộc lĩnh vực, ngành được giao và trách nhiệm thực hiện hoạt động này được quy định tại Nghị định, các Thông tư hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan chuyên môn thuộc U N tỉnh và tại Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật. Đây là hoạt động của các cơ quan hành chính để thực hiện chức năng quản lý nhà nước nên được bố trí bộ máy, con người cũng như kinh phí để tổ chức thực hiện và được thể chế hóa trong các văn bản quy phạm pháp luật nên có nhiều điểm khác biệt so với hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của các tổ chức khác như: hoạt động PBGDPL của các tổ chức Đảng, đoàn thể thường mang tính tuyên truyền, vận động hay hoạt động PBGDPL của cơ quan báo chí, truyền thông là do các cơ quan này “tự nguyện” thực hiện.

Hai là, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh đóng vai trò “nòng cốt” trong việc thực hiện công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn cấp tỉnh. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Điều 2, Luật PBGDPL quy định về quyền được thông tin về pháp luật và trách nhiệm tìm hiểu, học tập pháp luật của công dân đã nêu rõ: “Công dân có quyền được thông tin về pháp luật và có trách nhiệm chủ động tìm hiểu, học tập pháp luật. Nhà nước bảo đảm, tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền được thông tin về pháp luật”. Để đảm bảo thực hiện quyền này, Điều 3, Luật PBGDPL quy định về chính sách của Nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật là “Phổ biến, giáo dục pháp luật là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt”. Nhà nước bảo đảm nguồn lực cần thiết cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và thực hiện xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; khuyến khích và có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện đối với cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật; huy động các nguồn lực xã hội đóng góp cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.[3]

Quan điểm này có thể hiểu công dân có trách nhiệm tìm hiểu pháp luật và Nhà nước bảo đảm, tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền được thông tin về pháp luật bằng cách huy động hệ thống chính trị gồm cơ quan Đảng, cơ quan Nhà nước, cơ quan Đoàn thể… và khuyến khích, huy động sự tham gia của các tổ chức, cá nhân trong đó Nhà nước giữ vai trò “nòng cốt” thực hiện công tác PBGDPL. Ở đơn vị hành chính cấp tỉnh, UBND cấp tỉnh giữ vai trò “nòng cốt” trong các cơ quan nhà nước ở cấp tỉnh, trong khi đó, các cơ quan chuyên môn thuộc U N cấp tỉnh là các cơ quan “nòng cốt” giúp UBND cấp tỉnh thực hiện công tác quản lý nhà nước tại địa phương, trong đó, công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong các chức năng, nhiệm vụ của hoạt động quản lý nhà nước, cho nên theo tác giả, có thể khẳng định rằng cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh đóng vai trò “nòng cốt” trong việc thực hiện công tác PBGDPL trên địa bàn cấp tỉnh.

Ba là, Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh là tiền đề đẩy mạnh hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật ở cấp huyện và cấp xã trên địa bàn cấp tỉnh.

Theo Điều 4, Nghị định 24/2014/NĐ-CP thì cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là cơ quan giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực trên toàn địa bàn cấp tỉnh. Các cơ quan này có thẩm quyền hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ, kiểm tra các hoạt động chuyên môn thuộc ngành, lĩnh vực quản lý được thực hiện tại cấp huyện và cấp xã. Như vậy, hoạt động cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có ảnh hưởng lớn, trực tiếp đến việc triển khai các hoạt động của UBND cấp huyện và cấp xã. o đó, một khi cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh đẩy mạnh hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật sẽ tạo động lực, nền tảng cho UBND cấp huyện và UBND cấp xã trên địa bàn tỉnh nghiêm túc triển khai hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật ở địa phương. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

1.1.3. Vai trò Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh

1.1.3.1. Góp phần cập nhật, nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh

Cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có trách nhiệm “PBGDPL về các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước được giao”, lại là cơ quan hiểu biết rất rõ các quy định pháp luật thuộc ngành, lĩnh vực mình quản lý, là chủ thể có rất nhiều thuận lợi về tổ chức bộ máy, kinh phí để tổ chức thực hiện công tác này so với các chủ thể khác như các tổ chức Đảng, Đoàn thể… nên có vai trò cung cấp, cập nhật, nâng cao kiến thức pháp luật thuộc phạm vi quản lý nhà nước của cơ quan mình cho cán bộ và nhân dân, trong đó, chú trọng trước hết là việc cập nhật những kiến thức pháp luật mới được ban hành để điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung các quan hệ xã hội trong quá trình phát triển kinh tế -xã hội mới được các cơ quan Trung ương ban hành cho đội ngũ cán bộ. công chức thuộc phạm vi quản lý để từ đó giúp họ nắm vững, hiểu rõ các quy định này để tổ chức triển khai thực hiện, đưa pháp luật đi vào cuộc sống. Đồng thời, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có vai trò, trách nhiệm trong việc đảm bảo quyền được thông tin về pháp luật của nhân dân đối với các lĩnh vực quản lý nên có vai trò PBGDPL cho các tầng lớp nhân dân các kiến thức pháp luật liên quan đến đời sống hàng ngày nhằm giúp họ hiểu biết, thực hiện theo đúng các quy định pháp luật.

Thông qua hoạt động PBGDPL sẽ làm sâu sắc và từng bước mở rộng hệ thống kiến thức pháp luật của cán bộ và nhân dân. Mục đích này đặc biệt quan trọng trong điều kiện như nước ta hiện nay, khi mà hiểu biết pháp luật của công dân còn thấp, còn chịu tư tưởng và nếp sống của người sản xuất nhỏ, nhận thức về quyền và nghĩa vụ của công dân chưa đầy đủ. Mặt khác, hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật chưa được coi trọng dẫn đến tình trạng pháp chế bị buông lỏng, làm giảm hiệu lực của pháp luật, dẫn đến giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

1.1.3.2. Góp phần xây dựng, củng cố tình cảm, niềm tin của cán bộ và nhân dân trên địa bàn tỉnh đối với pháp luật

Pháp luật chỉ có thể được cán bộ và nhân dân thực hiện nghiêm chỉnh và thực sự phát huy hiệu lực, hiệu quả khi họ tin tưởng vào các nguyên tắc, quy định của pháp luật. Chỉ khi nào người dân nhận thức đúng đắn, đầy đủ các nguyên tắc, quy định của pháp luật thì họ mới có thể thực hiện pháp luật một cách tự giác mà không cần một biện pháp cưỡng chế nào từ phía Nhà nước. Từ vai trò cung cấp thông tin, nâng cao trình độ kiến thức, hiểu biết pháp luật cho các tầng lớp nhân dân, Phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần xây dựng, củng cố niềm tin của cán bộ, nhân dân đối với pháp luật.

Để hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh góp phần xây dựng, củng cố niềm tin của cán bộ, nhân dân đối với pháp luật thì cần giáo dục tình cảm công bằng, tình cảm trách nhiệm và tình cảm không khoan nhượng đối với các hành vi phạm pháp, phạm tội. Việc xây dựng, củng cố niềm tin của cán bộ, nhân dân đối với pháp luật càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các thế lực phản động, thù địch vẫn đang thực hiện các hoạt động tuyên truyền, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ta, gây chia rẽ giữa các dân tộc, tôn giáo ở địa phương. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

1.1.3.3. Góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ, nhân dân trên địa bàn tỉnh

Sự hiểu biết pháp luật, nhận thức đúng đắn bản chất, vai trò xã hội của pháp luật, nắm bắt được các quyền con người, quyền công dân… sẽ là cơ sở, nền tảng để cán bộ, nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh thêm tin tưởng vào chính sách, pháp luật của Nhà nước, sự quản lý, điều hành của các cấp chính quyền địa phương. Hơn thế nữa, có kiến thức, hiểu biết pháp luật ở một trình độ nhất định, có niềm tin đối với pháp luật, cán bộ, nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh mới có ý thức tự đánh giá, đối chiếu hành vi của mình với các nguyên tắc, quy định của pháp luật khi tham gia vào các quan hệ xã hội; tự mình có thể tiếp cận hoặc bảo vệ quyền con người, quyền công dân một cách hiệu quả, phù hợp với các nguyên tắc luật định, nâng cao chất lượng cuộc sống của họ.

Hoạt động PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh hiệu quả giúp củng cố niềm tin sâu sắc của cán bộ, nhân dân trên địa bàn tỉnh vào sự cần thiết phải tuân theo một cách tự nguyện các quy định của pháp luật là những yếu tố quan trọng làm hình thành hành vi pháp luật tích cực. Điều đó nói lên một trong những vai trò hết sức quan trọng của hoạt động Hoạt động PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật, thực hiện hành vi pháp luật hợp pháp cho cán bộ, nhân dân trên địa bàn tỉnh.

1.2. Chủ thể, đối tượng Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh

1.2.1 Chủ thể Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Theo quy định tại Nghị định 24/2014/NĐ-CP, chủ thể Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, bao gồm 19 cơ quan chuyên môn: Sở Nội vụ, Sở Tư pháp, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Công thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Sở Giao thông – Vận tải, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ,T &XH), Sở Văn hóa, Thể Thao và du lịch (VH,TT& L), Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Y tế, Thanh tra tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh; là cán bộ, công chức của 19 cơ quan này làm nhiệm vụ P G PL [2].Trong đó, Sở Tư pháp có chức năng là cơ quan “đầu mối” giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về công tác PBGDPL trên địa bàn cấp tỉnh. Lợi thế của các cơ quan này là luôn có trong tay các loại thông tin, tài liệu, văn bản QPPL, có đội ngũ cán bộ, công chức đã được đào tạo bài bản, có kiến thức, hiểu biết pháp luật và có kinh nghiệm trong thực tiễn đời sống pháp lý của địa phương.

Như vậy, có thể hiểu, tại mỗi cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh thì các bộ phận chuyên môn đều có trách nhiệm thực hiện công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật thuộc lĩnh vực mình phụ trách, tuy nhiên, để thiết lập bộ máy thực hiện có hiệu quả công tác này, tại Nghị định số 55/2011/NĐ-CP ngày 04/7/2011 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của tổ chức pháp chế thì tổ chức/cán bộ pháp chế có chức năng, nhiệm vụ là làm “đầu mối” tham mưu thực hiện các công tác PBGDPL và các công tác khác như: xây dựng văn bản QPPL, theo dõi thi hành pháp luật, kiểm soát thủ tục hành chính….

Bên cạnh đó, để chuẩn hóa điều kiện, nâng cao trình độ cho đội ngũ này, Luật PBGDPL đã quy định về tiêu chuẩn của người làm công tác PBGDPL đó là áo cáo viên pháp luật. Theo đó “ áo cáo viên pháp luật là cán bộ, công chức, viên chức và sỹ quan trong lực lượng vũ trang nhân dân được cơ quan có thẩm quyền ra quyết định công nhận để kiêm nhiệm thực hiện hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. áo cáo viên pháp luật phải có đủ các tiêu chuẩn sau: a) Có phẩm chất đạo đức tốt, lập trường tư tưởng vững vàng, có uy tín trong công tác;b) Có khả năng truyền đạt;c) Có bằng tốt nghiệp đại học luật và thời gian công tác trong lĩnh vực pháp luật ít nhất là 02 năm; trường hợp không có bằng tốt nghiệp đại học luật, nhưng có bằng tốt nghiệp đại học khác thì phải có thời gian công tác liên quan đến pháp luật ít nhất là 03 năm.” [3]

Mặt khác, để tạo cơ chế phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, cơ quan đoàn thể thuộc hệ thống chính trị trong việc triển khai thực hiện công tác PBGDPL, Điều 7 Luật PBGDPL đã quy định về việc ban hành cơ chế thành lập Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật ở cấp tỉnh để làm cơ quan tư vấn, tham mưu cho UBND cấp tỉnh triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và huy động nguồn lực cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, cụ thể hóa quy định này, Quyết định số 27/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về thành phần của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật ở cấp tỉnh có các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, trong đó Cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là Sở Tư pháp. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Tuy nhiên, chủ thể Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có nhược điểm là chủ thể không chuyên nghiệp là những người có chức năng, nhiệm vụ chính không phải là Phổ biến, giáo dục pháp luật, mà thông qua hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của mình hoặc làm việc kiêm nhiệm để thực hiện nhiệm vụ PBGDPL.

1.2.2 Đối tượng Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh

Đối tượng Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh ở đây chính là cán bộ và nhân dân đang sinh sống, lao động, làm việc trên địa bàn cấp tỉnh. o đối tượng Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là rất rộng nên nhu cầu tiếp nhận thông tin, kiến thức pháp luật của họ rất đa dạng tùy thuộc vào địa bàn cư trú, nhóm tuổi, trình độ học vấn, nghề nghiệp, vị thế xã hội trong cộng đồng, mục tiêu tiếp thu kiến thức pháp luật… Chính vì vậy, khi tiến hành PBGDPL, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh cần phải chú ý phân loại đối tượng theo những tiêu chí cụ thể nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả của hoạt động này. Cụ thể:

Thứ nhất, theo địa bàn cư trú, cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh bao gồm những người đang sinh sống, làm việc ở các đô thị (thành phố, thị xã, các thị trấn thuộc huyện) và những người đang sinh sống, làm việc ở các vùng nông thôn (buôn, làng). o những khác biệt xã hội giữa nông thôn và đô thị nên nhu cầu về thông tin, kiến thức pháp luật của cán bộ và nhân dân ở mỗi nơi cũng khác nhau; bởi vậy, các chủ thể cần lưu ý phân loại đối tượng theo địa bàn cư trú khi Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn cấp tỉnh.

Thứ hai, theo nhóm tuổi, cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh gồm những người thuộc các nhóm lứa tuổi khác nhau, như nhóm trẻ em (học sinh tiểu học), nhóm thiếu niên (học sinh trung học cơ sở), nhóm thanh niên (học sinh trung học phổ thông và đoàn viên thanh niên đang lao động, sinh hoạt tại các địa phương), nhóm trung niên và nhóm người cao tuổi. Mỗi nhóm lứa tuổi trên đây đều có những nét đặc trưng riêng về tâm lý, nhận thức, hiểu biết, kinh nghiệm thực tế xã hội, nhu cầu hiểu biết pháp luật… Vì vậy, khi triển khai PBGDPL trên địa bàn cấp tỉnh, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh phải có sự chuẩn bị nghiêm túc, khoa học về mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức, thực hiện phổ biến pháp luật sao cho phù hợp với từng nhóm lứa tuổi. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Thứ ba, theo hoạt động nghề nghiệp, cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh bao gồm những người lao động đang làm các công việc, nghề nghiệp khác nhau: làm việc trong các cơ quan nhà nước; thuần túy làm nông nghiệp (trồng lúa, làm rẫy, nương, hoa màu, chăn nuôi…); kinh doanh, buôn bán nhỏ… Chắc chắn là những người làm công việc khác nhau có nhận thức pháp luật, vốn kiến thức pháp luật và nhu cầu hiểu biết pháp luật cũng rất khác nhau. Điều đó đòi hỏi cơ quan chuyên môn thuộc U N cấp tỉnh phải tính đến hoạt động nghề nghiệp của cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh trong quá trình Phổ biến, giáo dục pháp luật.

Thứ tư, theo mục tiêu, nhu cầu tiếp thu kiến thức pháp luật, có thể phân chia cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh thành các nhóm để tổ chức, thực hiện phổ biến pháp luật: học để hiểu biết pháp luật, học để vận dụng pháp luật vào thực tiễn cuộc sống, học để phục vụ công tác chuyên môn, học để nâng cao trình độ kiến thức pháp luật…

1.3 Nội dung, hình thức, phương pháp Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh

1.3.1. Nội dung Phổ biến, giáo dục pháp luật

Điều 10 Luật PBGDPL quy định nội dung PBGDPL như sau: Quy định của Hiến pháp và văn bản quy phạm pháp luật, trọng tâm là các quy định của pháp luật về dân sự, hình sự, hành chính, hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, đất đai, xây dựng, bảo vệ môi trường, lao động, giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh, giao thông, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành. Các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, các thỏa thuận quốc tế. Ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật; gương người tốt, việc tốt trong thực hiện pháp luật.[3]

Cụ thể hơn, trên địa bàn cấp tỉnh, nội dung Phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh là những văn bản QPPL do Nhà nước ban hành và những văn bản pháp quy do các cấp chính quyền địa phương ban hành mà các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh cần truyền đạt, trang bị cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh phù hợp với mục tiêu, yêu cầu cho từng đối tượng, giúp họ có được những kiến thức, hiểu biết nhất định về pháp luật; trên cơ sở đó, hình thành và phát triển ý thức pháp luật, củng cố niềm tin đối với pháp luật và hình thành lối sống theo pháp luật, cụ thể:

Nội dung PBGDPL cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh gồm hệ thống các văn bản QPPL của Nhà nước và các văn bản pháp quy của các cấp chính quyền địa phương, bao gồm: Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Thứ nhất, nhìn trên phương diện hệ thống các văn bản QPPL do Nhà nước ban hành bao gồm các bộ luật, luật, pháp lệnh, nghị định, các loại văn bản QPPL khác, đang có giá trị và hiệu lực thực thi, như Hiến pháp,   ộ luật ân sự,   ộ luật Lao động, Luật Đất đai, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật   ình đẳng giới, Luật Khiếu nại, Luật tố cáo, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Thanh niên, Luật Giao thông đường bộ, Luật   ảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, Pháp lệnh Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; pháp luật về bảo hiểm y tế, chăm sóc sức khỏe; pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội; các chính sách, pháp luật về dân tộc, tôn giáo…

Các văn bản PBGDPL kể trên đều là những lĩnh vực pháp luật quan trọng, gần gũi trong đời sống xã hội nói chung, trong đời sống của cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh nói riêng; vì thế, chúng phải là những vấn đề cốt lõi trong nội dung PBGDPL cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh.[3] Thứ hai, nhìn trên phương diện các văn bản PBGDPL dưới luật do các cấp chính quyền cấp tỉnh ban hành, nội dung PBGDPL cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh bao gồm các nghị quyết của HĐN các cấp, các quyết định của UBND các cấp; đặc biệt là những văn bản có liên quan trực tiếp đến đời sống, lao động, sinh hoạt của cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh.

Thứ ba, một trong những nội dung PBGDPL cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh là thực tiễn đời sống pháp luật trên địa bàn từng tỉnh. Thực tiễn đời sống pháp luật ở cấp tỉnh bao gồm các vấn đề: kết quả triển khai Phổ biến, giáo dục pháp luật; kết quả thực hiện pháp luật; những gương sáng điển hình, tấm gương “người tốt, việc tốt” trong thực hiện pháp luật; tình hình tội phạm trên địa bàn; các âm mưu, thủ đoạn, phương thức phạm tội mới xuất hiện; kết quả hoạt động xét xử, bảo vệ pháp luật của các cơ quan chức năng ở cấp tỉnh… Việc Phổ biến, giáo dục pháp luật những nội dung thông tin về thực tiễn đời sống pháp luật ở cấp tỉnh có ý nghĩa rất quan trọng: một mặt, động viên, khuyến khích, cổ vũ cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh học tập, làm theo những tấm gương sáng trong thực hiện pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong cộng đồng; mặt khác, nâng cao cảnh giác trước các âm mưu, thủ đoạn phạm tội, tích cực tham gia đấu tranh phòng chống tội phạm.

Ngoài ra, để thực hiện chính sách ưu tiên, quan tâm đến các đối tượng yếu thế trong xã hội, đồng thời, đảm bảo sự phù hợp giữa nội dung PBGDPL với đối tượng PBGDPL, Luật PBGDPL đã quy định cụ thể về nội dung PBGDPL cho một số đối tượng đặc thù tại Mục 2 Chương II của Luật có liên quan đến PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh như sau :

Một là, nội dung Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, ven biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn và ngư dân: Việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, ven biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn và ngư dân căn cứ vào đặc điểm của từng đối tượng mà tập trung vào các quy định pháp luật về dân tộc, tôn giáo, trách nhiệm tham gia bảo vệ, giữ gìn an ninh, quốc phòng, biên giới, chủ quyền quốc gia, biển, đảo, tài nguyên, khoáng sản và các lĩnh vực pháp luật khác gắn liền với đời sống, sản xuất của người dân.

Hai là, nội dung Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người lao động trong các doanh nghiệp: Việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho người lao động trong các doanh nghiệp tập trung vào quyền và nghĩa vụ của người lao động, người sử dụng lao động, pháp luật về việc làm, an toàn vệ sinh lao động, chế độ tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, pháp luật công đoàn và các quy định khác của pháp luật về lao động. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Ba là, nội dung Phổ biến, giáo dục pháp luật cho nạn nhân bạo lực gia đình: Việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho nạn nhân bạo lực gia đình tập trung vào các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, trách nhiệm của Nhà nước và xã hội trong việc hỗ trợ, bảo vệ nạn nhân bạo lực gia đình.

Bốn là, nội dung Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người khuyết tật: Việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho người khuyết tật tập trung vào các quy định pháp luật về quyền của người khuyết tật; chế độ, chính sách của Nhà nước, trách nhiệm của Nhà nước và xã hội trong việc tạo điều kiện, hỗ trợ người khuyết tật và các quy định khác của pháp luật liên quan đến người khuyết tật.

Năm là, nội dung Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc: Việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc, tùy theo từng đối tượng mà tập trung vào các quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân, pháp luật về hình sự, thi hành án hình sự, xử lý vi phạm hành chính; pháp luật về phòng, chống ma túy và các tệ nạn xã hội.

Sáu là, nội dung Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, người bị phạt tù được hưởng án treo: Việc phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, người bị phạt tù được hưởng án treo tập trung vào các quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân, pháp luật về hình sự, thi hành án hình sự, xử lý vi phạm hành chính. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Bảy là, nội dung giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân: Nội dung giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân được xây dựng phù hợp với từng cấp học và trình độ đào tạo, phù hợp với mục tiêu giáo dục, ngành nghề đào tạo, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, phổ thông, cơ bản, thiết thực và có hệ thống. Nội dung giáo dục pháp luật đối với từng cấp học và trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân được quy định như sau: Nội dung giáo dục pháp luật trong chương trình giáo dục mầm non và tiểu học được lồng ghép thông qua nội dung giáo dục đạo đức, hình thành thói quen phù hợp với chuẩn mực đạo đức của xã hội, ý thức kỷ luật, tinh thần đoàn kết, tinh thần tự giác, tạo tiền đề hình thành ý thức pháp luật. Nội dung giáo dục pháp luật trong chương trình giáo dục trung học cơ sở, trung học phổ thông trang bị kiến thức ban đầu về quyền, nghĩa vụ của công dân, rèn luyện thói quen, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật. Nội dung giáo dục pháp luật trong chương trình giáo dục nghề nghiệp trang bị kiến thức cơ bản về nhà nước và pháp luật, kiến thức pháp luật liên quan đến ngành, nghề đào tạo.[3]

Nội dung PBGDPL và đối tượng PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc U N cấp tỉnh có mối liên hệ mật thiết với nhau, nghĩa là phải căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu tiếp nhận kiến thức pháp luật của từng nhóm đối tượng để lựa chọn các nội dung PBGDPL phù hợp.

1.3.2. Hình thức Phổ biến, giáo dục pháp luật

Hình thức PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh về thực chất là những cách thức mà thông qua đó, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh thực hiện nhiệm vụ của mình. Như vậy, hình thức Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là các cách thức mà thông qua đó cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh chuyển giao nội dung phổ biến pháp luật và đạt mục tiêu phổ biến pháp luật cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh.

Điều 11 Luật PBGDPL đã quy định cụ thể về các hình thức PBGDPL mà các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có thể áp dụng cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh, căn cứ vào từng đối tượng cụ thể như: (1) Phổ biến pháp luật trực tiếp; tư vấn, hướng dẫn tìm hiểu pháp luật; cung cấp thông tin, tài liệu pháp luật. (2)Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, loa truyền thanh, internet, pa-nô, áp-phích, tranh cổ động; đăng tải trên Công báo; đăng tải thông tin pháp luật trên trang thông tin điện tử; niêm yết tại trụ sở, bảng tin của cơ quan, tổ chức, khu dân cư. (3)Tổ chức thi tìm hiểu pháp luật.(4)Thông qua công tác xử lý vi phạm hành chính, hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân và hoạt động khác của các cơ quan trong bộ máy nhà nước; thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở. (5) Lồng ghép trong hoạt động văn hóa, văn nghệ, sinh hoạt của tổ chức chính trị và các đoàn thể, câu lạc bộ, tủ sách pháp luật và các thiết chế văn hóa khác ở cơ sở. (6) Thông qua chương trình giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân. (7) Các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật khác phù hợp với từng đối tượng cụ thể mà các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền có thể áp dụng để bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đem lại hiệu quả.[3] Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Đặc  biệt, theo quy định của Luật PBGDPL, kể từ năm 2013,  Luật PBGDPL đã đưa ra một hình thức PBGDPL mới đó là quy định về việc tổ chức Ngày Pháp luật Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Điều 8 Luật PBGDPL quy định: Ngày 09 tháng 11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội [3] .

Tương tự như đối với vấn đề nội dung PBGDPL, để đảm bảo sự phù hợp giữa hình thức PBGDPL với một số đối tượng PBGDPL đặc thù, Luật PBGDPL đã quy định cụ thể về hình thức PBGDPL cho một số đối tượng đặc thù tại Mục 2 Chương II của Luật có liên quan đến PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh như sau [3]:

Một là, hình thức Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, ven biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn và ngư dân: Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, ven biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn và ngư dân được chú trọng thực hiện thông qua hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý lưu động; tư vấn pháp luật, cung cấp miễn phí thông tin, tài liệu pháp luật bằng tiếng dân tộc cho đồng bào dân tộc thiểu số; lồng ghép phổ biến, giáo dục pháp luật trong các hoạt động văn hóa truyền thống.

Hai là, hình thức Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người lao động trong các doanh nghiệp: Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho người lao động trong doanh nghiệp được chú trọng thực hiện thông qua việc phổ biến trực tiếp, niêm yết các quy định pháp luật tại nơi làm việc, tủ sách pháp luật, giỏ sách pháp luật, tờ gấp, lồng ghép trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ.

Ba là, hình thức Phổ biến, giáo dục pháp luật cho nạn nhân bạo lực gia đình: Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho nạn nhân bạo lực gia đình được chú trọng thực hiện thông qua hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý lưu động, tư vấn pháp luật miễn phí, phổ biến, giáo dục pháp luật trực tiếp tại nơi tạm lánh, cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình.

Bốn là, hình thức Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người khuyết tật: Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người khuyết tật được chú trọng thực hiện bằng hình thức, phương thức, phương tiện, tài liệu phù hợp với từng loại đối tượng người khuyết tật.

Năm là, hình thức Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc: Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc được chú trọng thực hiện thông qua chương trình học pháp luật, giáo dục công dân và lồng ghép trong chương trình học văn hoá, học nghề, giáo dục tái hòa nhập cộng đồng; phổ biến thông tin thời sự, chính sách; sinh hoạt câu lạc bộ, nhóm đồng đẳng và các hình thức phù hợp khác.

Sáu là, hình thức Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, người bị phạt tù được hưởng án treo: Phổ biến, giáo dục pháp luật cho người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, người bị phạt tù được hưởng án treo được chú trọng thực hiện thông qua hình thức phổ biến pháp luật trực tiếp; sinh hoạt câu lạc bộ và các hình thức phù hợp khác. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Bảy là, hình thức giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân: Giáo dục chính khóa thông qua việc lồng ghép trong các hoạt động giáo dục ở cấp mầm non; môn học đạo đức ở cấp tiểu học; môn học giáo dục công dân ở cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông; môn học pháp luật, pháp luật đại cương, pháp luật chuyên ngành tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp, các môn học trong cơ sở giáo dục khác của hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục ngoại khóa và các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Hình thức, nội dung PBGDPL và đối tượng PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có mối liên hệ mật thiết với nhau, nghĩa là phải căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu tiếp nhận kiến thức pháp luật của từng nhóm đối tượng để lựa chọn nội dung, hình thức PBGDPL phù hợp.

1.3.3 Phương pháp Phổ biến, giáo dục pháp luật

Phương pháp PBGDPL là hững phương thức, cách thức truyền đạt nội dung pháp luật tới các thành viên trong xã hội.

Tùy thuộc vào mục tiêu, nội dung PBGDPL cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn cấp tỉnh, cơ quan chuyên môn thuộc U N cấp tỉnh có thể sử dụng phương pháp phù hợp với từng nhóm đối tượng sau: Phương pháp tuyên truyền, giải thích pháp luật; Phương pháp thông tin pháp luật; Phương pháp nêu gương: “người tốt, việc tốt” điển hình về tôn trọng, thực hiện, bảo vệ pháp luật trong phạm vi đơn vị cấp tỉnh. Phương pháp nói chuyện, trao đổi về pháp luật. Phương pháp tạo dư luận xã hội để phổ biến pháp luật; Phương pháp tạo tình huống Phổ biến, giáo dục pháp luật; Phương pháp rèn luyện, thực hành pháp luật.

1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk.

1.4.1 Yếu tố chính trị, kinh tế – xã hội của tỉnh Đắk Lắk

Yếu tố chính trị, kinh tế – xã hội có ảnh hưởng quan trọng tới hoạt động PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk; là nền tảng, định hướng, cơ sở bảo đảm cho việc triển khai thực hiện các hoạt động PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk.

Nhìn chung, ở tỉnh Đắk Lắk, các nhà lãnh đạo chính trị có sự thống nhất, quyết tâm cao trong công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật; đời sống kinh tế – xã hội ngày càng được quan tâm và nâng cao. Đó là những thuận lợi trong việc tham mưu triển khai các nội dung cần thiết của hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn. Tuy nhiên, tỉnh Đắk Lắk với đặc thù là tỉnh có nhiều dân tộc sinh sống (theo thống kê tới thời điểm 2009, tỉnh Đắk Lắk có 47 dân tộc sinh sống). Dân số là đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ sinh sống chiếm tỷ lệ cao (chiếm tỷ lệ 30% dân số tỉnh Đắk Lắk); các thế lực phản động vẫn thường xuyên quấy phá, lôi kéo những người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn, hiểu biết còn hạn chế để chống phá Đảng và Nhà nước ta. o đó, các nhà lãnh đạo của tỉnh thường xuyên phải quan tâm giải quyết những vấn đề phức tạp phát sinh. Bên cạnh đó, ý thức chính trị của các chủ thể tham gia Phổ biến, giáo dục pháp luật vẫn chưa cao, chưa tự giác, nên mức độ quan tâm, sâu sát các nội dung cụ thể về Phổ biến, giáo dục pháp luật của tỉnh nói chung vẫn còn hạn chế về số lượng, tần suất.

Ngoài ra, tỉnh Đắk Lắk là tỉnh miền núi, địa bàn đi lại còn khó khăn, các hoạt động đầu tư trên địa bàn tỉnh vẫn còn ít, các hoạt động kinh tế vẫn còn nhỏ về quy mô, chưa đa dạng, phong phú. Bên cạnh đó, đời sống của cán bộ, công chức vẫn còn khó khăn, thu nhập eo hẹp cũng ảnh hưởng đến ý thức pháp luật của họ, dẫn đến vẫn còn hiện tượng chưa thật sự chú tâm trong hoạt động PBGDPL. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

1.4.2 Yếu tố chủ thể của hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật

Đặc điểm cơ quan chuyên môn cũng là yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh. Cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk có đặc điểm là tham mưu, giúp cơ quan có thẩm quyền chung (UBND tỉnh Đắk Lắk) quản lý về một ngành, lĩnh vực nhất định, nên có sự thuận lợi nhất định trong thực hiện PBGDPL thuộc ngành, lĩnh vực quản lý. Tuy nhiên, khối lượng công việc chuyên môn là tương đối nhiều, nên người đứng đầu các cơ quan chuyên môn và cán bộ, công chức của các cơ quan này thông thường ít quan tâm đến PBGDPL. Bên cạnh đó, việc quyết định các vấn đề quan trọng còn phụ thuộc nhiều vào cơ quan có thẩm quyền chung, nên tính chủ động, sáng tạo trong thực hiện PBGDPL của các cơ quan này vẫn còn nhiều hạn chế. Ngoài ra, các cơ quan chuyên môn còn phụ thuộc nhiều vào cơ quan quản lý chuyên ngành cấp trên (các ộ, cơ quan ngang ộ) trong việc triển khai nhiệm vụ chuyên môn và thành lập các phòng, ban chuyên môn trực thuộc. Đây cũng là một trở ngại lớn trong việc tham mưu thực hiện hiệu quả nhiệm vụ PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk trên thực tế.

Cán bộ, công chức là nguồn lực bảo đảm hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật được triển khai, thực thi. Vai trò của cán bộ, công chức rất quan trọng và luôn được đặt ở vị trí hàng đầu trong công tác Đảng và Nhà nước. Ở tỉnh Đắk Lắk, lực lượng cán bộ, công chức liên quan đến Phổ biến, giáo dục pháp luật bao gồm cán bộ pháp chế và cán bộ, công chức của các bộ phận chuyên môn thuộc cấp sở trực tiếp tham mưu thực hiện công tác PBGDPL. Nhìn một cách tổng quát, thì lực lượng này đã thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Nhưng riêng trong hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật những chủ thể này vẫn chưa thực sự chủ động, vẫn còn hiện tượng thờ ờ, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, chưa thật sự thể hiện đúng trách nhiệm của người cán bộ, công chức trong việc thực hiện hoạt động PBGDPL cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, năng lực của đội ngũ này cũng không đồng đều; nhiều trường hợp được bố trí làm việc không đúng chuyên môn nên không phát huy được sở trường của mình, từ đó ảnh hưởng chung đến hoạt động Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

1.4.3 Quy định của pháp luật về công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật

Một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc U N tỉnh Đắk Lắk là hệ thống các văn bản QPPL liên quan đến hoạt động này. Hệ thống các văn bản QPPL chính là các QPPL cụ thể được cơ quan có thẩm quyền ban hành. Mức độ hoàn thiện của hệ thống các văn bản này chính là yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ đến hiệu quả thực hiện Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk. Bên cạnh hệ thống các văn bản QPPL, ý thức pháp luật của các chủ thể tham gia Phổ biến, giáo dục pháp luật có ảnh hưởng quan trọng để “biến” nội dung các văn bản QPPL thành các hành động cụ thể. Ý thức pháp luật ở đây thể hiện năng lực nhận thức các quy định của pháp luật, thái độ của họ đối với các QPPL, các hành vi của thể của họ trong Phổ biến, giáo dục pháp luật.

Chính vì vậy, cơ quan quản lý cần quan tâm đến yếu tố pháp luật thông qua việc thường xuyên rà soát đánh giá các văn bản QPPL có liên quan để kịp thời điều chỉnh cho phù hợp; thường xuyên quan tâm bồi dưỡng, tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức thực hiện Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh.

Tiểu kết Chương 1

Tại Chương 1, tác giả đã khái quát được khái niệm, đặc điểm, vai trò về PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh; chủ thể, đối tượng, nội dung, hình thức, phương pháp Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh; đồng thời, có phân tích, làm rõ về hoạt động PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh. Theo đó, tác giả đã nhận định các nội dung sau:

Một là, tác giả đã đưa ra khái niệm PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh là “hoạt động có định hướng, có tổ chức, có chủ định do cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh thực hiện bằng nhiều hình thức, phương pháp nhằm tác động đến đối tượng được Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn cấp tỉnh, giúp họ nắm được các quy định của pháp luật và hình thành ở họ tri thức pháp luật, tình cảm pháp lý và từ đó có những hành vi phù hợp với các yêu cầu của pháp luật”.

Hai là, tác giả đã phân tích về đặc điểm, sự khác biệt của hoạt động PBGDPL do các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh so với các chủ thể khác. Theo đó, đã đưa ra các quy định pháp luật để khẳng định Phổ biến, giáo dục pháp luật là một hoạt động liên quan đến nội dung quản lý nhà nước của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, là nhiệm vụ, trách nhiệm của các cơ quan này đã được quy định rõ ràng tại Nghị định 24/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và các Thông tư hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan này. Tác giả đã đưa ra nhận định cơ quan chuyên môn cấp tỉnh có vai trò “nòng cốt” trong việc triển khai thực hiện công tác PBGDPL trên địa bàn cấp tỉnh, có vai trò quyết định ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả của công tác

PBGDPL trên địa bàn cấp tỉnh, là tiền đề đẩy mạnh hoạt động PBGDPL ở cấp huyện và cấp xã trên địa bàn cấp tỉnh. Đồng thời, đã phân tích về vai trò mà công tác PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh mang lại cho các đối tượng tiếp nhận. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Ba là, tác giả đã đã đưa ra các cơ sở lý luận, quy định của pháp luật về trách nhiệm làm chủ thể thực hiện PBGDPL của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, phân tích về cơ cấu, tổ chức của bộ máy làm nhiệm vụ PBGDPL tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh; nội dung, hình thức, phương pháp Phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, đồng thời, phân tích về đối tượng tiếp nhận mà hoạt động PBGDPL của các cơ quan này phải hướng đến.

Bốn là, tác giả đã đưa ra các luận giải về các yếu tố ảnh hưởng đến PBGDPL của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk, bao gồm các yếu tố: Yếu tố chính trị, kinh tế – xã hội của tỉnh Đắk Lắk; Yếu tố chủ thể của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk; Quy định của pháp luật về công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk. Luận văn: Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh Đắk Lắk.

Những luận giải tại Chương I là cơ sở quan trọng trong việc đi sâu nghiên cứu về thực trạng Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Đắk Lắk ở Chương 2.

XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY: 

===>>> Luận văn: Thực trạng pháp luật về công chứng tại Hà Nội

0 0 đánh giá
Article Rating
Theo dõi
Thông báo của
guest
0 Comments
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
0
Rất thích suy nghĩ của bạn, hãy bình luận.x
()
x
Contact Me on Zalo
0877682993