Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC

Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC hay nhất năm 2024 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn thạc sĩ tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài Luận Văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

2.1. Công ty Quản lý Tài sản của các Tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC)

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển

Văn bản nội bộ về việc thành lập và trưởng thành của VAMC nêu rõ, ngày 18 tháng 5 năm 2015, VAMC chính thức được thành lập và đi vào hoạt động theo Nghị định số 53/2015/NĐ-CP của Chính phủ. VAMC chính thức đi vào hoạt động từ ngày 26 tháng 7 năm 2015. VAMC được thành lập theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên do Nhà nước sở hữu 100% VĐL. Ngân hàng Nhà nước chịu trách nhiệm quản lý, giám sát, thanh tra đối với VAMC.

Với việc trực tiếp thực hiện đề án xử lý nợ xấu của hệ thống các Tổ chức tín dụng của Thủ tướng Chính phủ, hoạt động của công ty nhằm trực tiếp thực hiện lành mạnh hóa tài chính, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng hợp lý cho Nền kinh tế, giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp và các Tổ chức tín dụng, góp phần xử lý nợ xấu nhanh chóng. Doanh nghiệp là loại hình doanh nghiệp mới lạ, hoạt động với phương châm không vì lợi nhuận, công khai, minh bạch, hạn chế rủi ro và chi phí trong xử lý nợ khó đòi, lấy thu bù chi. Năm 2017, VĐL tăng lên 2.000 tỷ đồng từ 500 tỷ đồng khi mới thành lập.

Hoạt động của công ty hướng đến hỗ trợ xử lý nhanh nợ xấu, ổn định tài chính, giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp và các Tổ chức tín dụng, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng hợp lý cho Nền kinh tế.

Thông tin của VAMC:

• Tên tiếng Việt: CÔNG TY TNHH Một thành viên QUẢN LÝ TÀI SẢN CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG VIỆT NAM.
• Tên tiếng Anh: VIETNAM ASSET MANAGEMENT COMPANY.
• Viết tắt: VAMC Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.
• Trụ sở chính: Số 22 Hàng Vôi, phường Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội

Nghiệp vụ chính của VAMC

• Mua nợ xấu của các Tổ chức tín dụng.
• THN và xử lý hoặc bán nợ, Tài sản bảo đảm.
• Thay đổi điều kiện trả nợ, cơ cấu KH, chuyển nợ thành vốn góp, vốn cổ phần của khách nợ.
• Đầu tư, duy trì, cải thiện, sử dụng và cho thuê tài sản thế chấp mà doanh nghiệp quản lý tài sản đã thu thập được.
• Quản lý nợ xấu đã mua, cũng như kiểm tra và theo dõi mọi tài sản thế chấp liên quan đến nợ xấu, bao gồm mọi thủ tục giấy tờ và hồ sơ liên quan.
• Dịch vụ tư vấn, môi giới mua bán nợ. Mua cổ phần, góp vốn và chi tiêu tài chính. Bán đấu giá bất động sản.
• Bảo lãnh cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân vay vốn của tổ chức tín dụng.
• Hoạt động khác phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của công ty quản lý tài sản sau khi được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho phép.
• Được ủy quyền cho các Tổ chức tín dụng bán nợ.

2.1.2. Cơ cấu tổ chức của VAMC

Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát và Ban tổng giám đốc đều nằm trong cơ cấu tổ chức theo báo cáo thường niên 2023 của VAMC.Hỗ trợ Ban tổng giám đốc gồm 08 ban năng: Tổ chức hành chính, nhân sự, tài chính kế toán, công nghệ thông tin, pháp luật, ban kiểm tra giám sát, ban mua bán và quản lý nợ của các Tổ chức tín dụng nhà nước (gọi là Ban 1 và Ban 2). Luật doanh nghiệp, Nghị định 53/2015/NĐ-CP Và các văn bản liên quan quy định cách thức thành lập và hoạt động của Ban mua bán và xử lý nợ.

2.1.3. Nguyên tắc hoạt động của VAMC

Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức của VAMC

Với sứ mệnh hỗ trợ đắc lực cho Nhà nước thực hiện nhanh quá trình xử lý nợ xấu, đảm bảo bình ổn trong lĩnh vực tài chính, xây dựng hệ thống Tổ chức tín dụng, Ngân hàng thương mại vững mạnh và góp phần ổn định, thúc đẩy Nền kinh tế.

VAMC được thực hiện 06 nhóm hoạt động có quy định cụ thể theo quy định tại Điều 12 Nghị định 53/2015/NĐ-CP.

Hình 2.2: Cơ chế hoạt động của VAMC

2.1.4. Mối quan hệ của VAMC trong hoạt động mua bán nợ với Tổ chức tín dụng và KH nợ Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Trước những khó khăn, thách thức nêu trên, cùng với yêu cầu đảm bảo công tác mua bán nợ theo Giá trị thị trường đạt hiệu quả, hỗ trợ các Tổ chức tín dụng xử lý nợ xấu, các doanh nghiệp, cá nhân phục hồi hoạt động Sản xuất kinh doanh, tập thể Ban lãnh đạo và người lao động VAMC đã nỗ lực không ngừng, trên tinh thần đoàn kết, chủ động ứng phó nhằm thực hiện nhiệm vụ mua bán, xử lý nợ theo Giá trị thị trường một cách tốt nhất với hiệu quả cao nhất. Chi tiết như dưới đây:

Về hoạt động mua nợ, trong năm 2023, VAMC đã làm việc, rà soát danh mục, tiếp cận các KN tại các Tổ chức tín dụng, thực hiện nghiên cứu, đánh giá hàng trăm KN/KH. Cuối năm 2023, VAMC đã thực hiện mua bán nợ thị trường được 12 KN của 5 KH với tổng dư nợ đạt 1.761 tỷ đồng, giá mua nợ đạt 2.116 tỷ đồng, tăng 41,3% so với năm 2022.

Về hoạt động xử lý nợ, để đáp ứng nhu cầu công việc đòi hỏi phải thực hiện bàn giao hồ sơ, phối hợp Tổ chức tín dụng và KH sau khi mua bán nợ, mua bán Tài sản bảo đảm cũng như các thủ tục liên quan để đưa tài sản ra bán đấu giá. Ngay tại thời điểm dịch bệnh vẫn còn diễn biến phức tạp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, VAMC vẫn chủ động, cố gắng triển khai công việc theo đúng tiến độ, kế hoạch đề ra với mục tiêu thực hiện kế hoạch mua bán nợ theo Giá trị thị trường ở mức cao nhất có thể, tuyệt đối tuân thủ quy định phòng chống dịch. Bên cạnh đó, để thích ứng với dịch bệnh, VAMC đã nghiên cứu và đưa hình thức đấu giá trực tuyến vào áp dụng tại VAMC, theo đó, những phiên đấu giá trực tuyến đầu tiên đã được thực hiện vào thời điểm cuối năm 2023.

Về kết quả xử lý nợ mua theo Giá trị thị trường, cuối năm 2023, VAMC xử lý Thu hồi nợ tạm tính đạt 2.632 tỷ đồng dư nợ gốc, Thu hồi nợ được 2.960 tỷ đồng, tăng 127% so với năm 2022. Trong năm 2024 thực hiện chủ trương của Chính phủ về thích ứng an toàn, linh hoạt trong điều kiện bình thường mới, với quyết tâm, nỗ lực, vượt qua khó khăn, thách thức, kết hợp với các kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyên môn và thực tiễn hoạt động thời gian qua, sang, hứa hẹn hoạt động mua bán, xử lý nợ theo Giá trị thị trường của VAMC sẽ gặt hái được những thành tựu ấn tượng.

2.2. Cơ chế mua bán nợ xấu của VAMC. Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

2.2.1. Các quy định chung về mua bán nợ xấu

Thông tư số 09/2019/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 19/2015/TT-NHNN ngày 06/09/2015 Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quy định về việc mua, bán và xử lý nợ xấu của VAMC.

Theo Thông tư mới được sửa đổi, nội dung đầu tiên đó là “Việc sửa đổi điều kiện miễn, giảm tiền lãi quá hạn thanh toán, phí, tiền phạt vi phạm của các KN xấu đã mua bằng Trái phiếu đặc biệt. Cụ thể, VAMC sẽ xem xét, giảm một phần hoặc miễn toàn bộ tiền lãi quá hạn thanh toán, phí, tiền phạt vi phạm mà KH vay chưa trả của KN xấu khi KH vay đã hoàn trả toàn bộ nợ gốc của tất cả các KN xấu hoặc đáp ứng các điều kiện như KH vay hợp tác với công ty quản lý tài sản, Tổ chức tín dụng được ủy quyền; Việc miễn, giảm tiền lãi quá hạn thanh toán, phí, tiền phạt vi phạm của KN xấu góp phần giúp KH vay giảm bớt khó khăn tài chính hoặc phục hồi Sản xuất kinh doanh. KH vay có phương án trả nợ khả thi hoặc phương án cơ cấu lại tài chính khả thi để trả nợ”.

Như vậy với chính sách mới có phần “mở” này có thể giúp cho cả hai bên có thể làm việc với nhau dễ dàng hơn, góp phần đạt hiệu quả cao nhất trong mục tiêu thu hồi tối đa KN. Thông tư 09/2019/TT-NHNN còn bổ sung nội dung về hoạt động bán nợ xấu được mua theo Giá trị thị trường. Theo đó, bằng phương pháp thỏa thuận trực tiếp với đối tác mua nợ hay phương pháp đâu giá hoặc phương thức chào giá cạnh tranh, VAMC được quyền lựa chọn, quyết định và tự chịu trách nhiệm về việc bán các KN xấu đã mua.

Bên cạnh đó Thông tư cũng sửa đổi, bổ sung điều kiện các KN xấu được VAMC mua theo Giá trị thị trường, trong đó quy định cụ thể các điều kiện: KN xấu theo quy định của NHNN về phân loại tài sản có, mức trích, phương án trích lập Dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, KN xấu theo quy định tại Điều 4 nghị quyết số 42/2019/QH14.

2.2.2. Điều kiện mua bán nợ xấu Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Đối với các điều kiện để VAMC mua lại các KN xấu bằng Trái phiếu đặc biệt được quy định cụ thể như sau: Nội dung tại Thông tư 19 có quy định các KN xấu được VAMC mua bằng Trái phiếu đặc biệt phải tuân thủ các điều kiện:

Thứ nhất, phạm vi các KN xấu được mua là: “(i) Các KN xấu trong các hoạt động cấp tín dụng, bao gồm các KN xấu cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán và các KN xấu khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước; (ii) Khoản mua trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết trên Thị trường chứng khoán hoặc chưa đăng ký giao dịch trên thị trường của các công ty đại chúng chưa niêm yết do Tổ chức tín dụng bán nợ mua đã quá hạn thanh toán một phần hoặc toàn bộ nợ gốc, lãi từ 90 ngày trở lên; hoặc chưa quá hạn hoặc quá hạn dưới 90 ngày nhưng doanh nghiệp phát hành trái phiếu có nợ xấu tại Tổ chức tín dụng đó; (iii) Khoản ủy thác mua trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết, uỷ thác cấp tín dụng mà Tổ chức tín dụng bán nợ chịu rủi ro đã quá hạn thanh toán một phần hoặc toàn bộ nợ gốc, lãi từ 90 ngày trở lên; hoặc chưa quá hạn hoặc quá hạn dưới 90 ngày nhưng doanh nghiệp phát hành trái phiếu, bên nhận uỷ thác, đối tượng thụ hưởng của ủy thác có nợ xấu tại Tổ chức tín dụng đó”.

Thứ hai, KN xấu đó phải có Tài sản bảo đảm.

Thứ ba, KN xấu, Tài sản bảo đảm của KN xấu đó phải hợp pháp và có hồ sơ, giấy tờ hợp lệ, cụ thể: “(i) HĐTD, HĐ ủy thác, HĐ mua trái phiếu doanh nghiệp, HĐ bảo đảm phải thể hiện rõ các quyền chủ nợ của Tổ chức tín dụng, trách nhiệm và nghĩa vụ trả nợ của KH vay, bên bảo đảm, bên có nghĩa vụ trả nợ đối với Tổ chức tín dụng; (ii) KN xấu chưa dùng để bảo đảm nghĩa vụ của Tổ chức tín dụng; Tài sản bảo đảm của KN xấu không có tranh chấp tại thời điểm mua, bán nợ”.

Thứ tư, KH vay còn tồn tại.

Thứ năm, giá trị ghi sổ số dư nợ gốc của KN xấu hoặc các KN xấu của một KH vay hoặc các KN xấu của một nhóm KH vay theo quy định tại khoản 4 Điều 8 Thông tư 19 vào thời điểm bán nợ không thấp hơn 3 tỷ đồng đối với nhóm KH vay và KH vay là tổ chức; không thấp hơn 1 tỷ đồng đối với KH vay là cá nhân hoặc mức khác do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định.

TCTD có quyền lựa chọn, quyết định bán các KN xấu đáp ứng đủ điều kiện cho VAMC. Tuy nhiên, đối với trường hợp Tổ chức tín dụng nào có Tỷ lệ nợ xấu từ 3% so với tổng dư nợ tín dụng trở lên, Ngân hàng Nhà nước có quyền yêu cầu Tổ chức tín dụng bắt buộc bán KN cho VAMC nhằm đưa tỷ lệ này về ngưỡng an toàn.

Đối với các điều kiện để VAMC thực hiện mua các KN xấu theo Giá trị thị trường: Nội dung được quy định tại Thông tư 19, KN xấu được mua theo Giá trị thị trường phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây: “(i) KN xấu đáp ứng các điều kiện đối với KN được VAMC mua bằng Trái phiếu đặc biệt quy định tại Thông tư 19; (ii) Được công ty quản lý tài sản đánh giá có khả năng thu hồi đầy đủ số tiền mua nợ; (iii) Tài sản bảo đảm của KN xấu có khả năng phát mại; (iv) KH vay có triển vọng phục hồi khả năng trả nợ hoặc có phương án trả nợ khả thi”.

2.2.3. Quy trình mua bán nợ xấu

Hình 2.3: Quá trình xử lý nợ của VAMC

2.2.4. Hoạt động định giá KN, Tài sản bảo đảm của KN Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Định giá KN: Đây là khâu quan trọng, kết quả trực tiếp tác động tới việc sử dụng giải pháp xử lý nhanh hay để cho người đi vay tự trả nợ. Việc định giá được thực hiện như sau: Dựa vào nhu cầu, khả năng tham gia thị trường để giao dịch của các tổ chức tài chính và tham khảo các giao dịch, do sự gặp nhau của cung cầu thị trường. Các KN có Tài sản bảo đảm là bất động sản, cổ phiếu được xem xét mua lại, được xác định giá trị bởi công ty thẩm định được cấp phép, hoạt động độc lập, có đủ chức năng và năng lực, uy tín. Với Tài sản bảo đảm là bất động sản, giá trị KN sẽ được xem xét mua với 95% giá trị tài sản bất động sản theo thị trường. Với tài sản là cổ phiếu, theo số lượng nắm giữ giá trị tại thời điểm mua nợ, quyết định mua nợ sẽ được xem xét thêm khía cạnh tổng nghĩa vụ nợ so với giá trị cổ phiếu và lộ trình thanh toán tiền mua nợ cho ngân hàng. Chi tiết theo bảng sau:

2.3. Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu tại VAMC Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

2.3.1. Số lượng các chủ thể tham gia mua bán nợ xấu tại VAMC

2.3.1.1. Thực trạng về mua bán nợ xấu bằng Trái phiếu đặc biệt

VAMC chính thức hoạt động từ tháng 6/2015 với VĐL 500 tỷ đồng sau nhiều năm nghiên cứu và tìm hiểu về mô hình đặt biệt này. Agribank là Tổ chức tín dụng đầu tiên phát sinh HĐ mua bán nợ với VAMC vào tháng 10/2015.

Để đạt 100% chỉ tiêu với kế hoạch mà Ngân hàng Nhà nước đã chấp thuận và phê duyệt đầu năm tại Công văn 9178/NHNN-TTGSNH ngày 8/11/2019, VAMC đã mua nợ thanh toán  bằng Trái phiếu đặc biệt đến ngày 31/12/2019, đạt 32.377 tỷ đồng dư nợ gốc nội bảng với giá mua nợ là 31.831 tỷ đồng.

Lũy kế từ khi thành lập đến hết 2019 VAMC đã thực hiện mua được 26.221 KN của 16.269 KH tại 42 Tổ chức tín dụng với tổng dư nợ gốc nội bảng là 307.932 tỷ đồng giá mua nợ là 277.755 tỷ đồng.

Đến năm 2020, VAMC đã mua 761 KN bằng Trái phiếu đặc biệt của 13 Tổ chức tín dụng, đạt 30.917 tỷ đồng dư nợ gốc nội bảng với giá mua nợ là 29.812 tỷ đồng đạt 93,2% khối lượng Trái phiếu đặc biệt theo phương án phát hành Trái phiếu đặc biệt năm 2020 đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt lũy kế từ khi thành lập đến hết ngày 31/12/2020 VAMC đã thực hiện mua được tổng dư nợ gốc nội bảng là 338.849 tỷ đồng, giá mua nợ là 307.567 tỷ đồng.

VAMC đã mua nợ xấu bằng Trái phiếu đặc biệt đối với 381 KN của 9 Tổ chức tín dụng đạt 20.544 tỷ đồng dư nợ gốc nội bảng, với giá mua nợ là 19.846 tỷ đồng đạt 99,23% chỉ tiêu đã được Ngân hàng Nhà nước giao. Lũy kế từ khi thành lập đến hết ngày 31/12/2021 VAMC đã thực hiện mua được tổng dư nợ gốc nội bảng là 359.393 tỷ đồng, giá mua nợ là 327.413 tỷ đồng.

Đến năm 2022, VAMC đã mua 281 KN bằng Trái phiếu đặc biệt của 7 Tổ chức tín dụng đạt 15.218 tỷ đồng dư nợ gốc nội bảng, với giá mua nợ là 14.649 tỷ đồng đạt 100% chỉ tiêu đã được Ngân hàng Nhà nước giao. Lũy kế từ khi thành lập đến hết 31/12/2022 VAMC đã thực hiện mua được tổng dư nợ gốc nội bảng là 374.622 tỷ đồng, giá mua nợ là 342.016 tỷ đồng.

Bảng 2.1: Kết quả mua bán nợ xấu tại VAMC giai đoạn 2019 – 2023

Đvt: tỷ đồng Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Nguồn: Báo cáo nội bộ của VAMC

Biểu đồ 2.1: Số lượng Tổ chức tín dụng, KH và KN được mua bán bởi VAMC thông qua hình thức Trái phiếu đặc biệt giai đoạn 2019 – 2023

VAMC đã mua 172 KN xấu bằng Trái phiếu đặc biệt của 7 Tổ chức tín dụng đạt 21.102 tỷ đồng dư nợ gốc nội bảng, với giá mua nợ là 20.999 tỷ đồng đạt 100% chỉ tiêu đã được Ngân hàng Nhà nước giao (Ngày 28/12/2023 Ngân hàng Nhà nước đã phê duyệt điều chỉnh chỉ tiêu mua nợ bằng Trái phiếu đặc biệt của VAMC năm 2023 tăng thêm 1000 tỷ đồng tại văn bản số 9213/NHNN-TTGSNH). Lũy kế từ khi thành lập đến hết 31/12/2023 VAMC đã thực hiện mua được 395.724 tỷ đồng nợ gốc nội bảng, giá mua 363.015 tỷ đồng.

Biểu đồ 2.2: Dư nợ gốc nội bảng và giá mua nợ bằng Trái phiếu đặc biệt tại VAMC giai đoạn 2019 – 2023

2.3.1.2. Thực trạng về mua bán nợ xấu theo Giá trị thị trường

Mua bán nợ xấu theo Giá trị thị trường là một trong 2 hình thức mua nợ xấu phổ biến và được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam giữa AMC và các Tổ chức tín dụng, tuân thủ theo Nghị định 53/2015/NĐ-CP. Bên cạnh đó năm 2015 ra đời Thông tư 19 có quy định về hoạt động mua bán và xử lý nợ xấu của VAMC và các văn bản quy phạm pháp luật khác đã làm rõ thêm nội dung các hoạt động cụ thể của VAMC trong công tác thực hiện mua bán nợ xấu góp phần ổn định kinh tế và hỗ trợ Hoạt động kinh doanh cho các Tổ chức tín dụng. Ngày 12/4/2018 Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định số 618/QĐ-NHNN, về việc xây dựng và triển khai kế hoạch mua nợ xấu theo Giá trị thị trường của VAMC.

Bảng 2.2: Thực trạng mua bán nợ xấu tại VAMC theo Giá trị thị trường giai đoạn 2019 – 2023

Trong năm 2019, VAMC đã ký HĐ với 5 Tổ chức tín dụng để mua nợ theo Giá trị thị trường cho 6 KH với tổng giá trị 3.141,07 tỷ đồng. Điều này được nêu trong báo cáo thường niên của VAMC. Ngân hàng Nhà nước đã phê duyệt đầy đủ kế hoạch mua nợ thị trường từ đầu năm và phê duyệt điều chỉnh tại văn bản số 10733/NHNN-TTGSNH ngày 29/12/2019, cụ thể như sau:

Bảng 2.3: HĐ mua nợ theo Giá trị thị trường của VAMC năm 2019 Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Nguồn: Tác giả tổng hợp

Sau khi mua nợ, VAMC đã và đang tiếp tục hoàn thiện các thủ tục đăng ký giao dịch bảo đảm, triển khai công tác xử lý nợ và đã thu hồi được 130,38 tỷ đồng từ các KN mua theo Giá trị thị trường. Dự kiến sẽ thu hồi đủ số tiền mua nợ trong Quý I và Quý II năm 2020. Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Biểu đồ 2.3: Số KH và số khoản nợ được mua nợ theo GTTT tại VAMC giai đoạn 2019 – 2023

Năm 2020, trong điều kiện nguồn VĐL chưa được cấp đủ theo lộ trình được quy định tại Quyết định 1058/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, năm 2020 VAMC đã mua nợ theo Giá trị thị trường được 40 KN với tổng giá mua nợ là 2.818,7 tỷ đồng (góp phần xử lý hơn 5.200 tỷ đồng dư nợ cho Tổ chức tín dụng, tăng so với năm 2019 là 1.684 tỷ đồng), đạt 80,5% kế hoạch được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt. Đồng thời VAMC đã ký HĐ nguyên tắc mua nợ theo Giá trị thị trường với giá mua dự kiến là 2.000 tỷ đồng.

Đến thời điểm cuối năm 2021, VAMC đã nỗ lực tìm kiếm và đàm phán với các Tổ chức tín dụng để thực hiện mua nợ xấu theo Giá trị thị trường trong điều kiện VĐL của VAMC được cấp bổ sung vào thời điểm ngày cuối cùng của năm 2021.

Kết quả đến 31/12/2021, VAMC đã mua nợ theo Giá trị thị trường được 37 KN với tổng giá mua nợ là 2.247 tỷ đồng (giúp xử lý hơn 2.131 tỷ đồng dư nợ gốc cho các Tổ chức tín dụng), đạt 112% chỉ tiêu mua nợ theo Giá trị thị trường đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt và điều chỉnh. Lũy kế từ năm 2019 đến hết 31/12/2021, VAMC đã thực hiện mua nợ xấu theo Giá trị thị trường đạt 8.013 tỷ đồng dư nợ gốc nội bảng với giá mua nợ là 8.200 tỷ đồng.

Biểu đồ 2.4: Dư nợ gốc nội bảng theo GTTT tại VAMC giai đoạn 2019 – 2023

Năm 2022, VAMC mua 222 KN của 135 KH theo Giá trị thị trường với dư nợ gốc 1.952 tỷ đồng, giá mua 1.498 tỷ đồng, đạt 29,96% kế hoạch năm 2022. Đến ngày 31/12/2022, VAMC đang hoàn tất mua một số KN như: Công ty CP Địa ốc Đông Á Land, Công ty CP Bảo Minh,… Ngoài ra, VAMC đã ký HĐ nguyên tắc với SCB về việc mua nợ nhóm 5 KH với giá mua nợ dự kiến 1.700 tỷ đồng.

Lũy kế từ 2019 đến 31/12/2022, VAMC đã mua nợ xấu theo Giá trị thị trường đạt 9.962 tỷ đồng dư nợ gốc nội bảng với giá mua nợ là 9.706 tỷ đồng. Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Năm 2023, VAMC mua nợ theo Giá trị thị trường được 12 KN của 5 KH với tổng dư nợ gốc là 1.761 tỷ đồng, giá mua nợ là 2.116 tỷ đồng (tăng 41,32% so với năm 2022, đạt 88,18% kế hoạch kinh doanh năm 2023).

Lũy kế từ 2019-2023, VAMC đã mua nợ xấu theo Giá trị thị trường đạt 11.723 tỷ đồng dư nợ gốc nội bảng với giá mua nợ là 11.822 tỷ đồng.

Bảng 2.4: Bảng lũy kế năm 2023 của VAMC

Đvt: Tỷ đồng

Nguồn: Báo cáo nội bộ của VAMC

2.3.2. Chất lượng của các KN xấu VAMC đã mua

Phần lớn các KN xấu có tài sản như bất động sản hoặc tài sản hình thành từ các khoản vay như bất động sản, doanh nghiệp, khu công nghiệp, dự án và trái phiếu công ty, máy móc và thiết bị. Nói chung, quyền tài sản là tài sản sẽ được tạo ra trong tương lai, chẳng hạn như tài sản phát sinh từ thỏa thuận hợp tác kinh doanh, quyền đòi nợ, tiền, chắc khoảng sản, quyền khai thác dự án,… Danh sách tỉ lệ các đối tượng như sau:

Biểu đồ 2.5: Tỷ trọng các loại Tài sản bảo đảm của các KN xấu đã mua bán tại VAMC giai đoạn 2019-2023

TSBĐ cho KN đã mua rất có giá trị, lên tới hàng trăm tỷ đồng. Bất động sản chiếm 71,16% tổng giá trị tài sản được mua làm Tài sản bảo đảm, và các loại bất động sản bao gồm dự án, bệnh viện, nhà ở, trung tâm thương mại, đất thổ cư, đất nông – lâm – ngư nghiệp, …. Các dây chuyền sản xuất kết nối với công ty, doanh  nghiệp máy móc thiết bị chiếm 5,22%. Danh mục tiếp theo là giao thông vận tải, chiếm 4,27% tổng số. Phần lớn những phương tiện này là những con tàu đắt tiền được sử dụng để vận chuyển hàng hóa qua biên giới nước ngoài. Việc ước tính giá trị và thu hồi 16,95% tài sản khác còn lại, bao gồm quyền thu nợ và quyền tạo lập tài sản là một thách thức.

2.3.3. Số nợ xấu và tỷ lệ Thu hồi nợ được VAMC xử lý Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Bảng 2.5: Kết quả xử lý Thu hồi nợ của VAMC giai đoạn 2019 – 2023

Đvt: tỷ đồng

Nguồn: Báo cáo hoạt động của VAMC từ năm 2019 đến năm 2023

Tính tới cuối năm 2023, tổng xử lý Thu hồi nợ của VAMC đạt 182.042 tỷ đồng, trong đó đối với các KN mua bằng Trái phiếu đặc biệt kết quả thu hồi đạt 173.171 tỷ đồng, kết quả này tăng dần qua các năm và đạt cao nhất vào năm 2020 sau đó giảm dần theo các năm 2021, 2022 và 2023, các KN mua theo Giá trị thị trường thu hồi được 8.871 tỷ đồng. Đối với các KN mua bằng Trái phiếu đặc biệt: Khi tình hình nợ xấu ở mức ổn định, tình hình tài chính của các Tổ chức tín dụng đã khá hơn, Tổ chức tín dụng thay bằng trích lập Trái phiếu đặc biệt tối đa 10 năm theo quy định và thực hiện thanh toán trước hạn đối với Trái phiếu đặc biệt. Đồng thời, các Tổ chức tín dụng cũng muốn mua lại các KN để thuận tiện trong quá trình xử lý. Do vậy, kết quả xử lý Thu hồi nợ mua bằng Trái phiếu đặc biệt của VAMC đã tăng đáng kể từ năm 2018 trở lại đây. Đặc biệt, từ khi Nghị quyết số 42/2019/QH14 có hiệu lực. Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Đối với các KN mua theo Giá trị thị trường: Năm 2020, VAMC đã thu hồi được 3.514 tỷ đồng, trong đó VAMC thu hồi 90% các KN đã mua của năm 2019, còn lại 10% là VAMC thu hồi ngay được từ các KN đã mua của năm 2020. Sang năm 2021, kết quả thu hồi giảm còn 1/3 so với năm 2020, chỉ thu hồi được 1.093 tỷ đồng. Nguyên nhân đến từ việc các KN xấu mua về ngày càng gặp phải các vấn đề vướng mắc trong quá trình xử lý, cần một thời gian nhất định ít nhất là 6-9 tháng đối với KN dễ thanh khoản, còn lại đa số phải cần trên 12 tháng để thu hồi. Năm 2022 tăng nhẹ kết quả thu hồi lên 1.305 tỷ đồng và năm 2023 đạt kết quả rất khả quan là 2.960 tỷ đồng” phân tích theo Báo cáo nội bộ năm 2024 của VAMC.

Bảng 2.6: Kết quả xử lý THN của VAMC theo từng biện pháp

Trong 241.356 tỷ đồng VAMC đã thu hồi thì 21,2% được thu hồi từ biện pháp bán nợ, 17,8% từ biện pháp bán Tài sản bảo đảm và 61% VAMC thu hồi từ các biện pháp khác như: Đôn đốc khách trả nợ, cơ cấu nợ, khởi kiện & thi hành án…

2.4. Đánh giá thực trạng mua bán nợ xấu tại VAMC

2.4.1. Kết quả đạt được

Dựa trên các kết quả của HĐMBN của VAMC cho thấy VAMC đã cơ bản hoàn thành nhiệm vụ được giao trong giai đoạn 2019-2023. Đạt được mục tiêu mà Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã giao, cũng như đảm bảo lợi ích của Nhà nước, các Tổ chức tín dụng và các bên có liên quan. Từ những ưu điểm đặc biệt của VAMC, VAMC đã đưa ra các chiến lược quản lý nợ như đẩy mạnh HĐMBN, bán Tài sản bảo đảm, thu hồi tài sản, bán đấu giá KN và Tài sản bảo đảm nợ, cơ cấu lại KN. Nhiệm vụ và vai trò của VAMC trong sứ mệnh mua bán nợ xấu đã đạt được những kết quả cụ thể sau đây:

Thứ nhất, VAMC đã cho thấy được trọng trách của mình trong việc xử lý nợ, góp một phần công sức không nhỏ trong việc đưa nợ xấu toàn hệ thống Tổ chức tín dụng về dưới 3%. Trong suốt thời gian hoạt động từ khi thành lập, VAMC đã hoàn thành đồng thời phát huy được ý nghĩa thực tế của mình trong việc giúp hệ thống Tổ chức tín dụng xử lý nợ xấu, cụ thể: Nhờ mua nợ xấu, đặc biệt là nợ được bảo đảm bằng Trái phiếu đặc biệt, VAMC đã cải thiện tình hình nợ xấu của Việt Nam, hạ Tỷ lệ nợ xấu chung của ngành từ năm 2017 xuống dưới 3%. Tổng số nợ xấu được toàn hệ thống các Tổ chức tín dụng xử lý trong giai đoạn 2015-2023 ước tính gần 1.000 nghìn tỷ đồng, trong khi số nợ xấu đã bán cho VAMC trong thời gian đó là 327 nghìn tỷ đồng, tương đương 30% của tổng số. Như vậy, rõ ràng việc bán nợ cho VAMC đã làm cho Tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng từ năm 2017 đến nay giảm xuống liên tục ở mức dưới 3% và góp phần đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng.

Thứ hai, sử dụng VAMC để quản lý nợ xấu là công cụ hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước nhận diện, phân định rõ nợ xấu. VAMC là một giải pháp hỗ trợ đắc lực cho Ngân hàng Nhà nước trong việc xác định và công khai các KN xấu hệ thống thông qua hoạt động mua nợ của các Tổ chức tín dụng. Về Bảng cân đối kế toán, trước đây các Tổ chức tín dụng thường tìm cách che giấu nợ xấu để thoát khỏi sự giám sát của Ngân hàng Nhà nước đồng thời cải thiện hệ số tín nhiệm. Ngân hàng Nhà nước gặp nhiều thách thức trong quản lý nợ xấu của các tổ chức cho vay. Nợ xấu, cả nợ đã được chứng minh và nợ đang được các Tổ chức tín dụng giữ bí mật, đã được VAMC loại bỏ khỏi hệ thống các Tổ chức tín dụng. Nhờ đó, các số liệu về nợ xấu được xác định một cách nhanh chóng với độ chính xác cao hơn, giúp cho việc quản lý các Tổ chức tín dụng tốt hơn.

Thứ ba, quản lý nợ xấu thông qua VAMC từ 2015 đến 2023 là phù hợp với hoàn cảnh xã hội, chính trị và tài khóa của Việt Nam và kết quả xử lý nợ xấu đã được phổ biến rộng rãi. Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Với mục đích hạn chế việc sử dụng vốn từ ngân sách nhà nước để trả nợ do hạn chế về ngân sách. VAMC khẳng định một lần nữa việc xử lý nợ thông qua VAMC đã giúp các Tổ chức tín dụng và doanh nghiệp có cơ hội tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả hoạt động và giúp tăng thu ngân sách nhà nước trong trung và dài hạn. VAMC đã mua 327.000 tỷ đồng nợ bằng Trái phiếu đặc biệt.

Ngoài ra, VAMC trước đây đã nhận được sự hợp tác, hỗ trợ của chính quyền địa phương, các bộ, ngành trong quá trình xử lý nợ, đồng thời khuyến khích bên nợ trả nợ. Điều đó chứng tỏ tác động của việc xử lý nợ của VAMC đã đến mọi thành phần trong xã hội, kể cả chủ nợ và hệ thống tài chính.

Thứ tư, nhờ bán nợ cho VAMC, các Tổ chức tín dụng có thêm đòn bẩy đàm phán trong đàm phán xử lý nợ, bớt áp lực tài chính, có thêm nguồn vốn để mở rộng hoạt động tín dụng.

Các Tổ chức tín dụng đã có thể giữ Tỷ lệ nợ xấu dưới 3% bằng cách bán nợ cho VAMC, điều này đã giúp tách nợ xấu khỏi Bảng cân đối kế toán và cho phép các Tổ chức tín dụng mở rộng hoạt động cho vay. Để tăng thanh khoản, tăng cho vay và Tổ chức tín dụng được sử dụng Trái phiếu đặc biệt để vay tái cấp vốn từ Ngân hàng Nhà nước với tỉ lệ tối đa 70%. Ngoài ra, hệ số tín dụng của các Tổ chức tín dụng đã tăng lên, dù tin cậy để vay vốn từ các tổ chức quốc tế với lãi suất cạnh tranh. Đây là cơ hội để các Tổ chức tín dụng tự cơ cấu lại. Nếu mọi việc trở nên tồi tệ, VAMC sẽ giúp đỡ Tổ chức tín dụng nếu Tổ chức tín dụng này không tự xoay xở được.

Thứ năm, KH có nợ xấu có cơ hội lại một lần nữa được VAMC đánh giá lại tình hình Hoạt động kinh doanh, xem xét lại trong việc cơ cấu nợ.

Doanh nghiệp sẽ có thêm một cơ hội cuối cùng để có thể vực dậy tài chính khi được VAMC xem xét, đánh giá để thực hiện cơ cấu lại KN. Đồng thời doanh nghiệp còn được xem xét miễn giảm lãi, phí phạt, có thể bao gồm cả lãi vay đã quá hạn thanh toán. Khi được VAMC cơ cấu nợ, doanh nghiệp sẽ được hưởng mức lãi suất hợp lý hơn sau khi đã thông qua các kết quả phân tích đánh giá thực trạng tình hình tài chính cũng như thẩm định phương án Sản xuất kinh doanh kì tiếp theo, nếu có hiệu quả KH sẽ được Tổ chức tín dụng xem xét tiếp tục cho vay, nhằm tạo cơ hội, điều kiện giúp đỡ vượt qua thời kì khó khăn.

2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

2.4.2.1. Hạn chế

Trước hết, không thể đưa ra tất cả các lựa chọn theo một kế hoạch nào đã hoạch định trước khi VAMC thực hiện mua bán nợ xấu.

Mục tiêu của Chính phủ và định hướng chiến lược của Ngân hàng Nhà nước trong từng thời kỳ sẽ có tác động quan trọng đến việc triển khai hoàn chỉnh và triển khai quy trình hoạch định mua bán nợ xấu tại VAMC sẽ như thế nào. Tuy nhiên, rất ít tổ chức đã nỗ lực bán nợ cho VAMC. Sẽ rất khó để VAMC hoàn thành kế hoạch mua nợ nếu không có sự chủ động, quyết liệt của Ngân hàng Nhà nước mà cụ thể là Cơ quan Thanh tra giám sát.

Phương án VAMC ban đầu chỉ tập trung mua nợ xấu từ các Tổ chức tín dụng bằng Trái phiếu đặc biệt; nhằm mục đích như là một biện pháp xóa nợ tạm thời. Nhờ việc VAMC sử dụng Trái phiếu đặc biệt để mua nợ xấu, các ngân hàng có thể cải thiện tình hình tài chính trong thời gian ngắn mà không cần phải đóng góp đáng kể hoặc trực tiếp tham gia vào việc xử lý nợ xấu của các tổ chức này. Dù nguồn vốn của VAMC đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt cấp từ 500 tỷ đồng lên 2.000 tỷ đồng nhưng so với khối lượng các KN của Nền kinh tế hiện còn tồn đọng thì vẫn chưa đủ để thực hiện hiệu quả việc mua nợ xấu theo Giá trị thị trường.

VAMC thực hiện HĐMBN gắn liền với việc dùng vốn từ ngân sách nhà nước. Vì vậy, xây dựng kế hoạch mua bán là rất quan trọng đối với VAMC, việc xử lý các KN khi đã có sẵn các thông tin cần được thực hiện nhanh và chính xác nhằm giảm thiếu tối đa các chi phí phát sinh, cần có những chiến lược cụ thể, các phương án phù hợp để quá trình xử lý được hiệu quả. Tuy nhiên, đây là một thách thức vì thị trường dữ liệu nợ xấu hiện không rõ ràng và vẫn còn đa dạng. Ngân hàng Nhà nước hiện sử dụng dữ liệu từ hai nguồn dữ liệu riêng biệt là dữ liệu báo cáo của các Tổ chức tín dụng và dữ liệu nợ xấu dựa trên kết quả giám sát để theo dõi tình hình nợ xấu của các Tổ chức tín dụng, giám sát tổ chức thanh tra các hoạt động ngân hàng. Do đó, VAMC sẽ gặp thách thức khi định phương án mua bán nợ xấu khi nhận được dữ liệu nợ xấu từ các Tổ chức tín dụng muốn bán nợ cho VAMC. Thứ hai, có thể các ngân hàng thương mại không muốn chuyển nhượng một nhóm KH cụ thể do một số vấn đề lợi ích kinh tế liên quan giữa ngân hàng và các DN có liên quan đến chủ sở hữu. Các Ngân hàng thương mại có thể sử dụng các chiến lược tài chính để hạ Tỷ lệ nợ xấu xuống dưới 3%; bán nợ cho VAMC cũng làm lộ ra những khoản vay lãng phí đối với Ngân hàng thương mại. Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Thứ hai, tổ chức mua bán nợ xấu tại VAMC.

Các yếu tố như hệ thống công nghệ thông tin, cơ sở vật chất chưa đủ để đáp ứng nhu cầu công việc.

Vì VAMC có văn phòng ở hai nơi nên việc điều hành công việc hàng ngày gặp nhiều bất cập. Các vấn đề về giao nhận và xử lý tài liệu, cũng như chỉ đạo, điều hành và sắp xếp thực hiện công việc mất nhiều thời gian để giải quyết.

VAMC hiện có một lượng lớn tài sản có giá trị phân tán ở nhiều địa điểm khác nhau để quản lý. Tuy nhiên, phạm vi hoạt động của VAMC còn rất nhỏ, thiếu chi nhánh, văn phòng đại diện tại các thành phố quan trọng như TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng nên khó thu thập số liệu về hoạt động mua nợ và quản lý tài sản của KN theo quy định.

Hệ thống công nghệ thông tin chưa hỗ trợ, đáp ứng được yêu cầu quản lý, điều hành. Quản lý mua nợ theo Giá trị thị trường, quản lý bán nợ, xử lý tài sản thế chấp, bảo lãnh và đầu tư tài chính chỉ là một vài trong số các module hỗ trợ công việc còn thiếu. VAMC vẫn chưa thiết lập được mối liên hệ với doanh nghiệp. Chậm trễ và sai sót khi rà soát, so sánh, cập nhật và theo dõi dữ liệu về biến động nợ, Tài sản bảo đảm, Trái phiếu đặc biệt tại các tổ chức tài chính bán nợ cho VAMC.

Thứ ba, Tổ chức tín dụng muốn bán bằng tiền mặt nhưng nguồn vốn chủ yếu mua nợ hiện tại của VAMC là phát hành trái phiếu.

Nguồn vốn VAMC sử dụng để mua nợ theo Giá trị thị trường bao gồm: VĐL và các quỹ của VAMC hoặc VAMC phát hành trái phiếu hay hợp tác vốn với các tổ chức tài chính quốc tế trên nguyên tắc chia sẻ lợi ích và rủi ro và vốn ủy thác của nhà đầu tư để mua nợ theo Giá trị thị trường. Trái phiếu là giấy nhận nợ của VAMC đối với nhà cung cấp giữa các nguồn vốn này; các nguồn lực còn lại thực sự là tiền mặt. Các Tổ chức tín dụng muốn bán nợ xấu theo Giá trị thị trường trong thời gian chờ đợi để có tiền mặt. Họ cảm thấy như vậy là hợp lý bởi vì không phải trải qua nhiều vòng lập khác để biến trái phiếu của VAMC thành tiền tệ. Mặt khác các Tổ chức tín dụng cũng chưa biết chính xác tính thanh khoản của trái phiếu do VAMC phát hành, dù trái phiếu này đã được chiết khấu tại Ngân hàng Nhà nước và mua bán công khai. Trong khi VAMC chỉ có thể phụ thuộc vào việc phát hành trái phiếu khi mua nợ theo Giá trị thị trường với sức mạnh hiện tại.

Thứ tư, VAMC buộc phải giao quyền quản lý nợ cho các Tổ chức tín dụng do khối lượng nợ  mua lớn, Tài sản bảo đảm của nợ xấu đa dạng, phân tán và thiếu nguồn lực. Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

VAMC ủy quyền lại cho Tổ chức tín dụng hai nội dung: Thu hồi nợ, đòi nợ; Quản lý nợ xấu, Tài sản bảo đảm của KN xấu đã mua, đồng thời mua nợ của Tổ chức tín dụng bằng Trái phiếu đặc biệt. Các yếu tố ủy quyền khác được xem xét tùy từng trường hợp và theo yêu cầu của Tổ chức tín dụng. Trên thực tế, do khối lượng nợ khổng lồ mà VAMC đã mua, Tài sản bảo đảm mà VAMC đã mua để thế chấp cho các KN đó rất đa dạng, cũng như hạn chế về nguồn nhân lực nên VAMC không thể kiểm soát hoàn toàn mọi mặt trong công tác quản lý nợ.

VAMC chỉ phân tích các giấy tờ mua nợ do Tổ chức tín dụng cung cấp theo hướng dẫn tại Thông tư 19/2015/TT-NHNN và các khoản mua nợ bằng Trái phiếu đặc biệt của VAMC được thực hiện theo giá trị sổ sách. Mặt khác, do trước đây VAMC phải mua gấp nợ bằng Trái phiếu đặc biệt với số lượng lớn nên VAMC thiếu thời gian và nhân sự để thực hiện việc thẩm định KN/tài khoản tại thời điểm mua nợ cũng như xác nhận các số liệu cung cấp.

Thứ năm, các phương thức mua nợ xấu nêu tại Nghị định 53/2015/NĐ-CP vẫn chưa được VAMC thực hiện triệt để, cụ thể:

Việc mua nợ xấu của các tổ chức tài chính được cho phép theo Thông tư số 19/2015/TT-NHNN ban hành ngày 06/09/2015 quy định việc mua bán nợ và xử lý nợ xấu của VAMC. Việc mua này được cho phép thông qua việc sử dụng Trái phiếu đặc biệt hoặc theo Giá trị thị trường. Tuy nhiên, gần đây, VAMC đã bắt đầu sử dụng Trái phiếu đặc biệt – loại trái phiếu mà các Tổ chức tín dụng có thể dùng để tái cấp vốn tại Ngân hàng Nhà nước.

2.4.2.2. Nguyên nhân của hạn chế

• Nguyên nhân chủ quan

Mặc dù VAMC đã mua được số lượng nợ khá lớn, gần 26.000 khoản nhưng Tài sản bảo đảm cho KN xấu rất đa dạng và phân tán ở nhiều địa bàn khiến VAMC quản lý trực tiếp khó nắm bắt hết tình hình các KN mua được từ các Tổ chức tín dụng.

Nguồn vốn của VAMC còn hạn chế nhất định và chưa đáp ứng được yêu cầu xử lý nợ đối với chức năng, nhiệm vụ vốn có của VAMC, nhất là đối với công tác mua nợ theo Giá trị thị trường. VAMC sẽ rất khó để có quyền tự quyết do dòng vốn đến từ ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến việc thực hiện, xử lý nợ, hỗ trợ các Tổ chức tín dụng có thể triển khai triệt để và hiệu quả. Bên cạnh đó, phương thức mua nợ theo Giá trị thị trường hiện đang được xem như phương thức chủ yếu và là cách thức quan trọng nhất để VAMC xử lý nợ được hiệu quả. Có thể thấy, nguồn vốn được chấp thuận, phê duyệt hàng năm cần tương xứng về mặt khối lượng và kế hoạch thực hiện mua nợ ở những năm tiếp theo. Chính vì vậy, vấn đề cấp thiết nhất hiện nay là duy trì được dòng vốn.

Như vậy, VĐL của VAMC là chưa tương xứng với khối lượng và khả năng triển khai mua nợ thị trường trong những năm tiếp theo. Do đó vấn đề vốn là một trong những vấn đề cấp thiết hiện nay.

• Nguyên nhân khách quan  Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

Về bản chất, Nghị quyết số 42/2019/QH14 của Quốc hội là cơ sở pháp lý quan trọng để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong xử lý nợ xấu thời gian qua. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, VAMC xác định một số quy định pháp luật cần phải nghiên cứu bổ sung, sửa đổi để đáp ứng thỏa đáng yêu cầu thực tiễn mới phát sinh.

Về việc trả lại Tài sản bảo đảm là vật chứng trong vụ án hình sự: việc thực hiện còn vướng mắc do khó xác định và áp dụng nội dung “xét không ảnh hưởng đến việc giải quyết, thi hành án” theo Điều 14 của Nghị quyết 42. Mặt khác, điều này chưa đề cập đến việc trả lại Tài sản bảo đảm; nó chỉ giải quyết việc trả lại tài sản thế chấp là vật chứng cho Tổ chức tín dụng trong vụ án hình sự, vụ án hành chính đối với công ty tín dụng làm bằng chứng (như phương tiện giao thông bị công an tịch thu, tạm giữ,…).

Về việc sử dụng quy trình rút gọn để giải quyết bất đồng theo Điều 8 Nghị quyết 42: Nghị quyết 42 cho phép sử dụng quy trình rút gọn để giải quyết các tranh chấp pháp  lý liên quan đến Tài sản bảo đảm cho KN xấu của Tổ chức tín dụng/VAMC. Tuy nhiên theo quy định tại Khoản 3 và Khoản 4 Điều 317 Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2017, nếu trong giai đoạn chuẩn bị xét xử vụ án theo thủ tục rút gọn mà phát sinh những điều kiện mới thì tòa án phải ra quyết định chuyển vụ việc sang giải quyết theo thủ tục thông thường nếu họ không thể đạt được thỏa thuận, điều này sẽ cản trở việc giải quyết vụ việc theo thủ tục rút gọn.

Khoản 8 Điều 7 Thông tư số 33/2019/TT-BTNMT của Bộ hiện hành quy định chi tiết hướng dẫn về hồ sơ, giấy tờ khi đăng ký biến động Quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Tuy nhiên Bộ Tài nguyên và Môi trường không có lịch sử thu giữ Tài sản bảo đảm theo quy định tại Khoản 5 Điều 7 Nghị quyết 42 nên một số văn phòng đăng ký đất đai từ chối đăng ký biến động cho người mua tài sản là KN khó đòi bị thu giữ theo Nghị quyết 42.

Việc định giá nợ xấu là một thách thức, đặc biệt khi nó liên quan đến các doanh nghiệp nhà nước và không có hệ thống nào để giải quyết sự khác biệt (giữa giá mua và giá bán theo Giá trị thị trường). Khi xử lý các KN xấu theo Giá trị thị trường bị thua lỗ do yếu tố khách quan, các quy định pháp lý để bảo vệ cán bộ VAMC cũng như nhân viên của tổ chức định giá không hoàn toàn rõ ràng.

Chưa có chính sách khuyến khích bên bảo lãnh, bên vay sẵn sàng giao tài sản cho VAMC, Tổ chức tín dụng để Thu hồi nợ. Chính sách thuế chưa hỗ trợ tích cực cho quá trình xử lý TSBĐ để Thu hồi nợ khó đòi.

Hoạt động khởi kiện và thi hành án tại VAMC vẫn còn nhiều thách thức. Việc cưỡng chế và phối hợp giữa các bên liên quan (tòa án, cơ quan thi hành án, công an, chính quyền thành phố,…) còn rất hạn chế.

Về cơ bản, phù hợp với lĩnh vực chuyên môn của mình, các bộ, ban ngành liên quan đã có các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 42. Tuy nhiên, do cho rằng xử lý nợ xấu là chức năng riêng của ngành ngân hàng nên một số bộ, ngành, địa phương chưa quan tâm phối hợp trong quá trình xử lý, nhất là thu giữ Tài sản bảo đảm.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Trong chương 2, tác giả đã giới thiệu tổng quan về mô hình cũng như các hoạt động của VAMC, đồng thời phân tích thực trạng của HĐMBN xấu tại VAMC trong giai đoạn 2019-2023. Dựa trên các chỉ tiêu đã đưa ra trong chương 1 để lấy làm cơ sở đánh giá, cho biết kết quả và những tác động đến hiệu quả của hoạt động này. Luận văn: Thực trạng hoạt động mua bán nợ xấu của VAMC.

XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY: 

===>>> Luận văn: Giải pháp nâng cao hoạt động mua bán nợ xấu VAMC

Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website:  https://hotrovietluanvan.com/ – Hoặc Gmail: hotrovietluanvan24@gmail.com