Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức

Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Luận Văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn thạc sĩ tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài Luận Văn: Thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về bầu cử tại huyện Hoài Đức – Thành Phố Hà Nội dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

2.1. Khái quát về vị trí địa lý, đặc điểm kinh tế, xã hội tác động đến việc tổ chức thực hiện pháp luật bầu cử tại huyện Hoài Đức

Hoài Đức là huyện nằm ở phía tây thành phố Hà Nội, cách trung tâm thủ đô Hà Nội 16 km, là huyện có vị trí địa lý liền kề với các quận nội thành; diện tích đất tự nhiên là 8.246 ha, chia ra vùng đồng bằng và vùng bãi, không có địa hình đồi núi. Hoài Đức có nhiều tuyến giao thông huyết mạch quan trọng đi qua như đại lộ Thăng Long, quốc lộ 32, các trục tỉnh lộ 442, 423 và nhiều dự án như đường vành đai 4 với các khu đô thị hiện đại tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thương phát triển kinh tế, thương mại, dịch vụ, phát triển nông nghiệp hàng hóa, tiểu thủ công nghiệp,… đây là điều kiện thuận lợi cho thực hiện chế độ thông tin báo cáo giữa cấp thành phố với cấp huyện, cấp xã trong chỉ đạo, triển khai và kiểm tra các hoạt động quản lý nhà nước nói chung và công tác tổ chức bầu cử nói riêng.

Dân số cơ học của huyện tăng nhanh trong quá trình đô thị hóa do nhu cầu lớn về lao động làng nghề và nhu cầu về nơi ở của người dân từ địa phương khác chuyển đến. Hiện nay, dân số của huyện khoảng 23 vạn người, điều này cũng gây sức ép khá lớn đối với công tác quản lý của chính quyền huyện và các xã.Cơ cấu hành chính của huyện Hoài Đức bao gồm 19 xã, 1 thị trấn: An Khánh, An Thượng, Cát Quế, Di Trạch, Dương Liễu, Đắc Sở, Đông La, Đức Giang, Đức Thượng, Kim Chung, La Phù, Lại Yên, Minh Khai, Sơn Đồng, Song Phương, Tiền Yên, Vân Canh, Vân Côn, Yên Sở và thị trấn Trạm Trôi, trong đó phân loại có 4 xã loại I, 13 xã loại II và 3 xã loại III.

Trong những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Hoài Đức luôn đạt khá (trung bình: 12,1%/năm), là huyện có tốc độ đô thị hóa cao, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tương đối ổn định, trình độ dân trí ngày càng được nâng cao, đây là điều kiện nhiều thuận lợi, song cũng đặt ra không ít thách thức cho công tác tổ chức bầu cử của huyện. Từ việc nhìn nhận rõ đặc điểm tình hình,đánh giá những lợi thế, khó khăn là cơ sở để phân tích thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về bầu cử tại huyện Hoài Đức một cách khách quan. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Trong những năm gần đây, trên địa bàn huyện Hoài Đức, quá trình đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ, huyện đã có những cố gắng lớn và đạt được những thành tựu đáng kể trong việc xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, chỉnh trang, phát triển thêm các khu đô thị, khu công nghiệp, khu dân cư mới, có những tiến bộ đáng ghi nhận trong công tác quản lý nhà nước.

Tuy nhiên, trước mục tiêu xây dựng huyện Hoài Đức lên thành Quận trong năm 2020, hàng loạt các vấn đề liên quan đến phát triển và hoàn thiện các tiêu chí lên phường, quận đang đặt ra nhiều thách thức. Nhu cầu phát triển nhanh, mạnh, bền vững về kinh tế, nhu cầu cải thiện đời sống, nâng cao mức sống của nhân dân đang đối mặt với sự không cân đối về cơ sở hạ tầng, sự gia tăng chóng mặt về dân số, sự ô nhiễm về môi trường ngày càng nặng nề; trình độ quản lý của đội ngũ cán bộ, công chức, của bộ máy quản lý chưa tương xứng và chưa đáp ứng yêu cầu trong điều kiện và hoàn cảnh mới…chính sự bất cập đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến tốc độ, chất lượng phát triển của huyện.

Tính chất và đặc điểm của đô thị đòi hỏi phải có cơ chế quản lý phù hợp, không thể áp dụng khuôn khổ như nông thôn trước đây, từ đó đặt ra yêu cầu cần phải định hướng xây dựng một mô hình chính quyền đô thị vững mạnh ngay từ bước lựa chọn các đại diện dân cử thông qua bầu cử cho chính quyền nhân dân các cấp.

Đô thị nói chung có những đặc điểm như: mật độ dân số cao, sơ sở hạ tầng mang tính thống nhất, đồng bộ, trình độ dân trí cao, đồng đều hơn nông thôn, xã hội đô thị là “xã hội mở”, là một môi trường đa văn hóa, đa dân tộc…

Đây là một đặc điểm cực kỳ quan trọng để xem xét, quyết định về tính đại diện khi chia đơn vị bầu cử HĐND cấp huyện và đơn vị bầu cử HĐND cấp xã.

Trước định hướng lên Quận vào năm 2020, bộ máy chính quyền Hoài Đức phải là những người có tâm, có tầm, nắm vững pháp luật, thạo việc, công tâm, hết lòng phục vụ nhân dân. Phải coi đó là vấn đề then chốt để nhân dân tin tưởng, ủng hộ và bảo vệ chính quyền. Muốn vậy, công tác cán bộ cần đổi mới theo hướng phải mở rộng dân chủ trực tiếp, nhân dân phải là người có tiếng nói quyết định thực sự trong bầu cử. Tổ chức thực hiện pháp luật bầu cử cần được đảm bảo sự tự do, công bằng, cạnh tranh trong tất cả các công đoạn bầu cử, từ việc đề cử, giới thiệu ứng cử viên; vận động tranh cử, phương pháp xác định kết quả bầu cử. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ

===>>> Nhận Viết Thuê Luận Văn Thạc Sĩ Ngành Luật

2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về bầu cử tại huyện Hoài Đức trong thời gian vừa qua

Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021. Mặc dù, các văn bản pháp luật về bầu cử đã có nhiều đóng góp quan trọng vào kết quả cuộc bầu cử, nhưng qua thực tiễn thi hành pháp luật về bầu cử vẫn còn những hạn chế, bất cập cần tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với Hiến pháp và thực tiễn đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp.

Các quy định về tiêu chuẩn đại biểu trong luật bầu cử còn chung chung, nhất là các quy định về trình độ, năng lực, phẩm chất, đạo đức,…nên trong quá trình hiệp thương gặp khó khăn về tiêu chí lựa chọn, giới thiệu người ứng cử, thậm chí có nơi phát sinh khiếu nại, tố cáo liên quan đến tiêu chuẩn của người ứng cử. Cùng với sự phát triển của xã hội, nhận thức, trình độ của người dân được nâng cao thì đại biểu dân cử cần có tiêu chuẩn cao hơn, cụ thể hơn để đáp ứng yêu cầu vừa là đại diện cho nhân dân, vừa có đủ năng lực tham gia hiệu quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn to lớn của Quốc hội, của HĐND mà pháp luật quy định.

Các quy định về lập danh sách cử tri, các trường hợp không có quyền bầu cử như bị tước quyền bầu cử, bị mắc các bệnh làm mất hoặc hạn chế khả năng nhận thức,…đều chưa được hướng dẫn chi tiết thi hành, gây lúng túng trong quá trình lập danh sách cử tri.

Các quy định về công tác hiệp thương trong quá trình thực hiện cho thấy còn có bất cập, hạn chế, thời gian chuẩn bị cho công tác hiệp thương còn ngắn nhất là thời gian cho bước lấy ý kiến tín nhiệm của cử tri nơi cư trú. Quy định về về biểu quyết bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín trong các hội nghị không thống nhất, chưa phát huy được tính dân chủ, chưa tạo điều kiện cho các đại biểu tham dự có khả năng thể hiện đúng chính kiến của mình.

Các quy định về vận động bầu cử còn chung chung, nhất là về cách thức, trách nhiệm, số lượng các cuộc tiếp xúc, chưa có cơ chế phát hiện những trường hợp vận động bầu cử vi phạm pháp luật, chưa có tiêu chí đánh giá sự công bằng giữa các ứng cử viên và các chế tài xử lý vi phạm. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Thực tiễn cho thấy, sau khi tổng kết cuộc bầu cử, việc thi đua, khen thưởng đã được tiến hành để ghi nhận và khuyến khích những tập thể, cá nhân đã có thành tích triển khai tổ chức bầu cử. Tuy nhiên, trong luật bầu cử chưa quy định cụ thể về vấn đề này.

Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 (sau đây gọi tắt là Luật bầu cử 2015) thay thế Luật bầu cử đại biểu Quốc hội năm 1997(sửa đổi bổ sung năm 2001); Luật bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2003; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và Luật bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2010. Trên cơ sở kế thừa, phát triển quy định của các luật bầu cử trước đây, Luật bầu cử 2015 đã bổ sung nhiều điểm mới quan trọng liên quan đến công tác tổ chức bầu cử, từ thực tiễn tổ chức bầu cử tại huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội, luận văn đề cập và so sánh, đánh giá về công tác tổ chức bầu cử nhiệm kỳ trước và sau khi Luật bầu cử 2015 có hiệu lực, cụ thể như sau:

2.2.1. Thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử, chia đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp huyện và đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp xã; xác định khu vực bỏ phiếu ở các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Hoài Đức

Sau hội nghị triển khai công tác bầu cử ở huyện và các xã, thị trấn, việc thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử trên địa bàn huyện và các xã, thị trấn được tiến hành theo đúng trình tự và thời hạn pháp luật quy định.

So với cuộc bầu cử năm 2011, cuộc bầu cử năm 2016 trên địa bàn huyện vẫn giữ nguyên 168 khu vực bỏ phiếu (Bảng 2.1), vẫn chia 13 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND huyện, riêng về bầu cử đại biểu HĐND xã, thị trấn tăng từ 152 đơn vị lên 161 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND xã, thị trấn.

Trong quá trình tổ chức cuộc bầu cử, huyện ủy đã quyết định thành lập 04 đoàn kiểm tra do các đồng chí thường trực huyện ủy trực tiếp làm trưởng đoàn để kiểm tra, giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 đối với Đảng ủy, UBBC các xã, thị trấn trên địa bàn huyện.

UBND huyện đã ban hành 13 quyết định thành lập 13 ban bầu cử đại biểu HĐND huyện; 20 quyết định phê chuẩn 168 tổ bầu cử ở 20 xã, thị trấn; 01 quyết định thành lập tổ công tác trực tiếp nhận, giúp việc giải quyết đơn thư liên quan đến bầu cử; 05 văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các xã, thị trấn, các ngành thực hiện nhiệm vụ liên quan đến công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn huyện. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

UBBC huyện đã ban hành 01 kế hoạch; 11 quyết định trong đó có 06 quyết định thành lập 6 tiểu ban giúp việc gồm: tiểu ban tuyên truyền, tiểu ban hồ sơ, tiểu ban giải quyết đơn thư, tiểu ban an ninh trật tự, tiểu ban tổng hợp kết quả bầu cử và tiểu ban cơ sở vật chất; và ban hành quyết định trưng tập 22 đồng chí là lãnh đạo các phòng, ban, ngành của huyện trực tiếp chỉ đạo, theo dõi, giúp các xã, thị trấn và các đơn vị lực lượng vũ trang đóng quân trên địa bàn về công tác bầu cử; UBBC huyện quyết định ấn định 13 đơn vị bầu cử và số đại biểu HĐND huyện được bầu ở mỗi đơn vị;

Các xã, thị trấn đã thành lập ủy ban bầu cử, thành lập 161 ban bầu cử ở 161 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND xã, thị trấn; quyết định thành lập 168 tổ bầu cử tại 168 khu vực bỏ phiếu theo đúng luật định. Các xã, thị trấn đã thành lập các tiểu ban giúp việc, xây dựng kế hoạch triển khai các nhiệm vụ về công tác bầu cử.

Huyện đã chủ động, tích cực thực hiện tốt nhiệm vụ là thành viên trong ban bầu cử đại biểu Quốc hội số 05; trưởng ban bầu cử đại biểu HĐND thành phố Hà Nội số 24. Ban bầu cử đại biểu HĐND thành phố số 24 đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện nhiệm vụ, đồng thời họp phân công và chỉ đạo các thành viên trong ban bầu cử đại biểu HĐND thành phố thực hiện nhiệm vụ theo quy định.

• Bảng 2.1. Thống kê khu vực bỏ phiếu trên địa bàn huyện Hoài Đức Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2016-2021
• Bảng 2.2. Công bố danh sách chính thức số đơn vị bầu đại biểu HĐND huyện, số đại biểu được bầu, số người ứng cử đại biểu HĐND huyện Hoài Đức khóa XIX, nhiệm kỳ 2016- 2021 tại đơn vị bầu cử:
• Bảng 2.3. Công bố danh sách chính thức số đơn vị bầu cử, số đại biểu được bầu và số người ứng cử đại biểu HĐND xã, thị trấn tại đơn vị bầu cử trên địa bàn huyện Hoài Đức, nhiệm kỳ 2016-2021.

2.2.2. Công tác lập và niêm yết danh sách cử tri trên địa bàn huyện Hoài Đức Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Quy định về lập danh sách cử tri: mọi công dân có quyền bầu cử đều được ghi tên vào một danh sách cử tri ở nơi thường trú hoặc tạm trú trừ trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 30 của Luật bầu cử 2015. Về cơ bản, quy định này không có gì khác so với những quy định trước đây. Tuy nhiên, Điều 29 của Luật bầu cử 2015 đã luật hóa một số quy định đã được áp dụng ổn định trong các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và bầu cử đại biểu HĐND, được quy định trong các văn bản hướng dẫn của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Việc luật hóa các quy định là một điểm mới đáng ghi nhận, nâng cao hiệu lực pháp lý của các quy định, tăng cường việc áp dụng trực tiếp các quy định của luật, hạn chế việc hướng dẫn bằng những văn bản dưới luật, bảo đảm tính thống nhất trong việc áp dụng các quy định vào thực tiễn bầu cử.

Để bảo đảm tính nhất quán trong việc ghi tên cử tri vào danh sách cử tri đối với các đối tượng tạm trú, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương thực hiện việc lập danh sách cử tri, luật đã quy định cụ thể về thời gian tạm trú để được lập danh sách cử tri là 12 tháng. Chỉ những cử tri tạm trú và có thời gian đăng ký tạm trú từ đủ 12 tháng tính đến ngày bầu cử mới được ghi tên vào danh sách cử tri để bầu đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện nơi tạm trú;

Đối với trường hợp công dân Việt Nam từ nước ngoài về, luật bầu cử 2015 quy định: công dân Việt Nam ở nước ngoài trở về Việt Nam trong khoảng thời gian từ sau khi danh sách cử tri đã được niêm yết đến trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu 24 giờ, thì đến UBND cấp xã xuất trình hộ chiếu có ghi quốc tịch Việt Nam để được ghi tên vào danh sách cử tri và nhận thẻ cử tri bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã (nếu xuất trình tại nơi đăng ký thường trú) hoặc bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện (nếu xuất trình tại nơi đăng ký tạm trú)

Thực tế cho thấy, ở các xã, thị trấn trên địa bàn huyện hiện nay có một số lượng khá đông công dân đang sống, học tập, lao động, công tác ở nước ngoài, đi du lịch nước ngoài chưa được thực hiện quyền bầu cử, chưa được vào danh sách cử tri, mặc dù họ có đủ các điều thực hiện quyền bầu cử. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Luật bầu cử 2015 quy định việc lập và niêm yết danh sách cử tri tại khu vực bỏ phiếu chậm nhất là 40 ngày trước ngày bầu cử(luật bầu cử trước đây quy định chậm nhất là 35 ngày trước ngày bầu cử), sự thay đổi này tạo điều kiện thuận lợi hơn để Ủy ban nhân dân cấp xã thống kê, rà soát, điều chỉnh danh sách cử tri chủ động hơn về mặt thời gian. Một điểm mới nữa của Luật bầu cử 2015 là mở rộng cử tri là người đang bị tạm giam, tạm giữ, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc được ghi tên vào danh sách cử tri để bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh nơi người đó đang bị tạm giam, tạm giữ, đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Bên cạnh những điểm mới nêu trên, Luật bầu cử 2015 cũng còn một số quy định chưa thực sự rõ ràng. Điều này ít nhiều sẽ gây ra sự lúng túng cho các cơ quan trong quá trình lập danh sách cử tri, đòi hỏi phải có hướng dẫn. Cụ thể như: (i)chưa thực sự phân định rõ ràng giữa các trường hợp cử tri không được ghi tên vào danh sách cử tri khi thời gian đăng ký tạm trú chưa đủ 12 tháng(Khoản 3 Điều 29) và trường hợp cử tri có nguyện vọng thực hiện quyền bầu cử ở nơi cư trú thay vì thực hiện quyền bầu cử ở nơi thường trú(Khoản 3 Điều 30); (ii) Quy định về việc đi bỏ phiếu nơi khác chưa thực sự cụ thể và rõ ràng, theo quy định tại khoản 3 Điều 30 Luật bầu cử 2015 thì các cử tri đi bỏ phiếu nơi khác chỉ được thực hiện quyền bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh. Quy định này chưa thực sự hợp lý khi cử tri di chuyển từ xã này sang xã khác trong một đơn vị cấp huyện hoặc khi di chuyển từ tỉnh này sang tỉnh khác.

Trên địa bàn huyện Hoài Đức, trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2011-2016 (sau đây gọi tắt là Cuộc bầu cử năm 2011), tổng số cử tri trên toàn huyện là 142.000 người, đến cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2016-2021(sau đây gọi tắt là Cuộc bầu cử năm 2016), tổng số cử tri trên toàn huyện là 158.669 người. Danh sách cử tri do Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn lập theo từng khu vực bỏ phiếu, trên cơ sở cân nhắc việc chia khu vực bỏ phiếu những cuộc bầu cử trước.

Qua trực tiếp phỏng vấn và trao đổi với Trưởng công an một số xã, thị trấn trên địa bàn huyện(bộ phận trực tiếp tham mưu giúp UBND xã, thị trấn lập danh sách cử tri dựa trên quản lý nhân, hộ khẩu tại cấp xã), việc lập danh sách cử tri dựa trên cơ sở dữ liệu của Bộ công an về quản lý nhân khẩu. Tuy nhiên, để nắm được đầy đủ thông tin các công dân có hộ khẩu thường trú tại địa phương nhưng tạm vắng đi nước ngoài hay đến các địa phương khác là rất khó khăn, đặc biệt ở các địa bàn xã đông dân cư, bởi theo Điều 32, Luật cư trú năm 2006, chỉ những đối tượng và trường hợp sau đây mới phải khai báo tạm vắng:

“1. Bị can, bị cáo đang tại ngoại; người bị kết án phạt tù nhưng chưa có quyết định thi hành án hoặc được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù; người bị kết án phạt tù được hưởng án treo; người bị phạt cải tạo không giam giữ; người đang bị quản chế; người đang chấp hành biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; người bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh, trường giáo dưỡng nhưng đang được hoãn chấp hành hoặc tạm đình chỉ thi hành khi đi khỏi nơi cư trú từ một ngày trở lên có trách nhiệm khai báo tạm vắng. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

2. Người trong độ tuổi làm nghĩa vụ quân sự, dự bị động viên đi khỏi huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc Tỉnh nơi mình cư trú từ ba tháng trở lên có trách nhiệm khai báo tạm vắng”

Như vậy, Luật cư trú năm 2006 giới hạn quá ít đối tượng phải khai báo tạm vắng tại công an xã, trong khi thực tiễn đời sống, việc quản lý tất cả các đối tượng tạm vắng tại địa phương là hết sức cần thiết. Thực tiễn việc lập danh sách cử tri, hầu hết các xã đều gặp khó khăn khi không thống kê được đầy đủ số người tạm vắng tại xã, bởi vậy, danh sách cử tri phải sửa đi, sửa lại nhiều lần là không tránh khỏi. Việc nắm được các trường hợp tạm vắng chủ yếu dựa trên quá trình các công an viên thu thập thông tin và đến tận nhà những người tạm vắng để xác nhận.

Đến ngày 12/4/2016 (trước ngày bầu cử 40 ngày), danh sách cử tri của 20 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân, các khu vực công cộng, các khu vực bỏ phiếu và được thông báo rộng rãi đến cử tri để kiểm tra thông tin. Tại mỗi khu vực niêm yết danh sách cử tri, các xã, thị trấn đều bố trí người trực để bảo vệ và ghi lại những khiếu nại, phản ánh của cử tri về danh sách cử tri theo quy định của pháp luật, danh sách cử tri được bảo đảm an toàn, không có hiện tượng bị mất mát, bị xé rách hoặc vẽ bẩn vào danh sách cử tri.

2.2.3. Công tác bảo đảm quyền ứng cử và tổ chức hiệp thương lập danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND huyện, đại biểu HĐND xã trên địa bàn huyện Hoài Đức

2.2.3.1. Công tác bảo đảm quyền ứng cử đại biểu HĐND huyện, đại biểu HĐND xã, thị trấn trên địa bàn huyện

Về tiêu chuẩn của người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND, so với các Luật bầu cử trước đây thì Luật bầu cử 2015 kế thừa gần như nguyên văn, bên cạnh mục tiêu “ phấn đấu …làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh” luật mới thêm một mục tiêu quan trọng là “phấn đấu… vì mục tiêu dân chủ”. Luật bầu cử 2015 dẫn chiếu tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội được quy định trong Luật tổ chức Quốc hội (tại điều 22), còn tiêu chuẩn của đại biểu HĐND được quy định trong Luật tổ chức chính quyền địa phương (tại điều 7). Mặc dù được quy định ở hai văn bản luật khác nhau nhưng tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội và tiêu chuẩn đại biểu HĐND gần như đồng nhất, trong khi vai trò và trách nhiệm của đại biểu Quốc hội so với đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã không thể hoàn toàn giống nhau.Qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung, nhưng tiêu chuẩn của đại biểu ứng cử trong luật bầu cử 2015 vẫn mang tính chung chung, nhất là các tiêu chuẩn về trình độ, năng lực, phẩm chất, đạo đức…nên trong quá trình tổ chức hiệp thương gặp khó khăn về tiêu chí lựa chọn, giới thiệu người ứng cử, thậm chí có nơi phát sinh khiếu nại, tố cáo liên quan đến tiêu chuẩn của người ứng cử. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Tại các hội nghị lấy ý kiến nhận xét của cử tri nơi công tác để giới thiệu người ứng cử, cử tri chỉ được phép cho ý kiến về những người mà cơ quan, tổ chức, đơn vị dự kiến giới thiệu. Luật bầu cử từ trước đến nay không quy định cử tri có quyền giới thiệu thêm người ứng cử để lãnh đạo các cơ quan, tổ chức, đơn vị nghiên cứu xem xét giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND. Nhiều cử tri tham dự đều ở tình thế thụ động, có tâm lý ỷ lại vì cho rằng người dân không có quyền giới thiệu thêm người ứng cử. Thực tế, pháp luật cũng không có cơ chế để người dân giới thiệu thêm đại biểu để hội nghị cho ý kiến. Trong các cuộc bầu cử gần đây, việc người dân giới thiệu thêm đại biểu là rất ít và chỉ diễn ra đối với việc giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp xã thuộc “cơ cấu” của thôn, làng.

Thực hiện kế hoạch tổ chức cuộc bầu cử, UBBC huyện Hoài Đức, UBBC các xã, thị trấn trên địa bàn huyện bố trí cán bộ tiếp nhận hồ sơ và thường xuyên thông báo lịch tiếp nhận hồ sơ ứng cử đại biểu HĐND huyện, hồ sơ ứng cử đại biểu HĐND xã, thị trấn tại trụ sở thường trực UBBC cấp mình.

Trên địa bàn huyện Hoài Đức, cuộc bầu cử năm 2011 không có trường hợp tự ứng cử nào, đến cuộc bầu cử năm 2016, có 01 trường hợp tự ứng cử đại biểu HĐND huyện; 02 trường hợp người tự ứng cử đại biểu HĐND xã: 01 ở xã Tiền Yên và 01 ở xã Sơn Đồng.Hiện tượng tự ứng cử còn rất ít, trong khi các tổ chức, cơ quan, đơn vị còn chiếm quá nhiều ứng cử viên do những thuận lợi trong định hướng về cơ cấu đại biểu. Điều này chứng tỏ bầu cử chưa thực sự mang tính mở rộng, chưa đáp ứng được yêu cầu bảo đảm sự đa dạng hóa các hình thức ứng cử. Việc có ít đại biểu nhân dân tự ứng cử trong thành phần các cơ quan dân cử có thể do họ không nhận được phiếu bầu cần thiết trong cuộc bỏ phiếu, có thể do một loạt các yếu tố khác (điều kiện tranh cử, phân chia ứng cử viên về các đơn vị bầu cử…), song điều tiên quyết là muốn thành ứng cử viên chính thức trong các cuộc bầu cử tất cả những người tham gia ứng cử phải trải qua quy trình đặc biệt gọi là hiệp thương, một quy trình mà ý chí của các tổ chức có vai trò không nhỏ.

2.2.3.2. Tổ chức hiệp thương,lập danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND huyện, đại biểu HĐND xã, thị trấn trên địa bàn huyện Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Các Luật bầu cử của nước ta từ trước đến nay đều quy định về cơ chế hiệp thương, so với các luật bầu cử trước đây thì Luật bầu cử 2015 vẫn giữ nguyên quy trình tổ chức hiệp thương 3 vòng 5 bước với các nội dung khác nhau, song chung quy lại là để chọn ra những người cụ thể, xứng đáng nhất (trong số những người được đề cử và tự ứng cử ban đầu) tham gia chính thức vào bầu cử với tư cách ứng cử viên. Với mục đích như vậy, hiệp thương có những mặt tích cực và hạn chế của nó:

Mặt tích cực của hiệp thương là với mặt bằng dân trí chung chưa cao và thông tin còn có hạn, công đoạn này cho phép các tổ chức nhân dân và người đại diện nhân dân lựa chọn sơ bộ người tham gia ứng cử trước khi toàn dân lựa chọn, từ đó nâng cao chất lượng ứng cử viên, nâng cao chất lượng đại biểu. Hiệp thương sẽ làm cho tỷ lệ ứng cử viên so với số người được bầu nhỏ nên với cách tính kết quả bầu cử như quy định hiện hành thì bầu cử thường có kết quả, không cần bầu thêm. Hiệp thương làm bảo đảm tốt hơn định hướng cơ cấu đại biểu, duy trì sự ổn định chính trị trong cả nước và ở từng địa phương dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Mặt hạn chế của hiệp thương là nếu như những nguyên tắc hiệp thương không được bảo đảm thì hiệp thương là quy trình dễ trở nên thiếu dân chủ. Ngoài ra, cho dù trong thực tế, hiệp thương diễn ra theo đúng những quy định của luật bầu cử thì những khiếm khuyết khách quan tất yếu là:

Hiệp thương làm hạn chế quyền ứng cử, đặc biệt là quyền tự ứng cử (cụ thể là họ có những người không thể trở thành ứng cử viên chính thức mặc dù họ đã thỏa mãn tiêu chuẩn luật định). Nhân dân không trực tiếp thể hiện ý chí trong việc loại bỏ sơ bộ người tham gia ứng cử mà việc loại bỏ người tham gia ứng cử được thực hiện bởi các tổ chức (sự tham gia của nhân dân vào quy trình này rất hạn chế vì thực tế đại diện cử tri tham gia vào hiệp thương là theo thư mời, đại diện cử tri không theo đúng nghĩa là do cử tri bầu ra mà thường là những người “tích cực” mà cơ quan, tổ chức địa phương biết đến).

Đối với cấp huyện và cấp xã, tổ chức hiệp thương nhằm chuẩn bị nhân sự, giới thiệu người ứng cử và lựa chọn người ứng theo cơ cấu, thành phần đã dự kiến,lập ra danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND huyện, đại biểu HĐND xã. Về thành phần và cơ cấu đại biểu, luật bầu cử hiện hành quy định đối với đại biểu HĐND các cấp, phải bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử là phụ nữ, số lượng người ứng cử là người dân tộc thiểu số được xác định phù hợp với tính hình cụ thể của từng địa phương (luật trước đây không quy định tỷ lệ này). Ngoài ra, Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XIII đã ra nghị quyết số 1132/NQ-UBTVQH13 ngày 16/01/2016 hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021. Bên cạnh bảo đảm cơ cấu nữ, cơ cấu người dân tộc thiểu số, nghị quyết đề ra: “phấn đấu đạt tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND là người ngoài Đảng không dưới 10%, người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND là người dưới 35 tuổi không dưới 15% tổng số người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND ở từng cấp; phấn đấu ít nhất 30% đại biểu HĐND nhiệm kỳ trước tái cử đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2016 – 2021. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Về thời gian tổ chức các hội nghị hiệp thương trong luật bầu cử hiện hành cũng có sự thay đổi: Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất ở huyện và các xã, thị trấn được tổ chức chậm nhất 95 ngày trước ngày bầu cử (luật trước đây là 85 ngày); Hội nghị hiệp thương lần thứ hai ở huyện và các xã, thị trấn được tổ chức chậm nhất 65 ngày trước ngày bầu cử (luật trước đây là 55 ngày), hội nghị hiệp thương lần thứ ba ở huyện và các xã, thị trấn được tổ chức chậm nhất 35 ngày trước ngày bầu cử (giữ nguyên so với luật trước đây).

Sau khi có kết quả vòng hiệp thương thứ ba, ban thường trực UBMTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã phải gửi biên bản hội nghị hiệp thương lần thứ ba và danh sách những người đủ tiêu chuẩn ứng cử đại biểu HĐND đến thường trực HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam cấp trên trực tiếp và thường trực HĐND, UBND cùng cấp. Chậm nhất là 25 ngày trước ngày bầu cử, UBBC phải lập và công bố danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND theo từng đơn vị bầu cử.

Biều đồ 2.1. Kết quả hiệp thương Cuộc bầu cử năm 2011 và Cuộc bầu cử năm 2016 trên địa bàn huyện Hoài Đức

Bảng 2.4. Kết quả hiệp thương Cuộc bầu cử năm 2011 và Cuộc bầu cử năm 2016 trên địa bàn huyện Hoài Đức

Việc xác định tổng số đại biểu HĐND huyện Hoài Đức được bầu dựa trên quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 25 Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, huyện: “có trên tám mươi nghìn dân thì cứ thêm mười nghìn dân được bầu thêm một đại biểu, nhưng tổng số không quá bốn mươi đại biểu”theo đó, cơ cấu HĐND huyện được thỏa thuận là 40 đại biểu. Việc xác định tổng số đại biểu HĐND xã, thị trấn trên địa bàn huyện được bầu theo quy định tại Điều 32 và Điều 67 Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015: “xã có trên bốn nghìn dân thì cứ thêm hai nghìn dân được bầu thêm 01 đại biểu, nhưng tổng số không quá ba mươi lăm đại biểu”,theo đó, cơ cấu đại biểu HĐND xã trên toàn huyện năm 2011 là 553 người, năm 2016 là 563 người.

Từ bảng số liệu 2.4 trên cho thấy, số người tự ứng cử rất ít (thậm chí năm 2011 là không có), năm 2016 có 3 người tự ứng cử, sau vòng hiệp thương lần thứ ba 01 người tự ứng cử đại biểu HĐND huyện bị loại khỏi danh sách, chỉ có 2 người tự ứng cử đại biểu HĐND xã được vào danh sách chính thức. Khi kết thúc bầu cử cả 02 người tự ứng cử đều không trúng cử tại đơn vị được bầu. Đây cũng là một thực trạng chung về tự ứng cử trong bầu cử của nước ta, cơ chế bầu cử thu hút rất ít người tự ứng cử và không có đề cử của nhóm cử tri, số lượng người tự ứng cử trúng cử rất hạn chế.

2.2.4. Công tác hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bầu cử trên địa bàn huyện Hoài Đức Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

2.2.4.1. Công tác hướng dẫn nghiệp vụ bầu cử trên địa bàn huyện

Cuộc bầu cử năm 2016, số lượng hội nghị tập huấn nghiệp vụ bầu cử do Ủy ban bầu cử và UBMTTQ huyện tổ chức tăng lên rất đáng kể tổng số 5 hội nghị (năm 2011 tổng số 01 hội nghị vào hai ngày 09-10/5/2011). Công tác tập huấn nghiệp vụ đã bảo đảm kịp thời theo từng giai đoạn của công tác bầu cử, nội dung chi tiết, cụ thể, kết hợp với việc tổng hợp, đánh giá sơ bộ kết quả thực hiện ở huyện và cơ sở, nêu bài học kinh nghiệm và phương hướng, nhiệm vụ cho thời gian tiếp theo. Qua các hội nghị tập huấn, ủy ban bầu cử huyện đã đánh giá ưu điểm và các kết quả đạt được trong quá trình triển khai công tác bầu cử của các xã, thị trấn và nêu rõ các tồn tại, hạn chế, kịp thời chỉ đạo các xã, thị trấn khắc phục để đảm bảo triển khai thực hiện công tác bầu cử theo đúng quy định.

Hội nghị tập huấn lần thứ nhất ngày 24/6/2016 đã chỉ đạo, hướng dẫn về việc ấn định đơn vị bầu cử, xác định số lượng đại biểu được bầu, việc thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử ở cơ sở và quy trình, nội dung các hội nghị giới thiệu người ứng cử, hội nghị hiệp thương với 180 người tham dự.

Hội nghị tập huấn lần thứ hai ngày 12/3/2016 đã chỉ đạo, hướng dẫn về việc chia đơn vị bầu cử, chia khu vực bỏ phiếu, thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử, về ứng cử, hiệp thương giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp huyện, cấp xã,… với 190 người tham dự.

Hội nghị tập huấn lần thứ ba ngày 13/4/2016 đã chỉ đạo, hướng dẫn về việc bố trí địa điểm bỏ phiếu, các công việc thực hiện trước ngày bầu cử, trong ngày bầu cử của tổ bầu cử, quy trình kiểm phiếu, lập biên bản, biểu mẫu,…với 185 người tham dự.

Hội nghị tập huấn lần thứ tư ngày 29/4/2016 đã chỉ đạo, hướng dẫn nội dung về trình tự, thủ tục tổ chức ngày bầu cử, nghiệp vụ kiểm phiếu và cách thức lập biên bản bầu cử; hướng dẫn chi tiết việc trang trí các khu vực bỏ phiếu, phòng bỏ phiếu; Việc tổ chức hội nghị ứng cử viên đại biểu Quốc hội, ứng cử viên đại biểu HĐND các cấp tiếp xúc với cử tri để vận động bầu cử. Tổ chức cho cử tri học tập Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND, mạn đàm về cơ cấu, tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND, danh sách, tiểu sử ứng viên đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp với 430 người tham dự.

Hội nghị tập huấn lần thứ năm ngày 12/5/2016 hướng dẫn chuyên sâu về nghiệp vụ công tác bầu cử đối với các đồng chí cán bộ lãnh đạo các phòng ban, ngành được trưng tập để chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc giúp các xã, thị trấn về công tác kiểm phiếu và tổ chức ngày bầu cử. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Đến ngày 17/5/2016 cả 20 xã, thị trấn, các đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân đóng quân trên địa bàn huyện đã tổ chức xong các hội nghị tập huấn kết hợp với việc tuyên truyền, học tập luật bầu cử và mạn đàm về tiêu chuẩn, cơ cấu, tiểu sử của người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp đối với thành viên các tổ bầu cử và các tổ chức, cá nhân làm công tác bầu cử.

UBBC huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn tổ chức hội nghị tập huấn về nghiệp vụ công tác bầu cử, kết hợp với việc tổ chức cho cử tri học tập luật bầu cử, mạn đàm về tiêu chuẩn, cơ cấu của người ứng cử đến thành viên ban chỉ đạo, UBBC và toàn bộ thành viên của tổ bầu cử, ban chấp hành các đoàn thể quần chúng. Dưới sự chủ trì của các đồng chí bí thư đảng bộ, bí thư chi bộ, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị các hội nghị mạn đàm đều đạt kết quả tốt với số lượng mỗi hội nghị từ 200 đến 400 người tham dự, qua việc tổ chức hội nghị mạn đàm cơ cấu, tiêu chuẩn người ứng cử, các cử tri trong huyện đã hiểu rõ về luật bầu cử, về cơ cấu, tiêu chuẩn, số lượng đại biểu được bầu ở mỗi đơn vị bầu cử, về thành phần, tiểu sử các ứng cử viên các cấp [27].

2.2.4.2. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bầu cử trên địa bàn huyện Hoài Đức

Những nội dung về công tác tổ chức tuyên truyền, vận động bầu cử trong Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 về cơ bản kế thừa giữ nguyên các quy định so với Luật trước đây.Nội dung tuyền truyền được định hướng:

Tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV, đi sâu phân tích bản chất nhà nước ta là nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; quyền dân chủ của nhân dân trong việc tham gia xây dựng bộ máy nhà nước nói chung và Quốc hội nói riêng; vai trò, vị trí của Quốc hội, HĐND trong việc thực hiện nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và nhiệm vụ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và quá trình hội nhập quốc tế trong thời kỳ mới.

Giới thiệu và phân tích về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và hoạt động của Quốc hội, HĐND theo tinh thần Hiến pháp mới. Giới thiệu nội dung của Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND: các nguyên tắc bầu cử, đặc biệt là tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND dân, quyền bầu cử và ứng cử của công dân, trách nhiệm của cử tri trong quá trình bầu cử. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Dựa trên kế hoạch triển khai công tác bầu cử của Hội đồng bầu cử quốc gia và các cơ quan nhà nước cấp trên, Ban tuyên giáo huyện ủy Hoài Đức đã chỉ đạo chính quyền huyện Hoài Đức, các xã, thị trấn trên địa bàn,xây dựng kế hoạch tuyên truyền cho cuộc bầu cử trên địa bàn huyện. Công tác thông tin tuyên tuyền cho cuộc bầu cử được thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú như: tham gia hội thi tuyên truyền về Luật bầu cử của thành phố; tổ chức các hội nghị báo cáo viên; tuyên truyền qua hệ thống đài truyền thanh huyện, xã, thị trấn trên trang thông tin điện tử của huyện.

So với cuộc bầu cử năm 2011, công tác thông tin tuyên truyền cho cuộc bầu cử năm 2016 được quan tâm đầu tư và triển khai rộng rãi, đạt hiệu quả cao:

Năm 2011, đài truyền thanh huyện đã thường xuyên tuyên truyền luật bầu cử, tiểu sử tóm tắt ứng cử viên đại biểu HĐND huyện, mở chuyên mục phát thanh hàng ngày được 95 lượt bài về công tác bầu cử. Hội đồng tuyên tuyền, phổ biến giáo dục pháp luật huyện đã tổ chức được 12 hội nghị tại 12 xã trong huyện, tuyên truyền cho 1.803 lượt người nghe về Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp. Phòng văn hóa thông tin đảm nhận các hoạt động tuyên truyền bằng nhiều hình thức khác nhau như: Pano, áp phích, khẩu hiệu tuyên truyền tại trụ sở các cơ quan và các trục đường trên địa bàn huyện, đồng thời chỉ đạo các xã tổ chức các đội thông tin lưu động bằng ô tô, xe máy trên các tuyến đường liên thôn, liên xã để tuyên truyền cho ngày bầu cử [26].

Năm 2016, đài truyền thanh huyện đã xây dựng 1.200 tin bài, đài truyền thanh các xã, thị trấn đã xây dựng 364 tin bài, thường xuyên phát thanh phản ánh các nội dung về công tác bầu cử; các hoạt động của Ủy ban bầu cử huyện và xã, thị trấn, các thông tin tiểu sử tóm tắt của người ứng cử,…Tại huyện đã tổ chức 30 hội nghị với 4.840 lượt người tham gia; các xã, thị trấn đã tổ chức 309 hội nghị với hơn 10.000 lượt người tham gia. Đặc biệt tại các xã Vân Canh, An Khánh đã tổ chức múa rồng để cổ động cho công tác bầu cử trên địa bàn xã. Công tác treo cờ, pano, áp phích, khẩu hiệu được bố trí từ trung tâm huyện tới các xã có trọng tâm, trọng điểm. Việc tổ chức xe lưu động thực hiện tuyên truyền, cổ động bằng hình ảnh và loa phóng thanh trên các trục đường chính của 20 xã, thị trấn để tuyên truyền đã giao cho Nhà văn hóa huyện đảm nhiệm, tạo không khí vui tươi, phấn khởi để nhân dân tích cực tham gia bỏ phiếu trong ngày bầu cử [27]. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

2.2.5. Công tác tổ chức vận động bầu cử trên địa bàn huyện Hoài Đức

Luật bầu cử 2015 kế thừa đầy đủ các quy định về vận động bầu cử tại luật bầu cử trước đây. Theo đó, việc vận động bầu cử được tiến hành công khai, bình đẳng, đúng pháp luật, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND ở đơn vị nào thì thực hiện vận động bầu cử tại đơn vị bầu cử đó. Thời gian vận động bầu cử được bắt đầu từ ngày công bố danh sách chính thức những người ứng cử và kết thúc trước thời điểm bỏ phiếu 24 giờ.

Hình thức vận động bầu cử được thực hiện theo quy định tại Điều 65 Luật bầu cử 2015, bao gồm: một là, gặp gỡ, tiếp xúc cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri ở địa phương nơi mình ứng cử; hai là, thông qua phương tiện thông tin đại chúng.

Đối với chính quyền cấp huyện và cấp xã, việc tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri do ban thường trực UBMTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã tại đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử đại biểu HĐND cấp mình. Thành phần tham dự hội nghị tiếp xúc cử tri gồm đại diện các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cử tri địa phương. UBND nơi tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri có trách nhiệm thông báo về thời gian, địa điểm tổ chức hội nghị để cử tri tham dự đông đủ.

Về nội dung vận động bầu cử của người ứng cử, so với quy định luật bầu cử trước đây, luật bầu cử 2015 đã giản lược bớt phần “người ứng cử trình bày ý kiến của mình về vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND”, giữ nguyên 2 nội dung: “ một là, từng người ứng cử báo cáo với cử tri về chương trình hành động của mình nếu được bầu làm đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND; hai là, cử tri nêu ý kiến, đề đạt nguyện vọng của mình với những người ứng cử. Người ứng cử và cử tri trao đổi dân chủ, thẳng thắn và cởi mở những vấn đề cùng quan tâm”. Sự thay đổi này tạo điều kiện cho cử tri với người ứng cử có nhiều thời gian tọa đàm, trao đổi hơn, trên cơ sở đó, cử tri có nhiều thông tin hơn để đánh giá và lựa chọn người ứng cử trong phiếu bầu của mình. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Nhìn chung, trên địa bàn huyện Hoài Đức, các hội nghị được tổ chức đảm bảo dân chủ, bình đẳng và đúng pháp luật. Các hội nghị diễn ra trong không khí dân chủ, cởi mở, nhiều cử tri tham gia hội nghị thẳng thắn trình bày ý kiến, tâm tư, nguyện vọng và bày tỏ sự tin tưởng, mong muốn các đại biểu sẽ phát huy vai trò, trách nhiệm của người đại biểu của nhân dân, gần gũi nhân dân, phản ánh trung thực ý kiến, kiến nghị của cử tri và thực hiện tốt chương trình hành động của mình.

Tuy nhiên, trên thực tế, các hội nghị tiếp xúc cử tri còn ít nhiều mang tính hình thức, nội dung chương trình hành động của các ứng cử viên vẫn còn chung chung, chưa nêu bật được những hành động cụ thể của mình nếu được bầu làm đại biểu, thời gian trình bày của các ứng cử viên vẫn chiếm lượng thời gian khá dài, thời gian còn lại để cử tri trao đổi, nêu ý kiến, nguyện vọng của mình với những người ứng cử còn rất hạn chế. Trong cuộc tiếp xúc, số lượng cử tri không nhiều, cơ bản là mang tính đại diện cho các hộ gia đình, đại diện các cơ quan đoàn thể.

2.2.6. Công tác tổ chức “ngày bầu cử” trên địa bàn huyện Hoài Đức

Để tổ chức thực hiện ngày bầu cử đạt kết quả cao, Đảng bộ, chính quyền và các tổ chức đoàn thể huyện Hoài Đức đã có một quá trình chuẩn bị về các mặt như sau:

2.2.6.1. Tổ chức đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo an toàn cho cuộc bầu cử

Cuộc bầu cử năm 2016, ủy ban bầu cử huyện thành lập tiểu ban an ninh trật tự và xây dựng quy chế hoạt động riêng (cuộc bầu cử năm 2011 không thành lập tiểu ban này mà giao cho công an huyện và Ban chỉ huy quân sự huyện). Tiểu ban đã phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng các phương án cụ thể về phòng chống cháy nổ, về phương án cấp điện, về an ninh trật tự để đảm bảo an toàn tuyệt đối trụ sở các cơ quan Đảng, chính quyền, đảm bảo tuyệt đối an toàn cho 168 khu vực bỏ phiếu.

Thực hiện sự chỉ đạo của ủy ban bầu cử, tiểu ban an ninh đã thực hiện tốt việc bảo vệ các cuộc tiếp xúc cử tri của người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn huyện, không để tình trạng công dân lợi dụng để gây rối, mất an ninh trật tự tại các buổi tiếp xúc cử tri. Chỉ đạo ủy ban bầu cử xã, thị trấn xây dựng kế hoạch đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội tại các địa phương. Tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn huyện trước, trong và sau ngày bầu cử được đảm bảo an toàn tuyệt đối không phát sinh vụ việc phức tạp, bức xúc trên địa bàn huyện.

2.2.6.2. Tổ chức chuẩn bị cơ sở vật chất cho cuộc bầu cử Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Để đảm bảo thực hiện nhiệm vụ của công tác bầu cử, UBND huyện đã chủ động phân bổ kinh phí thực hiện nhiệm vụ bầu cử cho các xã, thị trấn và các phòng ban chuyên môn của huyện đáp ứng yêu cầu chi cho nhiệm vụ công tác bầu cử trên địa bàn. Ủy ban bầu cử huyện đã cấp phát hòm phiếu chính và hòm phiếu phụ cho 168 khu vực bỏ phiếu và đầy đủ con dấu, phiếu bầu, danh sách trích ngang, tiểu sử tóm tắt, biểu mẫu tổng hợp phục vụ cho công tác bầu cử trên địa bàn, phân công các lực lượng kiểm tra thực tế tại 168 khu vực bỏ phiếu tại các xã, thị trấn và đơn vị quân đội.

Cuộc bầu cử năm 2011, một số khu vực bỏ phiếu phải tổ chức ở nhà dân (như xã An Thượng, xã Đông La) và các địa điểm công cộng còn chật hẹp, thiếu thốn về cơ sở vật chất phục vụ cho bầu cử (như văn phòng hợp tác xã, đình làng, chùa, trường mầm non cũ, văn phòng đảng ủy cũ, trường tiểu học, nhà thờ đạo, bia, điếm, hội trường trụ sở xóm, nhà thờ họ, quỹ tín dụng,…) số lượng nhà văn hóa thôn còn hạn chế, nhiều nhà văn hóa đã xuống cấp nghiêm trọng, trang thiết bị cũ, hỏng.

Đến cuộc bầu cử năm 2016, 100% khu vực bỏ phiếu trên địa bàn huyện đều được tổ chức tại các địa điểm công cộng, không có khu vực bỏ phiếu tại phải tổ chức tại nhà dân. Tại các khu vực bỏ phiếu đã được các xã, thị trấn kiểm tra tu sửa, chỉnh trang, vệ sinh sạch sẽ, được trang trí theo mẫu quy định và chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng cho ngày bầu cử. Tuy nhiên, về cơ bản cơ sở vật chất để tổ chức bỏ phiếu tại khu vực bầu cử còn nhiều thiếu thốn, diện tích chật hẹp, một số xã đã xây dựng đủ số lượng nhà văn hóa các thôn như: Đắc Sở, Yên Sở, Minh Khai, còn lại 17/20 xã thị trấn chưa xây dựng đủ nhà văn hóa thôn, đặc biệt có những xã vào thời điểm bỏ phiếu chưa có nhà văn hóa nào như Dương Liễu, Đông La, Tiền Yên có những xã chỉ có 1 đến 2 nhà văn hóa như Cát Quế, Đức Giang, Di Trạch, La Phù, thị trấn Trạm Trôi, Lại Yên. Đây là một thực trạng gây khó khăn rất lớn cho công tác tổ chức quyền bỏ phiếu bầu của cử tri. Tại các khu vực bỏ phiếu đã được các xã, thị trấn kiểm tra tu sửa, chỉnh trang, vệ sinh sạch sẽ, được trang trí theo mẫu quy định và chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng cho ngày bầu cử.

2.2.6.3. Tổ chức kiểm tra, giám sát bầu cử Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Công tác kiểm tra được UBBC huyện quan tâm triển khai kịp thời, đạt nhiều kết quả. Trong quá trình thực hiện công tác bầu cử, UBBC huyện đã tổ chức 04 đoàn kiểm tra, thực hiện 03 đợt kiểm tra, nội dung kiểm tra về công tác lãnh đạo, thực hiện các nội dung theo kế hoạch bầu cử và hồ sơ bầu cử của các xã, thị trấn, kiểm tra thực tế tại 168 khu vực bỏ phiếu, kiểm tra việc niêm yết danh sách cử tri, danh sách và tiểu sử của người ứng cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp, việc trang trí khu vực bỏ phiếu và phòng bỏ phiếu, kiểm tra toàn bộ công tác chuẩn bị cho ngày bầu cử. Kế hoạch, nội dung các đợt kiểm tra được xây dựng chi tiết, cụ thể sát với mốc thời gian thực hiện nhiệm vụ bầu cử theo luật định. Các đoàn kiểm tra đã kịp thời chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện của các xã, thị trấn và trực tiếp chỉ đạo giải quyết các tồn tại, các tình huống phát sinh và định hướng cho những nhiệm vụ tiếp theo đảm bảo đúng quy định.

2.2.6.4. Công tác tổ chức ngày bầu cử của các tổ chức phụ trách bầu cử trên địa bàn huyện Hoài Đức

Công tác tổ chức ngày bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn huyện Hoài Đức cuộc bầu cử năm 2011(ngày 22/5/2011) đã thành công tốt đẹp, không có sự việc nổi cộm xảy ra.

Phát huy những kết quả đạt được trong công tác tổ chức ngày bầu cử của những nhiệm kỳ trước, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 trên địa bàn huyện Hoài Đức ghi nhận sự nỗ lực của các tổ chức phụ trách bầu cử, các cơ quan, tổ chức hữu quan theo chức năng, nhiệm vụ của mình đã chuẩn bị chu đáo và làm tốt từng khâu, từng việc chuẩn bị cho ngày bầu cử đạt kết quả tốt.

Về công tác tuyên truyền vận động cử tri đi bỏ phiếu bầu: trước ngày bầu cử 10 ngày, trên trang thông tin điện tử của huyện, hệ thống các loa truyền thanh các xã, thị trấn theo chỉ đạo thông báo thường xuyên cho cử tri biết về ngày bầu cử, nơi bỏ phiếu, thời gian bỏ phiếu, các bài tuyên truyền vận động cử tri đi bầu cử đầy đủ, đúng quy định.

Các tổ bầu cử đã được trang bị và chuẩn bị mọi mặt về danh sách cử tri, danh sách và tiểu sử tóm tắt của những người ứng cử, nội quy phòng bỏ phiếu, thể lệ bầu cử, mẫu diễn văn khai mạc,phiếu bầu cử, biên bản kiểm phiếu, dấu của tổ bầu cử, thẻ nhân viên tổ bầu cử, hòm phiếu, nơi bỏ phiếu, công tác bảo vệ trong và ngoài khu vực bỏ phiếu.

Các địa điểm bỏ phiếu được trang trí trang nghiêm, được trang bị cơ bản đầy đủ các điều kiện, phương tiện phục vụ cho cử tri đi bỏ phiếu như: Bàn, ghế, bút, mực, phiếu bầu,… Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Các nhân viên tổ bầu cử được phân công rõ nhiệm vụ, phạm vi trách nhiệm hướng dẫn cho cử tri trong việc bầu cử và trang bị đầy đủ phù hiệu để cử tri biết.

Công tác tổ chức khai mạc cuộc bầu cử diễn ra theo đúng quy định của luật bầu cử. Việc thực hiện chế độ báo cáo cơ bản được các xã, thị trấn thực hiện nghiêm túc, đúng tiến độ.

Với sự chuẩn bị đầy đủ, chu đáo của UBBC từ huyện đến các xã, thị trấn ngày bầu cử 22/5/2016 đã thực sự trở thành ngày hội của nhân dân trong huyện, các xã, thị trấn đã tuyên truyền, vận động cử tri đi bầu cử đầy đủ, đúng quy định, tổ bầu cử khai mạc sớm nhất là 6 giờ 15 phút, còn lại đều đảm bảo việc bỏ phiếu bắt đầu từ 7 giờ sáng. Kết thúc ngày bầu cử có 01 tổ bầu cử phải kéo dài đến 20 giờ. Tình hình an ninh trật tự trước, trong và sau ngày bầu cử ổn định, các tình huống phát sinh trong ngày bầu cử tại các tổ bầu cử đã được ban chỉ đạo, UBBC huyện và các xã, thị trấn tập trung giải quyết, tạo điều kiện thuận lợi nhất để cử tri tham gia bỏ phiếu. Cử tri trong huyện đã phấn khởi thực hiện quyền lợi của mình, kết thúc ngày bầu cử tỷ lệ cử tri đi bầu cử đạt 99,26% (năm 2011 là 99,7%) trong đó có 7 xã đạt tỷ lệ cử tri đi bầu 100%, tổ bầu cử hoàn thành 100% cử tri đi bầu sớm nhất là tổ số 10 xã Dương Liễu hoàn thành lúc 10 giờ. Trong ngày bỏ phiếu không có sự việc nổi cộm nào xảy ra.

Công tác tổ chức bầu cử tại các xã, thị trấn đã có những kết quả tích cực, tuy nhiên, hiện tượng bầu hộ, bầu thay vẫn diễn ra, hiện tượng sử dụng vật chất để mua chuộc phiếu bầu của cử tri vẫn tồn tại. Mặc dù không phản ánh trong nội dung các báo cáo và không có con số thống kê chính thức về vấn đề này nhưng đây được coi là một hạn chế cơ bản của công tác tổ chức ngày bầu cử của huyện Hoài Đức nói riêng và các địa phương khác trong cả nước nói chung. Tình trạng bầu hộ, bầu thay, mua chuộc lá phiếu của cử tri không chỉ phạm nguyên tắc bỏ phiếu “ nguyên tắc trực tiếp” “nguyên tắc bình đẳng” mà hậu quả còn nghiêm trọng hơn, đó là kết quả bầu cử không phản ánh đúng thực chất trình độ, năng lực, bản lĩnh của các ứng cử viên, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Trong quá trình cử tri thực hiện quyền bỏ phiếu bầu, tại một số đơn vị bầu cử, nhân viên tổ bầu cử chưa làm tốt trách nhiệm hướng dẫn cử tri cách thức bỏ phiếu và viết phiếu bầu, dẫn đến kết quả kiểm phiếu có nhiều phiếu không hợp lệ.

Hình thức kiểm phiếu theo quy định hiện nay vẫn áp dụng theo lối truyền thống viết tay, chưa ứng dụng được các máy móc, thiết bị công nghệ thông tin hiện đại vào việc kiểm phiếu, dẫn đến công tác kiểm phiếu tốn rất nhiều thời gian, phụ thuộc nhiều vào trình độ, năng lực của thành viên ban kiểm phiếu. Trên địa bàn huyện Hoài Đức, có những xã sau khi kết thúc việc bỏ phiếu lúc 7 giờ tối, tiến hành kiểm phiếu xong vào 11, 12 giờ tối cùng ngày như Minh Khai, Dương Liễu, Đức Giang, Yên Sở, Đắc Sở,…xong cũng có những xã phải mất hơn một ngày mới kiểm phiếu xong như La Phù, Vân Côn, Đông La,..công tác kiểm phiếu chưa quy định sự giám sát chặt chẽ của một chủ thể độc lập nào, bởi vậy tính minh bạch trong công tác kiểm phiếu vẫn là câu hỏi nhiều cử tri đặt ra, đây là một thực trạng chung trong công tác tổ chức ngày bầu cử của nước ta.

2.2.7. Giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị về bầu cử trên địa bàn huyện Hoài Đức

Trong quá trình niêm yết danh sách cử tri, trên địa bàn huyện không có đơn khiếu nại nào về việc lập danh sách cử tri, hầu hết các xã cử tri có phản ánh chỉ qua hình thức bằng miệng và UBND xã, thị trấn nơi có phản ánh kịp thời xác minh thông tin phản ánh, có sự điều chỉnh danh sách cử tri bảo đảm chính xác.

Trong cuộc bầu cử năm 2011, trên địa bàn huyện Hoài Đức ghi nhận một số vụ việc tố cáo về ứng cử viên: ngày 17/4/2011, UBMTTQ các xã, thị trấn lập danh sách chính thức 859 ứng cử viên bầu cử đại biểu HĐND xã, thị trấn,sau khi công khai danh sách ứng cử viên đã có một số đơn thư tố cáo ứng cử viên phạm. Sau quá trình xác minh có kết luận, 2 ứng cử viên xã An Khánh không đủ tiêu chuẩn phải đưa ra khỏi danh sách, đồng thời qua kiểm tra phát hiện 1 ứng cử viên xã An Thượng không đủ tuổi. Trên địa bàn huyện tiếp nhận tổng số 42 đơn thư khiếu nại, tố cáo, trong đó thuộc thẩm quyền huyện giải quyết 7 đơn, thuộc thẩm quyền xã giải quyết 35 đơn (xã nhận trực tiếp là 16 đơn, huyện chuyển về xã là 19 đơn). Tiểu ban tiếp nhận, giải quyết đơn thư của huyện đã giải quyết được 6 đơn, còn 1 đơn mạo danh không xem xét giải quyết. Số đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của xã đã giải quyết được 33 đơn, còn 2 đơn mới nhận ngày 12/5/2011 (thuộc xã An Khánh và xã An Thượng) tiểu ban giải quyết đơn thư đã tổng hợp chuyển cho thường trực HĐND các xã để sau kỳ họp đầu tiên tiếp tục giải quyết theo luật định. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Rút kinh nghiệm từ Cuộc bầu cử năm 2011, Cuộc bầu cử năm 2016 trên địa bàn huyện Hoài Đức ghi nhận những bước chuyển biến tích cực trong công tác tổ chức bầu cử. Sau hội nghị hiệp thương lần thứ ba, kết quả về cơ bản danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND huyện và xã, thị trấn bảo đảm về số dư và tỷ lệ cơ cấu theo quy định, không có vụ việc nổi cộm nào xảy ra. So với cuộc bầu cử năm 2011, tổng số đơn khiếu nại, tố cáo, phản ánh về công tác bầu cử đã giảm rất đáng kể, trên địa bàn huyện tiếp nhận 23 đơn, trong đó có 11 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND huyện, 12 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND xã. Công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến bầu cử đã được Huyện ủy, UBND, UBBC huyện Hoài Đức chỉ đạo quyết liệt, tiểu ban giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh và các cơ quan liên quan, các xã, thị trấn đã tập trung kiểm tra, xem xét giải quyết đúng thẩm quyền, đảm bảo thời gian theo quy định của Luật bầu cử, 100% đơn thư được chỉ đạo giải quyết đúng thẩm quyền và đúng thời hạn.

2.2.8. Tổng kết cuộc bầu cử trên địa bàn huyện Hoài Đức

Xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND là điểm mới trao quyền cho Hội đồng bầu cử quốc gia, UBBC (quyền này trước đây theo Luật bầu cử đại biểu Quốc hội năm 1997 sửa đổi, bổ sung năm 2001, 2010 thuộc về Quốc hội) sau tổng kết cuộc bầu cử, tại Điều 88 Luật bầu cử 2015 quy định: “Căn cứ vào kết quả tổng kết bầu cử đại biểu Quốc hội, kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến người trúng cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng bầu cử quốc gia tiến hành xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu Quốc hội và báo cáo Quốc hội khóa mới về kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội tại kỳ họp đầu tiên. Căn cứ vào kết quả tổng kết bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân, kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến người trúng cử đại biểu HĐND, Ủy ban bầu cử tiến hành xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu HĐND cấp mà mình chịu trách nhiệm tổ chức bầu cử, cấp giấy chứng nhận đại biểu HĐND khóa mới cho người trúng cử và báo cáo HĐND khóa mới về kết quả xác nhận tư cách đại biểu HĐND tại kỳ họp đầu tiên”. Luật chưa quy định chi tiết việc xác nhận tư cách người trúng cử đại biểu được tiến hành như thế nào, bằng hình thức nào, thời hạn cho việc xác nhận là bao lâu? Trao thẩm quyền xác nhận tư cách đại biểu cho Hội đồng bầu cử và UBBC có phù hợp hay ko?

Trong báo cáo tổng kết công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2011-2016 trên địa bàn huyện Hoài Đức nêu rõ kết quả bầu đại biểu Quốc hội bầu đủ 3 đại biểu, kết quả bầu đại biểu HĐND thành phố Hà Nội bầu đủ 3 đại biểu, HĐND huyện bầu đủ 40 đại biểu, kết quả bầu đại biểu HĐND xã, thị trấn bầu được 539 đại biểu, thiếu 10 đại biểu 7 xã, thị trấn so với tổng số đại biểu được bầu (xã Vân Côn thiếu 03 đại biểu, xã Sơn Đồng thiếu 01 đại biểu, xã Vân Canh thiếu 01 đại biểu, xã Đức Thượng thiếu 02 đại biểu, xã An Thượng thiếu 01 đại biểu, xã Yên Sở thiếu 01 đại biểu, thị trấn Trạm Trôi thiếu 01 đại biểu). Trên cơ sở kết quả bầu thiếu, UBBC huyện đã chỉ đạo bầu cử thêm tại 3 xã Vân Côn, Sơn Đồng, Đức Thượng, kết quả ngày bầu cử thêm tại 3 xã: Vân Côn bầu thêm được 01 đại biểu, Sơn Đồng không bầu được thêm đại biểu, Đức Thượng bầu thêm được 02 đại biểu. Sau khi bầu thêm, tổng số đại biểu HĐND xã, thị trấn trong toàn huyện là 542 đại biểu, thiếu 7 đại biểu ở 6 xã, thị trấn. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Trong báo cáo tổng kết công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 trên địa bàn huyện Hoài Đức nêu rõ kết quả bầu đại biểu Quốc hội bầu đủ 03 đại biểu, bầu đại biểu HĐND thành phố bầu đủ 03 đại biểu, bầu đại biểu HĐND huyện bầu đủ 40 đại biểu, kết quả bầu đại biểu HĐND các xã, thị trấn bầu được 541 đại biểu thiếu 20 đại biểu ở 11 xã, thị trấn so với tổng số đại biểu được bầu (gồm xã Minh Khai, Yên Sở, Lại Yên, Di Trạch, Đông La, Sơn Đồng, Vân Côn, An Khánh, Đức Thượng, An Thượng và thị trấn Trạm Trôi). Trong đó có 01 đơn vị bầu cử số 5 (thôn Thượng) xã Sơn Đồng phải tiến hành bầu cừ thêm 02 đại biểu vào ngày 05/6/2016. Mặc dù chuẩn bị tốt các điều kiện về cơ sở vật chất và nhân lực giúp xã Sơn Đồng trong công tác bầu cử thêm, kết quả bầu cử thêm tại xã Sơn Đồng đã có 100% cử tri đi bầu, tuy nhiên không bầu thêm được đại biểu HĐND xã.

Từ kết quả bầu cử và bầu cử thêm như trên có thể thấy rằng, có một số lượng không nhỏ những người trong danh sách chính thức ứng cử đại biểu HĐND xã, thị trấn chưa có uy tín, chưa được sự tín nhiệm của cử tri, đặc biệt như trường hợp tại đơn vị bầu cử số 5 xã Sơn Đồng, ngày bầu cử thêm có 100% cử tri đi bầu mà không bầu thêm được đại biểu nào, sự việc này đặt ra câu hỏi về quá trình hiệp thương lựa chọn đại biểu có khách quan, nghiêm túc hay không? Có thể hiện được ý nguyện của đông đảo cử tri địa phương hay không?

• Biều đồ 2.2. Kết quả bầu cử đại biểu HĐND huyện năm 2011 và 2016 theo cơ cấu kết hợp
• Biều đồ 2.3. Kết quả bầu cử đại biểu HĐND huyện năm 2011 và 2016 theo cơ cấu độ tuổi
• Biều đồ 2.4. Kết quả bầu cử đại biểu HĐND huyện năm 2011 và 2016 theo cơ cấu trình độ
• Bảng 2.6. Kết quả bầu cử đại biểu HĐND huyện năm 2011 và 2016

Từ bảng thống kê trên có thể thấy, tỷ lệ đại biểu Nữ trúng cử tương đối cao trên 30%, tỷ lệ đại biểu là người ngoài đảng duy trì dưới 10% đảm bảo theo định hướng, tỷ lệ đại biểu tái cử năm 2016 khá lớn chiếm 42,5%;đại biểu trúng cử ngày càng trẻ hóa, năm 2011 tỷ lệ đại biểu từ dưới 35 đến 50 tuổi chiếm 75%, năm 2016, tỷ lệ này đã tăng lên 80%, tỷ lệ đại biểu trên 50 tuổi giảm từ 25% xuống 20%. Trình độ chuyên môn của đại biểu trúng cử ngày càng nâng cao, năm 2011 đại biểu có trình độ đại học và sau đại học chiếm 77,5% đến năm 2016 con số này lên tới 97,5%,đại biểu có trình độ chuyên môn dưới đại học năm 2011 chiếm 22,5% đến năm 2016 chỉ còn 2,5%. Bên cạnh trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị của đại biểu trúng cử cũng nâng lên đáng kể, năm 2016 số đại biểu có trình độ cao cấp chiếm 60,0% (năm 2011 là 22,5%), số đại biểu có trình độ trung cấp chiếm 32,5 % (năm 2011 là 55,0%), số đại biểu chưa qua đào tạo lý luận chính trị chỉ chiếm 7,5% (năm 2011 là 12,5%).

Số lượng đại biểu HĐND huyện không thay đổi vẫn giữ nguyên 40 đại biểu nhưng chất lượng đại biểu trúng cử đã nâng lên rất nhiều, tỷ lệ cơ cấu đại biểu được bảo đảm theo quy định.Kết quả trên phù hợp với xu hướng phát triển tất yếu của xã hội tri thức, người đại biểu dân cử phải đủ trình độ, năng lực để đảm nhiệm vai trò, trọng trách của mình trước sự ủy thác của cử tri, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân địa phương.

2.3. Đánh giá công tác tổ chức thực hiện pháp luật về bầu cử tại huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Công tác tổ chức thực hiện pháp luật về bầu cử trên địa bàn huyện Hoài Đức những cuộc bầu cử vừa qua đã gặt hái nhiều thành công. Nhìn chung công tác tổ chức bảo đảm dân chủ, tiết kiệm, đúng luật, tỷ lệ cử tri đi bầu cao, tình hình an ninh trật tự an toàn xã hội trước và sau cuộc bầu cử được đảm bảo, ngày bầu cử thực sự là ngày hội của toàn dân.

Một số điểm thay đổi của Luật bầu cử năm 2015 so với Luật bầu cử trước đó (như đã phân tích ở phần trên) đã tạo thuận lợi cho công tác tổ chức bầu cử nói chung và đối với cấp huyện, cấp xã nói riêng, thời gian cho các khâu tổ chức được bảo đảm hơn, đối tượng danh sách cử tri được mở rộng. Trên địa bàn huyện Hoài Đức, so với cuộc bầu cử năm 2011, Cuộc bầu cử năm 2016 đã có những kết quả đáng ghi nhận, bên cạnh những ưu điểm, công tác tổ chức bầu cử còn bộc lộ một số hạn chế, cụ thể như sau:

2.3.1. Về ưu điểm

Ban chỉ đạo, Ủy ban bầu cử từ huyện đến các xã, thị trấn đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp, đảm bảo cuộc bầu cử thực hiện an toàn, đúng quy định pháp luật.

Công tác thông tin tuyên truyền sâu rộng, thiết thực, có nhiều đổi mới, sáng tạo, thu hút được đông đảo sự quan tâm của cử tri và nhân dân địa phương. Cử tri tham gia bầu cử đạt tỷ lệ cao, trên địa bàn huyện nhiều xã, thị trấn tổ bầu cử đạt 100% cử tri đi bầu cử.

Quy trình các bước thực hiện công tác bầu cử được triển khai đúng tiến độ quy định. Các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể từ huyện đến các xã, thị trấn rất tích cực trong công tác tổ chức bầu cử. Công tác kiểm tra, đánh giá được tiến hành theo các thời điểm quy định đã phát hiện và kịp thời xử lý những tình huống sai sót xảy ra trong quá trình tổ chức thực hiện cuộc bầu cử. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Nhờ làm tốt công tác chuẩn bị, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn huyện trước, trong và sau ngày bầu cử được đảm bảo, không phát sinh vụ việc phức tạp.

Công tác giải quyết đơn thư được quan tâm chỉ đạo giải quyết. Đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ảnh về công tác bầu cử được tiểu ban chỉ đạo giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo, các cơ quan liên quan và các xã, thị trấn tập trung kiểm tra, xem xét, giải quyết đúng thẩm quyền, đảm bảo thời gian theo quy định của Luật bầu cử, 100% đơn thư về bầu cử đã được chỉ đạo giải quyết đúng thẩm quyền và đúng thời hạn.

Kết quả bầu cử cơ bản đảm bảo mục tiêu kế hoạch đề ra, tỷ lệ đại biểu là phụ nữ, đại biểu trẻ tuổi, có trình độ đại học trở lên nhiệm kỳ sau cao hơn so với nhiệm kỳ trước, chất lượng đại biểu nâng lên đủ năng lực hoạt động với chất lượng, hiệu quả hơn.

Đạt được những kết quả như trên là do có sự lãnh đạo sát sao của Huyện ủy, HĐND, UBND, UBBC huyện, sự quan tâm lãnh đạo kịp thời của cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể từ huyện đến các xã, thị trấn. Nhờ sự chỉ đạo, hướng dẫn và giúp đỡ kịp thời của các cơ quan, ban ngành thành phố, đặc biệt là Sở Nội vụ thành phố Hà Nội và sự tham gia nhiệt tình của các cán bộ ở 168 tổ bầu cử trong toàn huyện, đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác bầu cử, các cơ quan tuyên truyền, lãnh đạo các xã, thị trấn đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được phân công, tích cực tuyên truyền và vận động cử tri đi bỏ phiếu, trang trí phòng bỏ phiếu trang nghiêm, chu đáo, đúng quy định, đồng thời không quản đêm khuya, thời tiết khắc nghiệt đã tổng hợp và báo cáo kịp thời kết quả bầu cử. Cử tri trong toàn huyện đã nêu cao ý thức trách nhiệm của người công dân, thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của mình để cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn huyện Hoài Đức đạt được kết quả cao.

2.3.2. Về hạn chế và nguyên nhân

Bên cạnh những ưu điểm như trên, trong quá trình tổ chức thực hiện bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn huyện còn bộc lộ một số tồn tại như sau:

Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bầu cử ở một số cơ sở còn hạn chế, việc phối hợp trong công tác tuyên truyền ở một số ngành và xã, thị trấn chưa đồng bộ, chưa sâu rộng. Việc treo cờ, băng zôn khẩu hiệu ở một số cơ quan, ban ngành, một số trục giao thông ngõ xóm còn hạn chế. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Công tác chỉ đạo, điều hành phối hợp thực hiện nhiệm vụ giữa các cơ quan của huyện với các xã, thị trấn còn chưa đồng bộ. Việc kiểm tra, giám sát công tác bầu cử ở một số xã, thị trấn còn chưa sâu sát.

Quy trình chuẩn bị nhân sự đại biểu HĐND ở một số xã, thị trấn còn đơn giản, chủ quan, chưa chuẩn bị tốt nhân sự ứng cử đại biểu HĐND xã nên quá trình hiệp thương giới thiệu ở một số xã phát sinh khó khăn liên quan đến nhân sự, chưa đảm bảo tỷ lệ nữ, tỷ lệ trẻ, quần chúng hoặc chất lượng đại biểu chưa cao, cá biệt có đại biểu uy tín không cao dẫn đến bầu thiếu đại biểu theo quy định.

Việc quản lý, rà soát danh sách cử tri của một số xã chưa chặt chẽ nên phải thực hiện bổ sung, thay đổi nhiều lần, việc niêm yết danh sách cử tri ảnh hưởng đến việc cấp thẻ cử tri, in tài liệu và phiếu bầu. Danh sách trích ngang, tiểu sử tóm tắt của ứng cử viên ở một số xã còn chưa khoa học, một số khu vực bỏ phiếu niêm yết danh sách cử tri và danh sách tiểu sử tóm tắt của các ứng cử viên trên những biểu bảng tận dụng, vị trí niêm yết không đảm bảo trang trọng, mỹ quan.

Việc nắm bắt tình hình ở một số xã, thị trấn chưa sâu, chưa kịp thời phát hiện những vấn đề liên quan đến bầu cử, liên quan đến nhân sự đại biểu HĐND nên việc xem xét giải quyết các phát sinh chậm dẫn đến một số đơn vị bầu cử phải giảm số lượng đại biểu HĐND được bầu theo quy định.

Hệ thống văn bản từ Trung ương đến thành phố ban hành còn chậm, không đồng bộ, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả và tiến độ triển khai thực hiện công tác bầu cử.

Những hạn chế, bất cập nêu trên xuất phát từ những nguyên nhân chủ yếu: Vì đây là cuộc bầu cử đầu tiên được thực hiện theo Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015 có nhiều quy định mới, nên trong quá trình triển khai có việc còn lúng túng. Trong khi tập huấn, thực hiện nhiệm vụ đội ngũ cán bộ phụ trách bầu cử ở cơ sở có mặt kinh nghiệm còn hạn chế, một số nơi chưa chủ động để tham mưu, xử lý tốt các tình huống. Một số xã chưa làm tốt công tác hiệp thương, giới thiệu người ứng cử để đảm bảo kết quả đạt được như dự kiến về cơ cấu, thành phần, số lượng đại biểu HĐND cấp xã. Việc chỉ đạo, kiểm tra ở một số cơ sở vẫn còn thiếu chặt chẽ. Nhiều đơn vị vẫn chưa chú trọng đúng mức công tác tập huấn bầu cử, nhất là đối với cán bộ, nhân viên Tổ bầu cử về nghiệp vụ bầu cử. Một số hướng dẫn về quy trình, cách thức tổ chức, vận động bầu cử, quy trình xử lý đối với vi phạm về vận động bầu cử, về khiếu nại, tố cáo vẫn chưa được quy định rõ ràng.

Tiểu kết chương 2 Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

Dựa trên nền tảng cơ sở lý luận tại chương 1, chương 2 tác giả tập trung phân tích thực tiễn công tác tổ chức thực hiện pháp luật về bầu cử tại huyện Hoài Đức qua hai cuộc bầu cử gần nhất, có sự so sánh, chỉ ra những điểm mới tiến bộ của Luật bầu cử 2015 so với luật bầu cử trước đây. Nhìn nhận những điểm hợp lý, tiến bộ và đưa ra quan điểm cá nhân về những quy định còn vướng mắc, những quy định chưa rõ ràng của Luật bầu cử 2015 để triển khai thực hiện trên thực tế.

Qua phân tích những ưu điểm, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong công tác tổ chức thực hiện pháp luật về bầu cử tại huyện Hoài Đức, tác giả đề xuất phương hướng và giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện pháp luật về bầu cử cấp huyện, cấp xã nói chung và tại huyện Hoài Đức nói riêng trong những cuộc bầu cử tiếp theo tại Chương 3. Luận văn: Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức.

XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY: 

===>>> Luận văn: Giải pháp thực hiện pháp luật về bầu cử tại Hoài Đức

Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website:  https://hotrovietluanvan.com/ – Hoặc Gmail: hotrovietluanvan24@gmail.com