Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục

Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn thạc sĩ tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài Luận Văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018 dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế“, cùng với yêu cầu Nghị quyết 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, trong Nghị quyết chỉ rõ: “Chương trình giáo dục phổ thông mới cần thống nhất nhưng mềm dẻo, linh hoạt, gắn kết với thực tiễn”; trên cơ sở đó, ngày 26 tháng 12 năm 2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ban hành chương trình giáo dục phổ thông (CTGDPT 2018) được thực hiện theo lộ trình bắt đầu từ học 2020 – 2021 đối với lớp 1, sau đó thực hiện tại các lớp trong một cấp học và từng cấp học tiếp theo, kết thúc vào năm học 2024 – 2025 đối với lớp 5, lớp 9 và lớp 12. Tại Thông tư này Chương trình giáo dục phổ thông quy định nội dung giáo dục địa phương là một trong các môn học, hoạt động giáo dục bắt buộc; đây là nội dung được xác định rõ là những vấn đề cơ bản hoặc thời sự về văn hóa, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,… của địa phương để bổ sung cho nội dung giáo dục bắt buộc, có vị trí tương đương các môn học, nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết về địa phương, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để vào thực tiễn của quê hương. Ở cấp tiểu học (TH), nội dung giáo dục địa phương được tích hợp trong Hoạt động trải nghiệm và sử dụng linh hoạt trong dạy học các môn học ở từng lớp gắn với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của địa phương, đất nước; các hoạt động giáo dục tư tưởng chính trị, từ thiện vì cộng đồng tại địa phương. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Nội dung giáo dục địa phương giúp học sinh hiểu biết, phân tích, đánh giá, nhận định được đặc điểm lịch sử, kinh tế – xã hội, văn hóa, môi trường, định hướng nghề nghiệp; mục đích nhằm giúp học sinh hiểu, vận dụng kiến thức vào thực tế, phát triển năng lực và phẩm chất, nâng cao ý thức, bồi dưỡng tình yêu quê hương, có trách nhiệm với cộng đồng, biết trân trọng, giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống quê hương. Vì thế, nội dung giáo dục địa phương có vai trò quan trọng góp phần phát triển toàn diện năng lực của học sinh đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản giáo dục đào tạo.

Đối với tỉnh Phú Thọ, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 09/CT – UBND ngày 08/8/2018 về đẩy mạnh chuẩn bị điều kiện thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới, trong đó nhấn mạnh ngành Giáo dục cần chuẩn bị kỹ việc biên soạn nội dung giáo dục địa phương phục vụ việc dạy và học, tổ chức các hoạt động giáo dục đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới. Việc triển khai thực hiện nội dung Chương trình Giáo dục địa phương theo chương trình hiện hành của tỉnh Phú Thọ, trong những năm gần đây, trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của các cấp quản lý, Sở Giáo dục và Đào tạo đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các nhà trường tự biên soạn tài liệu, dạy lồng ghép tích hợp vào một số môn học hoặc hoạt động ngoại khóa, đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tổ chức cho học sinh hoạt động tích cực, chủ động lĩnh hội kiến thức và phát triển năng lực, bước đầu đã thu được một số kết quả tích cực. Tuy nhiên, so với yêu cầu thực tế việc triển khai nội dung giáo dục địa phương tại các trường phổ thông trong tỉnh, nhất là ở cấp tiểu học còn nhiều hạn chế và bất cập. Đối với các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, việc lồng ghép nội dung giáo dục địa phương vào các hoạt động giảng dạy, giáo dục đã và đang triển khai nhằm có sự chuẩn bị tốt nhất cho thực hiện chương trình. Tuy nhiên, vì là nội dung khá mới mẻ do đó vẫn còn nhiều hạn chế. Để triển khai nội dung giáo dục địa phương một cách đồng bộ, khoa học, hệ thống theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 trong các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, cần có các giải pháp khoa học, hiệu quả để nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học toàn thành phố, góp phần hình thành phẩm chất năng lực cho học sinh và bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương Đất Tổ.

Để đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình GDPT 2018, khắc phục được những hạn chế nêu trên, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nói chung, nội dung giáo dục địa phương nói riêng, chúng tôi lựa chọn đề tài “Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018”. Việc đề xuất các giải pháp triển khai nội dung giáo dục địa phương cấp tiểu học tỉnh Phú Thọ trong chương trình GDPT 2018 là hết sức cần thiết, góp phần tổ chức các hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục tiểu học của tỉnh Phú Thọ, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ

===>>> Nhận Viết Thuê Luận Văn Thạc Sĩ Ngành Quản Lý Giáo Dục

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông 2018 (CTGDPT 2018), luận văn đề xuất các biện pháp xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ nhằm góp phần nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng CTGDPT 2018.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018.

4. Câu hỏi nghiên cứu

Thực hiện nội dung giáo dục địa phương là một trong những điểm mới của chương trình giáo dục phổ thông 2018 để chuẩn bị cho triển khai nội dung này theo kế hoạch cần có những biện pháp quản lý nào để hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ đảm bảo đúng yêu cầu theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018?

5. Giả thuyết khoa học

Xây dựng nội dung giáo dục địa phương là một trong những yêu cầu mới của chương trình giáo dục phổ thông 2018 mà các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ đang triển khai thực hiện. Tuy nhiên trong giai đoạn ban đầu như hiện nay, việc quản lý hoạt động này vẫn còn nhiều lúng túng và hạn chế. Nếu hê thống hóa đươc cơ sở lý luân, nghiên cứu, phân tích làm rõ những yêu cầu xây dựng nội dung giáo dục địa phương cùng với đánh giá thưc trạng quản lý xây dựng nội dung giáo dục địa phương tại các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ thì sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý xây dựng nội dung giáo dục địa phương theo định hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018?

6. Nhiệm vụ nghiên cứu

• Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
• Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
• Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

• Luận văn tập trung nghiên cứu về thực trạng quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
• Thời gian: Từ 2018 đến năm học 2019 – 2020.
• Địa bàn: Tiến hành khảo sát 05 trường thuộc khu vực phía Bắc thành phố Việt Trì: gồm trường Tiểu học Gia Cẩm; TH Tân Dân, TH Đinh Tiên Hoàng, TH Dữu Lâu, TH Vân Phú.
• Đối tượng khảo sát: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng và Tổ Trưởng chuyên môn, giáo viên một số trường TH, cùng một số các cán bộ, chuyên viên phòng Giáo dục và chuyên gia nghiên cứu về lĩnh vực này của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ và phòng Giáo dục của thành phố Việt Trì.

8. Phương pháp nghiên cứu

8.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận

Nghiên cứu các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, của Nhà nước, của ngành và một số tài liệu khoa học có liên quan đến những vấn đề nghiên cứu. Phân tích, khái quát hóa, so sánh, tổng hợp các thông tin, tư liệu có liên quan đến đề tài để làm sáng tỏ các vấn đề lý luận về quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

8.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

Phương pháp quan sát, phỏng vấn, khảo sát bằng phiếu hỏi nhằm thu thập thông tin về thực trạng quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

8.3. Phương pháp bổ trợ

Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu điều tra, định lượng, so sánh, phân tích kết quả khảo sát từng nội dung nghiên cứu làm căn cứ đánh giá thực trạng quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

9. Những đóng góp của đề tài

9.1 Về mặt lý luận

Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

9.2 Về mặt thực tiễn

• Làm rõ thực trạng, phát hiện ra những hạn chế và phân tích nguyên nhân của những hạn chế trong việc quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông 2018 làm căn cứ đề xuất các biện pháp.
• Đề xuất được những biện pháp quản lý có tính thực tiễn và khả thi nhằm nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông 2018.

10. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phần phụ lục; luận văn được trình bày trong 3 chương, 14 tiết.

• Chương 1: Cơ sở lí luận về quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018
• Chương 2: Thực trạng quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018
• Chương 3: Biện pháp quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG NỘI DUNG GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG NĂM 2018

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Trên thế giới Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Tư tưởng giáo dục về học qua trải nghiệm thực tế và giáo dục địa phương (experiential education) đã xuất hiện sơ khai từ thời cổ đại, song nó chỉ thực sự phát triển và trở thành một tư tưởng giáo dục chính thống và phát triển thành học thuyết khi có những công trình nghiên cứu của các nhà tâm lí học, giáo dục học nổi tiếng trên thế giới.

Trong quá trình phát triển của khoa học GD, hoạt động dạy và học được nghiên cứu một cách có hệ thống từ thế kỷ XVI, thời J.A.Cômenxki (1592-1670) tới nay; nhưng hoạt động trải nghiệm thực tế và giáo dục địa phương hầu hết chưa được sự quan tâm của các nhà khoa học. Tuy nhiên, trong lịch sử khoa học giáo dục, cũng có những tư tưởng nghiên cứu đề cập tới vấn đề này. Rabơle (1494-1553) là một trong những đại biểu tiêu biểu của chủ nghĩa nhân đạo Pháp và tư tưởng GD của thời kỳ văn hóa Phục hưng. Ông cho rằng việc GD cho học sinh phải bao hàm tổng thể các nội dung: “Trí dục, đạo đức, thể chất và thẩm mỹ và phải có nhiều sáng kiến để tổ chức ra các hình thức giáo dục đặc biệt như ngoài việc học ở trên lớp và ở nhà, còn khuyến khích có nhiều các buổi tham quan tới xưởng thợ, các cửa hàng, tiếp xúc và giao lưu với các nhà văn, các nghệ sĩ, đặc biệt là mỗi tháng một lần thầy và trò về sống ở vùng nông thôn một ngày để tìm hiểu về thực tiễn cuộc sống đang diễn ra” [26].

Từ cuối thế kỉ XIX, xuất hiện mô hình dạy học trải nghiệm đầu tiên trên thế giới là mô hình về nghiên cứu ứng dụng và đào tạo thực nghiệm của nhà tâm lí học Kurt Lewin. Lewin đã luôn nhấn mạnh tới sự kết hợp chặt chẽ giữa lí thuyết và thực hành trong giáo dục học sinh. Ông thấy rằng, việc học có thể đạt hiệu quả tối đa khi có mối quan hệ chặt chẽ giữa kinh nghiệm cá nhân và việc phân tích giải quyết nhiệm vụ học tập.

Đến thế kỷ XX, A.S. Macarenkô (l 888-1939) – nhà sư phạm lỗi lạc và nổi tiếng của Nga vào thập niên 20, 30 đã nói và bàn rất nhiều về tầm quan trọng của công tác giáo dục ngoài giờ lên lớp: “Tôi kiên trì nói rằng tất cả các vấn đề giáo dục, các phương pháp giáo dục không thể hạn chế trong các vấn đề giảng dạy của thầy giáo, lại càng không thể để cho quá trình giáo dục của chúng ta chỉ thực hiện và diễn ra trên lớp học, mà đáng ra phải được triển khai thực hiện trên mỗi mét vuông của đất nước chúng ta…”. Nghĩa là trong bất kỳ hoàn cảnh nào của cuộc sống, mỗi người lớn chúng ta cũng không bao giờ được quan niệm rằng công tác giáo dục cho trẻ em chỉ được tiến hành trên lớp học. Mà phải hiểu rằng công tác giáo dục, trong đó có gắn với thực tiễn cuộc sống sẽ chỉ đạo toàn bộ cuộc sống của trẻ em.

Nhắc đến học thuyết giáo dục trải nghiệm, phải nhắc đến quan điểm “học qua làm, học bắt đầu từ làm” của John Deway. Với triết lí giáo dục đề cao vai trò kinh nghiệm, từ giữa thế kỉ XX, ông đã đưa ra được quan điểm về vai trò của kinh nghiệm trong giáo dục. Ông cũng chỉ ra rằng, kinh nghiệm giúp nâng cao hiệu quả của giáo dục bằng cách kết nối người học, kiến thức học với thực tiễn cuộc sống, vì thế cần đưa các loại bài tập như nghề làm vườn, dệt, mộc… vào trong chương trình giảng dạy của các nhà trường [22]. David Kolb nghiên cứu chu trình học từ trải nghiệm. Theo ông, các bước của học tập trải nghiệm bao gồm kinh nghiệm cụ thể, quan sát phản chiếu, khái niệm hóa và thử nghiệm tích cực. Ngoài ra, còn phải kể đến rất nhiều các nhà giáo dục học hiện đại như Willingham, Conrad và Hedin, Druism, Owens và Owens, Karen Warren…. Đối với các nước có nền giáo dục phát triển, đặc biệt là các nước tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông theo hướng phát triển năng lực được quan tâm và triển khai dưới nhiều góc độ. Trong khu vực Châu Á, từ năm 1973, học tập trải nghiệm đã được Hồng Kông áp dụng thông qua việc dạy học qua hoạt động tham quan, dã ngoại. Tư tưởng này tiếp tục phát triển ở các nước Châu Á khác như Singapore, Đài Loan, Hàn Quốc, Trung Quốc…Dạy học trải nghiệm có một bước tiến quan trọng hơn khi vào năm 2002, chương trình “Dạy học vì một tương lai bền vững” đã được UNESCO thông qua. Trong chương trình này có phần quan trọng về học qua trải nghiệm sáng tạo. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Nhiều tác giả đã chỉ ra sự cần thiết của chương trình giáo dục dựa vào địa phương phản ánh các đặc trưng mang tính địa phương (locally based curriculum) vào trong chương trình giáo dục nhà trường. Một câu hỏi đặt ra là làm thế nào các chương trình giáo dục có thể gắn kết với các vấn đề thuộc về văn hóa, kinh tế, xã hội của mỗi địa phương. Sự gắn kết này đặt ra trong mục tiêu, nội dung cũng như hình thức tổ chức các hoạt động dạy học và giáo dục của nhà trường đó thu hút sự quan tâm của người học với tư cách là công dân có trách nhiệm của cộng đồng [22].

Chương trình giáo dục dựa vào địa phương là cách thức mà nhà giáo dục mang những vấn đề từ thực tiễn cuộc sống của cộng đồng địa phương vào trong nhà trường. Từ ý nghĩa đó, chương trình giáo dục địa phương có thể đáp ứng nhu cầu, bản sắc, ngôn ngữ, văn hóa, sở thích, điểm mạnh và nguyện vọng, nhu cầu của người học và gia đình các em, tập trung rõ ràng vào những gì hỗ trợ sự tiến bộ của tất cả người học, tích hợp những vấn đề đặc trưng của địa phương vào trong các môn học, giúp người học có kiến thức, giá trị và năng lực để họ có thể tiếp tục và tự tin và kết nối người học suốt đời.

1.1.2. Ở Việt Nam

Việt Nam, từ thời kì đầu tiên của nền giáo dục xã hội chủ nghĩa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh và chỉ ra rằng: “Học phải đi đôi với hành, giáo dục phải kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường luôn gắn liền với xã hội”. Mặc dù cũng đã được vận dụng trong nhiều loại hình trường, song lí thuyết về hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong đó có nội dung giáo dục địa phương vẫn còn vô cùng mới mẻ. Năm 2018 Chương trình giáo dục phổ thông mới ra đời, trong đó xuất hiện khái niệm mới: “Giáo dục địa phương”. Chương trình giáo dục phổ thông ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 (CTGDPT 2018) nêu rõ: “Nội dung giáo dục của địa phương là những vấn đề cơ bản hoặc thời sự về văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,… của địa phương bổ sung cho nội dung giáo dục bắt buộc chung thống nhất trong cả nước, nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề của quê hương” [8].

Nội dung giáo dục địa phương trong chương trình giáo dục phổ thông mới là những vấn đề cơ bản hoặc các vấn đề về thời sự về văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp, chủ trương, đường lối…của các địa phương, góp phần bổ sung cho những nội dung giáo dục bắt buộc chung thống nhất trong cả nước. Nhằm trang bị cho các em học sinh thêm những hiểu biết về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho các em học sinh tình yêu với quê hương, đất nước, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội của quê hương, đất nước.

Thực tế, đất nước ta có nhiều vùng miền, nhiều dân tộc sinh sống khác nhau và ta thấy tiếng nói, văn hóa, lịch sử, địa lý… của mỗi vùng quê cũng khác nhau nên nội dung chương trình, sách giáo khoa chung của Bộ khó có thể đề cập hết được.

Nội dung giáo dục địa phương sẽ giúp các em học sinh có được những hiểu biết về địa phương mình, những trải nghiệm cần thiết và bổ ích nhất từ đó hình thành những giá trị sống, tính trách nhiệm cá nhân với tư cách là người công dân.

Việc xây dựng chương trình giáo dục địa phương là cần thiết để góp phần hình thành các năng lực, phẩm chất học sinh, đó là năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; các phẩm chất yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Bên cạnh đó, phát triển cho học sinh năng lực thích ứng với cuộc sống và biết vận dụng kiến thức (tự nhiên, văn hóa, xã hội) vào thực tiễn, ứng xử với tự nhiên phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững, bảo vệ môi trường của đất nước và ở địa phương. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Theo kế hoạch đối với cấp tiểu học, về định hướng nội dung giáo dục của địa phương, gồm một số vấn đề cơ bản hoặc thời sự về: Lịch sử hình thành và phát triển, truyền thống quê hương; lễ hội, nghệ thuật truyền thống, di tích lịch sử, danh nhân văn hóa; phong tục, tập quán địa phương. Địa lý, dân cư; cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên; ngành nghề, làng nghề truyền thống của địa phương. Một số nội dung về kinh tế, xã hội, chính sách an sinh xã hội; giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống; xây dựng nếp sống văn minh, tôn trọng kỷ cương, pháp luật; bảo vệ môi trường tự nhiên tại địa phương, an toàn giao thông.

Nội dung giáo dục của địa phương được tích hợp trong hoạt động trải nghiệm. Nội dung giáo dục của địa phương cấp tiểu học còn được tích hợp hoặc sử dụng trong dạy học các môn học ở từng lớp gắn với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của địa phương, đất nước; các hoạt động giáo dục tư tưởng chính trị, từ thiện vì cộng đồng tại địa phương; các hoạt động xã hội và tìm hiểu một số nghề nghiệp gần gũi với học sinh…, góp phần hình thành và phát triển phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi của học sinh tiểu học. Trong thời gian vừa qua, về nội dung hoạt động trải nghiệm cho học sinh phổ thông, tại Việt Nam có một số nghiên cứu liên quan đến đề tài nghiên cứu như sau:

Đinh Thị Kim Thoa, “Xây dựng chương trình hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục phổ thông mới”; Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế; Học viện quản lý giáo dục, 5/2015. Trong bài viết của mình, tác giả Đinh Thị Kim Thoa đã khẳng định hoạt động GDTNST là mộ hoạt động giáo dục đặc biệt, trong đó, dưới sự chỉ dẫn của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh sẽ được tham gia trực tiếp vào các hoạt động giáo dục tổng hợp khác nhau của đời sống nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của chính hoạt động, từ đó giúp cho mỗi em học sinh thực hành và phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy được những tiềm năng sáng tạo của cá nhân của chính các em học sinh.

Đinh Thị Kim Thoa, Nguyễn Hồng Kiên, “Kỹ năng xây dựng và tổ chức các hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học”. Trong bài viết tác giả đánh giá đến công tác tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo trong các trường trung học như xác định mục tiêu, nội dung chương trình và cách thức, hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học; qua đó, tác giả còn xây dựng và đưa ra một số các tiêu chí để đánh giá trong hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo của các em học sinh trung học. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Nguyễn Thị Vân Hương với “Sống đẹp” (2016), Trong bộ sách tác giả Vân Hương cho rằng muốn đi tới thành công trong cuộc sống, các em học sinh không chỉ cần tiếp thu được tri thức khoa học mà còn cần phải có các kĩ năng ứng xử phù hợp với các tình huống thực tiễn của cuộc sống và có một lối sống đẹp. Do đó, bộ sách “Sống đẹp” góp phần giúp các em học sinh từng bước hình thành nên các năng lực, phẩm chất như: Tự phục vụ, tự quản; Giao tiếp, hợp tác, phối hợp; Giải quyết và tự giải quyết các vấn đề trong học tập, cuộc sống…; Tích cực tham gia hoạt động giáo dục thực tiễn; Tự tin, tự trọng, tự chịu trách nhiệm; Trung thực, kỉ luật, đoàn kết, dũng cảm; Yêu gia đình, bạn bè và những người sống xung quanh mình; yêu trường, lớp, thầy cô, bạn bè, quê hương, đất nước;… Bên cạnh đó, trong cuốn sách tác giả còn đưa ra một loạt các loại mô hình hoạt động nhà trường gắn với thực tiễn rất đa dạng, phong phú như: viết, vẽ, ca múa, đàn hát, chơi trò chơi, đóng kịch, xử lí tình huống, diễn thuyết… và đều được sắp xếp theo tiến trình cụ thể gồm 4 giai đoạn: trải nghiệm, kết nối, thực hành, vận dụng.

Bùi Tố Nhân (2015), Luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục, “Quản lý hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo tại các trường trung học cơ sở thuộc quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng”. Trong luận văn, tác giả đã đưa ra những vấn đề lý luận chung về quản lý hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo. Đồng thời, tác giả phân tích thực trạng hoạt động trải nghiệm sáng tạo và quản lý hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS tại các trường THCS thuộc quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng. Từ đó, đề xuất một số biện pháp triển khai thực hiện để thực hiện tốt hoạt động hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THCS Quận Lê Chân trong đổi mới giáo dục hiện nay.

Lê Thị Nga (2015), Luận văn thạc sĩ ngành sư phạm lịch sử, “Tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm sáng tạo cho học sinh trong dạy học lịch sử địa phương ở trường trung học phổ thông huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Thông qua luận văn, tác giả đã đưa ra mốt số cơ sở lý luận và thực tiễn của hoạt động học tập trải nghiệm sáng tạo trong dạy học môn lịch sử Việt Nam ở trường trung học phổ thông; đồng thời tác giả cũng đề xuất một số biện pháp hiệu quả nhất để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học lịch sử ở trường THPT huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội đạt kết quả khả quan nhất trong giai đoạn hiện nay.

Phạm Thị Lệ Nhân (2015), Luận án tiến sĩ giáo dục, “Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hóa ở trường trung học phổ thông thành phố Hồ Chí Minh”. Luận án của tác giả đã đưa ra thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hóa, gắn với các hoạt động thực tiễn ở các trường trung học phổ thông tại thành phố Hồ Chí Minh; và đưa ra một loạt biện pháp cấp thiết và khả thi để quản lý hoạt động ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hóa ở trường trung học phổ thông thành phố Hồ Chí Minh theo hướng giáo dục hiện đại hiện nay.

Qua tổng quan các nghiên cứu ở trong và ngoài nước về vấn đề nghiên cứu, có thể nhận thấy:

Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về nội dung giáo dục địa phương (chương trình giáo dục dựa vào địa phương). Đa số các nghiên cứu đều đánh giá sự cần thiết của nội dung này trong việc hình thành năng lực người học với tư cách là một công dân thành công trong tương lai, có trách nhiệm, và đóng góp phát triển cộng đồng và địa phương.

Bên cạnh đó, các nghiên cứu trên thế giới cũng đề cập đến việc tích hợp các vấn đề của địa phương vào chương trình giáo dục nhà trường thông qua các mục tiêu, nội dung môn học/hoạt động giáo dục, phương pháp dạy học.

Tại Việt Nam, xây dựng và triển khai nội dung giáo dục địa phương là một vấn đề còn khá mới mẻ. Hiện nay mới chỉ có những văn bản hướng dẫn về nội dung này, tuy nhiên những nghiên cứu mang tính học thuật còn là những khoảng trống. Theo qui định nội dung giáo dục địa phương chủ yếu thực hiện thông qua hoạt động trải nghiệm (đặc biệt đối với cấp tiểu học) do đó những lí thuyết về tổ chức hoạt động trải nghiệm hiện được xem là cơ sở lý thuyết chính cho vấn đề này. Nhưng nghiên cứu chuyên về vấn đề “Quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018” thì chưa cơ quan, tổ chức, đơn vị nào nghiên cứu.

1.2. Một số khái niệm cơ bản trong đề tài Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

1.2.1. Quản lý

Trong quá trình phát triển tư duy lý luận về quản lý, có rất nhiều cách định nghĩa khác nhau về khái niệm quản lý dưới góc độ các nhà nghiên cứu lý luận và thực hành quản lý đưa ra.

Theo Trần Kiểm “Quản lý là một số các tác động của chủ thể quản lý trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức với những hiệu quả cao nhất” [23].

Phan Văn Kha đã đưa ra khái niệm: “Quản lý là một trong những quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra công việc của các thành viên thuộc một hệ thống đơn vị và việc sử dụng các nguồn lực phù hợp để đạt được các mục đích đã định”.

Theo Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức đó vận hành và đạt được mục đích của mình” [26].

Những khái niệm nêu trên tuy có sự diễn đạt khác nhau nhưng đều có một điểm chung để cho chúng ta hiểu quản lý là sự tác động có tổ chức, có những định hướng phù hợp với các quy luật khách quan của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý để đưa hoạt động quản lý giáo dục ở từng cơ sở và của toàn bộ hệ thống giáo dục đạt tới một mục tiêu đã định.

1.2.2. Quản lý nhà trường

Quản lý giáo dục tồn tại dưới hai cấp độ quản lý: Quản lý vĩ mô và quản lý mô. Quản lý vĩ mô là quản lý nhà nước mà cơ quan trực tiếp là Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo, quản lý vi mô là quản lý nhà trường (hay gọi theo cách khác là quản lý trường học).

Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý nhà trường chính là tập hợp những tác động tối ưu nhất của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, học sinh và cán bộ khác, nhằm tận dụng các nguồn dự trữ trong nhà trường do nhà nước đầu tư, lực lượng xã hội đóng góp và do lao động xây dựng vốn tự có. Hướng vào việc đẩy mạnh tất cả các hoạt động của nhà trường mà điểm hội tụ chính là quá trình đào tạo thế hệ trẻ tương lai của dân tộc. Thực hiện có chất lượng các mục tiêu và nội dung kế hoạch đào tạo, đưa nhà trường tiến lên trạng thái phát triển mới” [33]. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý trường học là hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm để tập hợp và tổ chức lực lượng lao động của giáo viên, học sinh và các lực lượng giáo dục khác, cũng như huy động tối đa tất cả các nguồn lực giáo dục để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong nhà trường XHCN” [23].

Theo Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường chính là sự cụ thể hoá của công tác quản lý giáo dục. Nhà trường là một tế bào chủ chốt của bất cứ hệ thống giáo dục nào từ Trung ương tới địa phương, cơ sở. Quản lý nhà trường thực chất ở đây là quản lý giáo dục ở cơ sở. Cho nên, nhà trường là khách thể của tất cả các cấp quản lý dưới góc độ khái niệm quản lý đa cấp. Mỗi nhà trường đều có người đứng đầu là hiệu trưởng và hội đồng giáo viên (hội đồng sư phạm) là chủ thể quản lý trực tiếp để vận hành hệ thống giáo dục đi đến mục tiêu đào tạo. Quản lý nhà trường ở Việt Nam là thực hiện các chủ trương, đường lối giáo dục của Đảng Cộng sản Việt Nam trong phạm vi trách nhiệm, đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục để tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo thế hệ trẻ, từng học sinh trong sự phát triển chung của đất nước” [19].

Bản chất của hoạt động quản lý trong nhà trường là quản lý hoạt động dạy học – GD, tức là làm sao đưa hoạt động dạy học và giáo dục đi từ trạng thái này sang trạng thái khác để tiến tới đạt mục tiêu GD, mục tiêu đào tạo, góp phần đưa nền giáo dục Việt Nam ngày càng phát triển lên một tầm cao mới.

1.2.3. Quan niệm xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở cấp tiểu học theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018

Chương trình giáo dục phổ thông ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 (CTGDPT 2018) nêu rõ: “Nội dung giáo dục của địa phương là những vấn đề cơ bản hoặc thời sự về văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,… của địa phương bổ sung cho nội dung giáo dục bắt buộc chung thống nhất trong cả nước, nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề của quê hương” [8].

Về nội dung giáo dục của địa phương (NDGDĐP) cấp tiểu học, Bộ GDĐT ban hành công văn số 3536/BGDĐT-GDTH ngày 19/8/2019 về việc biên soạn, thẩm định NDGDĐP cấp tiểu học trong CTGDPT 2018 và tổ chức thực hiện từ năm học 2020 – 2021, trong đó nêu một số vấn đề như sau: Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

• NDGDĐP cấp tiểu học theo CTGDPT 2018 gồm một số vấn đề cơ bản hoặc thời sự về:
• Lịch sử hình thành và phát triển, truyền thống quê hương; lễ hội, nghệ thuật truyền thống, di tích lịch sử, danh nhân văn hóa; phong tục, tập quán địa phương.
• Địa lí, dân cư; cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên; ngành nghề, làng nghề truyền thống của địa phương.
• Một số nội dung về kinh tế, xã hội, chính sách an sinh xã hội; giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống, kĩ năng sống; xây dựng nếp sống văn minh, tôn trọng kỉ cương, pháp luật; bảo vệ môi trường tự nhiên tại địa phương.

(ii). Một số yêu cầu về NDGDĐP cấp tiểu học:

• Cụ thể hóa mục tiêu của CTGDPT 2018 đảm bảo yêu cầu cần đạt đối với nội dung giáo dục của địa phương được tích hợp trong Hoạt động trải nghiệm (hiểu biết về môi trường sống, rèn luyện phẩm chất, năng lực học sinh tiểu học …) và trong dạy học các môn học (Tiếng Việt, Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Toán, Lịch sử và Địa lí…) cấp tiểu học.
• Giúp giáo viên tiểu học có tư liệu chính xác, phù hợp; vận dụng được các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học theo định hướng tích hợp để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, phát triển năng lực, phẩm chất học sinh; giúp học sinh thêm cơ hội trải nghiệm và có thể vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn tại địa phương.
• Tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học, tùy điều kiện từng địa phương, được sưu tầm, biên soạn đảm bảo phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học; đảm bảo chính xác và yêu cầu của xuất bản phẩm tham khảo; được sử dụng và quản lí theo quy định tại Thông tư số 21/2014/TT-BGDĐT ngày 07/7/2014 của Bộ trưởng Bộ GDĐT quy định về quản lí và sử dụng xuất bản phẩm tham khảo trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên.

(iii). Tổ chức biên soạn, cập nhật tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học:

• Nghiên cứu, sưu tầm, lựa chọn nội dung, tổ chức biên soạn tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học (có nội dung giáo dục của huyện/quận/thị xã/thành phố thuộc tỉnh; của xã/phường/thị trấn gắn với cuộc sống hàng ngày của học sinh trên địa bàn) đảm bảo nội dung, yêu cầu cần đạt của chương trình Hoạt động trải nghiệm và được tích hợp trong dạy học các môn học trong CTGDPT 2018, phù hợp từng lứa tuổi học sinh tiểu học và đặc điểm vùng miền, điều kiện địa phương.
• Tổ chức cập nhật, điều chỉnh NDGDĐP cấp tiểu học hằng năm (nếu cần thiết) cho phù hợp.

1.3. Hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018

1.3.1. Xác định mục tiêu nội dung giáo dục địa phương Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, chuẩn kiến thức, kĩ năng được hiểu là “các yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức, kĩ năng của môn học hoặc hoạt động giáo dục mà học sinh cần phải và có thể đạt được, là căn cứ để các nhà khoa học giáo dục biên soạn sách giáo khoa, quản lí dạy học, đánh giá kết quả giáo dục ở từng môn học, hoạt động giáo dục góp phần bảo đảm tính thống nhất, tính khả thi trong chương trình giáo dục phổ thông mới; đảm bảo chất lượng và hiệu quả giáo dục tốt nhất. Xác định chuẩn kiến thức, kĩ năng môn học không phải chỉ đơn thuần nhắc lại những hướng dẫn đã có trong chương trình giáo dục mà là trên cơ sở những hướng dẫn đó, xác định một cách cụ thể phương hướng, cách thức, mức độ… đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn học trong điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của nhà trường ở hiện tại cũng như trong tương lai”. Xác định mục tiêu nội dung giáo dục địa phương thông qua hoạt động giáo dục trải nghiệm và các môn học chính là cụ thể hóa mục tiêu của CTGDPT 2018 đảm bảo yêu cầu cần đạt đối với nội dung giáo dục của địa phương được tích hợp trong Hoạt động trải nghiệm (hiểu biết về môi trường sống, rèn luyện phẩm chất, năng lực học sinh tiểu học …) và trong dạy học các môn học (Tiếng Việt, Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Toán, Lịch sử và Địa lí…) cấp tiểu học.

Việc xác định mục tiêu được thực hiện trên cơ sở xây dựng ma trận nội dung kiến thức, yêu cầu cần đạt của Tài liệu giáo dục địa phương cấp tiểu học. Trong đó thể hiện các mạch nội dung, yêu cầu năng lực cần đạt, tính kết nối với Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể; đảm bảo tích hợp ngang trong từng lớp học và tích hợp dọc theo từng cấp học; đáp ứng quan điểm tích hợp và phân hóa của Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể theo trục: thế giới – khu vực – quốc gia – địa phương và đảm bảo là một bộ phận không thể thiếu của Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể.

• Xác định được các lĩnh vực/môn học bắt buộc và cần thiết có vai trò trong việc phát triển năng lực học sinh;
• Xác định các tiêu chí chuẩn năng lực cho mỗi giai đoạn/cấp/lớp học cụ thể;
• Xác định những nội dung năng lực mà hoạt động giáo dục/ môn học bắt buộc có thể đảm nhận.
• Trong mỗi hoạt động giáo dục/ môn học, các năng lực nêu trên lại được trình bày cụ thể với ba nội dung: a) đặc điểm của năng lực; b) kết quả cần đạt về năng lực; c) tiêu chí đánh giá năng lực.

Trong chương trình chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, mục tiêu giáo dục tiểu học đề ra là: “giúp học sinh tiểu học hình thành và phát triển những yếu tố căn bản nhất đặt nền móng cho sự phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần, phẩm chất và năng lực; định hướng chính vào giáo dục về giá trị bản thân, gia đình, cộng đồng và những thói quen, nền nếp cần thiết trong học tập và sinh hoạt của cuộc sống”. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

1.3.2. Thiết kế nội dung giáo dục địa phương

Nội dung giáo dục địa phương bao gồm các vấn đề về lịch sử, truyền thống, văn hóa của địa phương như: Lịch sử hình thành và phát triển; danh nhân văn hóa; di tích lịch sử; bảo tàng; lễ hội truyền thống; các loại hình nghệ thuật truyền thống, văn hóa nghệ thuật dân gian; truyền thống quê hương; phong tục, tập quán địa phương; xây dựng nếp sống văn minh, tôn trọng kỷ cương, pháp luật. Bên cạnh đó còn có các vấn đề về địa lý và kinh tế, hướng nghiệp như: thị trường lao động; các ngành nghề, làng nghề truyền thống; các ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương; tiềm năng phát triển kinh tế địa phương; các vấn đề về chính trị – xã hội, môi trường…

Một số nội dung về kinh tế, xã hội, chính sách an sinh xã hội; giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống, kĩ năng sống; xây dựng nếp sống văn minh, tôn trọng kỉ cương, pháp luật; bảo vệ môi trường tự nhiên tại địa phương.

Ngoài việc tích hợp nội dung giáo dục của địa phương cấp tiểu học trong hoạt động trải nghiệm, nội dung giáo dục của địa phương cấp tiểu học còn được tích hợp hoặc sử dụng trong dạy học các môn học ở từng lớp gắn với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của địa phương, đất nước; các hoạt động giáo dục tư tưởng chính trị, từ thiện vì cộng đồng tại địa phương; các hoạt động xã hội và tìm hiểu một số nghề nghiệp gần gũi với học sinh… từ đó, góp phần vào việc hình thành và phát triển phẩm chất chủ yếu, năng lực cốt lõi của các em học sinh cấp tiểu học.

1.3.3. Lựa chọn hình thức và phương pháp thực hiện nội dung giáo dục địa phương

Hình thức và phương pháp tổ chức thực hiện NDGDĐP cấp tiểu học tích hợp trong Hoạt động trải nghiệm (trong sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp và hoạt động theo chủ đề, câu lạc bộ) và trong dạy học các môn học khác.

Các pp và hình thức thực hiện nội dung GD địa phương Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

• (1). Hoạt động câu lạc bộ: CLB hát Xoan, CLB Tiếng Anh, CLB thể dục thể thao…
• (2). Tổ chức trò chơi: Các trò chơi dân gian như: nhảy dây, bịt mắt bắt dê, ô quan, chơi đu…
• (3). Tổ chức diễn đàn: Tổ chức các sân chơi trí tuệ, tọa đàm ôn truyền thống, mít tinh kỉ nệm các ngày lễ lớn, …
• (4). Tham quan, dã ngoại: Tham quan các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, các làng nghề truyền thống của địa phương.
• (5). Hội thi/cuộc thi: Thi Trạng Nguyên Tiếng Việt; Olympia, Rung chuông vàng; Thi tìm hiểu về các trò chơi dân gian, các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, nhân vật lịch sử tại địa phương.
• (6). Hoạt động giao lưu: Giao lưu văn hóa, văn nghệ giữa các địa phương, các vùng miền như: Hát Xoan, lễ hội Đền Hùng, Trò Trám, …
• (7). Hoạt động tình nguyện: Tổ chức cho HS lao động vệ sinh nghĩa trang liệt sĩ, các khu di tích lịch sử; giúp đỡ các gia đình có công với cách mạng….
• (8). Sinh hoạt tập thể: Sinh hoạt dưới cờ, trong các hoạt động giữa giờ, ngoại khóa, giao lưu.
• (9). Thông qua các môn học: Tích hợp GD địa phương vào các môn học Tiếng Việt, Đạo đức, Tự nhiên – xã hội, Lịch sử, Địa lý, Âm nhạc, Mĩ thuật…

1.3.4. Kiểm tra, đánh giá nội dung giáo dục địa phương

Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nội dung giáo dục địa phương được thực hiện theo yêu cầu chung của kiểm tra, đánh giá đối với cấp tiểu học theo qui định hiện hành. Bên cạnh đó, với các đặc thù của hoạt động giáo dục trải nghiệm cũng đặt ra những hình thức đánh giá như:

• Tự đánh giá.
• Đánh giá đồng đẳng.
• Đánh giá từ giáo viên trực tiếp tham gia giảng dạy.
• Đánh giá từ những bên liên quan, cộng đồng trong quá trình giáo dục.
• Đánh giá từ phụ huynh học sinh.
• Quan sát các tình huống hoạt động của giáo dục địa phương.
• Bảng ghi chép và lưu lại các đối thoại trong hoạt động ngoài giờ lên lớp.
• Bảng kiểm (Check list).
• Hệ thống câu hỏi và câu trả lời theo cấp độ của chương trình.
• Bảng hỏi khảo sát về thái độ, suy nghĩ, cảm nhận về nội dung giáo dục địa phương đã diễn ra.
• Bảng hỏi về Tự đánh giá bản thân khi tham gia vào hoạt động GDDP.
• Bảng hỏi về Đánh giá tương hỗ giữa giáo viên và học sinh.
• Phân tích “sản phẩm” của học sinh tạo ra trong quá trình tham gia hoạt động GDDP .
• Bảng tiêu chí đánh giá quá trình tạo ra sản phẩm của học sinh.
• Bảng tiêu chí phân tích việc thực hiện kế hoạch hoạt động của giáo viên và nhà trường.
• Bảng tiêu chí phân tích các bài viết, bài phát biểu cảm nghĩ của học sinh khi tham gia các chương trình hoạt động giáo dục địa phương thông qua hoạt động trải nghiệm.
• Trao đổi ý kiến của GV với nhau(Moderation) trong quá trình triển khai nội dung giảng dạy và thực hành GDDP.

1.4. Quản lý xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018

1.4.1. Phân cấp quản lý trong xây dựng nội dung giáo dục địa phương Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Để thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (CTGDPT 2018), Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) ban hành công văn số: 3536/BGDDT – GDTH hướng dẫn biên soạn, thẩm định nội dung giáo dục của địa phương cấp tiểu học và tổ chức triển khai thực hiện nội dung giáo dục của địa phương cấp tiểu học trong CTGDPT 2018 và tổ chức thực hiện từ năm học 2020 – 2021 với một số nội dung cơ bản.

• a. Chỉ đạo thực hiện xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018

Xây dựng kế hoạch, tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, thẩm định, chỉnh sửa tài liệu về NDGDĐP, trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt, bố trí ngân sách của địa phương, các nguồn kinh phí hợp pháp khác để biên soạn, thẩm định, chỉnh sửa, phê duyệt tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học theo quy định hiện hành.

Nghiên cứu, sưu tầm, lựa chọn nội dung, tổ chức biên soạn tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học (có nội dung giáo dục của huyện/quận/thị xã/thành phố thuộc tỉnh; của xã/phường/thị trấn gắn với cuộc sống hàng ngày của học sinh trên địa bàn) đảm bảo nội dung, yêu cầu cần đạt của chương trình Hoạt động trải nghiệm và được tích hợp trong dạy học các môn học trong CTGDPT 2018, phù hợp từng lứa tuổi học sinh tiểu học và đặc điểm vùng miền, điều kiện địa phương.

Tổ chức thẩm định tài liệu, trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt tài liệu về NDGDĐP và báo cáo Bộ GD và ĐT về tài liệu đã được phê duyệt. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

• Tổ chức biên soạn và triển khai thực hiện NDGDĐP cấp tiểu học

Để thực hiện biên soạn, thẩm định, phê duyệt tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học, sở GDĐT thực hiện một số việc sau:

Xây dựng kế hoạch, tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, thẩm định, chỉnh sửa tài liệu về NDGDĐP, trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt, bố trí ngân sách của địa phương, các nguồn kinh phí hợp pháp khác để biên soạn, thẩm định, chỉnh sửa, phê duyệt tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học theo quy định hiện hành.

Nghiên cứu, sưu tầm, lựa chọn nội dung, tổ chức biên soạn tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học (có nội dung giáo dục của huyện/quận/thị xã/thành phố thuộc tỉnh; của xã/phường/thị trấn gắn với cuộc sống hàng ngày của học sinh trên địa bàn) đảm bảo nội dung, yêu cầu cần đạt của chương trình Hoạt động trải nghiệm và được tích hợp trong dạy học các môn học trong CTGDPT 2018, phù hợp từng lứa tuổi học sinh tiểu học và đặc điểm vùng miền, điều kiện địa phương.

Tổ chức thẩm định tài liệu, trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt tài liệu về NDGDĐP và báo cáo Bộ GDĐT về tài liệu đã được phê duyệt – Sở GDĐT tổ chức triển khai thực hiện NDGDĐP cấp tiểu học trong CTGDPT 2018 từ năm học 2020-2021 như sau:

Chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiểu học xây dựng kế hoạch triển khai (trong kế hoạch của nhà trường) và tổ chức thực hiện tích hợp NDGD ĐP trong Hoạt động trải nghiệm và dạy học các môn học theo hướng tăng cường rèn luyện cho học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn tại địa phương, góp phần hình thành và phát triển phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi của học sinh tiểu học.

• Tổ chức tập huấn, hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên, cán bộ quản lí giáo dục tiểu học triển khai thực hiện tích hợp NDGD ĐP trong Hoạt động trải nghiệm và dạy học các môn học ở tiểu học.
• Hằng năm, tổ chức cập nhật, điều chỉnh NDGDĐP cấp tiểu học (nếu cần thiết) cho phù hợp.

Tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học

• Theo CTGDPT 2018, NDGDĐP cấp tiểu học gồm một số “vấn đề cơ bản hoặc thời sự về văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,… của địa phương”, gồm một số nội dung đã nêu ở mục a.
• Tài liệu về NDGDĐP cấp tiểu học có thể được biên soạn phù hợp với từng lứa tuổi học sinh, với nội dung chương trình Hoạt động trải nghiệm và các môn học khác ở từng lớp (1, 2, 3, 4, 5) để giáo viên có thể tích hợp được vào Hoạt động trải nghiệm và trong dạy học các môn học khác ở từng lớp, gồm:
• Một số nội dung (nêu trong mục a ở trên) của địa phương cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương).
• Một số nội dung (nêu trong mục a ở trên) của từng đơn vị cấp huyện (huyện/quận, thị xã/thành phố thuộc tỉnh).
• Một số nội dung (nêu trong mục a ở trên) của từng đơn vị cấp xã (xã/phường/thị trấn).

Vì ở cấp tiểu học NDGDĐP được tích hợp vào Hoạt động trải nghiệm và trong dạy học các môn học khác nên các các cô giáo, thầy giáo ở từng nhà trường sẽ sưu tầm, lựa chọn một số NDGDĐP của tỉnh, một số nội dung của huyện và nội dung của xã để tích hợp vào tổ chức Hoạt động trải nghiệm và dạy học các môn học khác góp phần phát triển phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi cho học sinh. Việc hướng dẫn sử dụng NDGDĐP để tích hợp vào Hoạt động trải nghiệm và trong dạy học các môn học khác ở từng lớp có thể sẽ có tài liệu hướng dẫn riêng theo từng lớp. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Trong thực hiện nội dung GDĐP mới, cần chú ý hợp lý tính “địa phương trong địa phương” vì nội dung GDĐP chung của cấp TH được biên soạn cho cả tỉnh, khó có thể bao quát được tính đặc thù của từng huyện, xã… Để nội dung GDĐP đến và được học sinh TH tiếp nhận một cách thực chất, cần bổ sung thêm các nội dung liên quan trực tiếp đến địa phương nơi trường đóng, nơi học sinh ở…Do vậy, ngay trong thời gian tiếp cận triển khai CTGDPT mới – trong đó có nội dung GDĐP, các trường học và GV cần chủ động chuẩn bị các nội dung có liên quan đến địa phương mình để lồng ghép, tích hợp vào dạy học.

• Nguồn kinh phí cho hoạt động biên soạn, thẩm định tài liệu giáo dục của địa phương

Thực hiện theo Thông tư số 51/2019/TT-BTC ngày 15/8/2019 của Bộ Tài chính Hướng dẫn xây dựng dự toán, thanh quyết toán kinh phí biên soạn, thẩm định tài liệu giáo dục của địa phương thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

1.4.2. Phân tích yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018 và bối cảnh địa phương

• Yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018

Trong chương trình chương trình giáo dục phổ thông 2018, mục tiêu giáo dục tiểu học “giúp học sinh hình thành và phát triển những yếu tố căn bản đặt nền móng cho sự phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần, phẩm chất và năng lực; định hướng chính vào giáo dục về giá trị bản thân, gia đình, cộng đồng và những thói quen, nền nếp cần thiết trong học tập và sinh hoạt”.

Chuyển từ coi trọng trang bị kiến thức sang phát triển phẩm chất năng lực trên cơ sở trang bị kiến thức. Chương trình mới, mục tiêu của từng cấp học được viết cụ thể hơn. Theo đó, chương trình cấp tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho việc phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần, phẩm chất và năng lực được nêu trong mục tiêu Chương trình giáo dục phổ thông; định hướng chính vào giá trị gia đình, dòng tộc, quê hương, những thói quen cần thiết trong học tập và sinh hoạt; có được những kiến thức và kỹ năng cơ bản nhất để tiếp tục học THCS.

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tập trung chú trọng hơn vào việc rèn luyện cho các em học sinh năng động, có tư duy khoa học độc lập, có khả năng phát hiện, giải quyết vấn đề, hợp tác làm việc theo nhóm… Về mặt thiết kế chương trình, ngoài những môn học tiếp tục được phát huy, còn có yêu cầu tăng cường tham gia tích cực các hoạt động xã hội của học sinh. Đó chính là những hoạt động trải nghiệm sáng tạo, được các nhà trường thiết kế một cách khoa học, phong phú hơn về nội dung và hình thức tổ chức hoạt động, gắn kết giữa lý luận với thực tiễn, phù hợp với mục tiêu và điều kiện của các nhà trường để triển khai thực hiện. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Ngoài những hoạt động giáo dục địa phương được thiết kế riêng thì trong từng môn học cũng coi trọng việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, phù hợp với đặc trưng nội dung môn học và điều kiện dạy học. Ví dụ môn Ngữ văn coi trọng khả năng sử dụng Tiếng Việt tốt, môn Giáo dục công dân thông qua tình huống, môn Lịch sử gắn với các di tích lịch sử của đại phương, môn Địa lý gắn với các danh lam thắng cảnh…

Giúp cho các em học sinh thêm phần hứng thú hơn với nội dung học tập, với chương trình mới, hình thức tổ chức, phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, thi đua khen thưởng… phong phú hơn, theo hướng phát huy tính chủ động, sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học, tự nghiên cứu của các em học sinh. Học sinh tiếp thu kiến thức không chỉ khi ngồi suy nghĩ trong lớp học trước các bài giảng của thầy cô giáo mà còn ở ngoài lớp, ở gia đình, tại các di tích văn hóa – xã hội, danh lam thắng cảnh…

Việc đánh giá học sinh trong lớp học không chỉ dựa trên kiến thức các em lĩnh hội được bao nhiêu lượng kiến thức mà là việc các em học sinh đã biết vận dụng kiến thức đó và trong thực tiễn cuộc sống của các em như thế nào. Từ đó, để nhà trường và các thầy cô giáo thay đổi cách thức ra đề thi, giúp các em học sinh thích học, có hứng thú hơn với học tập.

Tóm lại, việc quản lý giáo dục địa phương chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, xác định và làm rõ các yếu tố trên giúp cho việc quản lý hoạt động giáo dục địa phương của nhà trường đạt hiệu quả hơn. Góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục địa phương trong các nhà trường tiểu học. HS có điều kiện rèn luyện trải nghiệm thực tiễn, hiểu biết về địa phương để thích ứng với những biến đổi nhanh chóng của đời sống xã hội.

• Bối cảnh địa phương và nhà trường để xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018

Đây là việc xác định, xem xét tất cả các yếu tố như: sứ mạng, tầm nhìn của nhà trường, môi trường giáo dục, nguồn nhân lực, đặc điểm kinh tế – xã hội địa phương, đặc điểm học sinh, cơ sở vật chất, nguồn tài chính, khả năng xã hội hoá giáo dục, xu thế hướng nghiệp của học sinh v.v. để có thể đưa ra các quyết định thích hợp về mục tiêu, cấu trúc, nội dung của chương trình giáo dục nhà trường. Các đặc trưng cơ bản của địa phương cần xác định bao gồm điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của địa phương, đất nước; các hoạt động giáo dục tư tưởng, chính trị, từ thiện vì cộng đồng tại địa phương; các hoạt động xã hội và tìm hiểu một số nghề nghiệp trong cộng đồng địa phương gần gũi với học sinh… Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

• Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế- chính trị, xã hội, truyền thống, văn hóa, lịch sử… của địa phương, đất nước, xu hướng phát triển giáo dục tiểu học ở khu vực và thế giới.
• Điều kiện về nguồn tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của các nhà trường tiểu học.
• Văn hóa, kinh tế cùng các điều kiện khác của cộng đồng địa phương.
• Chế độ, chính sách, tạo động lực cho cán bộ quản lý, giáo viên trong việc xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường.
• Trình độ nhận thức, năng lực phẩm chất nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên.

1.4.3. Xây dựng phân phối chương trình, kế hoạch dạy học các môn học và lựa chọn các chủ đề/ nội dung giáo dục địa phương

Công tác xây dựng và phân phối chương trình, kế hoạch dạy học là một trong những chức năng rất quan trọng của mỗi nhà trường phổ thông nói chung, gắn liền với việc lựa chọn mục tiêu và chương trình hành động của nhà trường trong tương lai, giúp cho nhà quản lý giáo dục xác định được các chức năng khác còn lại trong quá trình giáo dục nhằm đảm bảo đạt được các mục tiêu giáo dục đã đề ra.

Kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục địa phương của nhà trường là loại hình văn bản chuyên môn nghiệp vụ để triển khai áp dụng yêu cầu nội dung giáo dục địa phương theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông quốc gia trong bối cảnh cụ thể của địa phương và các điều kiện thực tế của nhà trường.

Kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục địa phương là sự cụ thể hóa tiến trình thực hiện nội dung giáo dục địa phương trong Chương trình giáo dục cấp học, là cách mà một trường triển khai thực hiện chương trình giáo dục quốc gia sao cho phù hợp với điều kiện cụ thể về thời gian, đặc điểm của người học, nhân lực, vật lực,… của nhà trường.

Xây dựng Kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục địa phương của nhà trường là quá trình nhà trường cụ thể hóa các yêu cầu của nội dung giáo dục địa phương chương trình giáo dục quốc gia, làm cho chương trình giáo dục quốc gia phù hợp ở mức cao nhất với thực tiễn của cơ sở giáo dục. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Có 6 hoạt động chính cần được thực hiện trong lập Kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục địa phương của nhà trường:

Kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục địa phương của nhà trường

1. Phân tích đặc điểm tình hình, bối cảnh cụ thể của nhà trường
2. Xây dựng phân phối chương trình dạy học các môn học và lựa chọn các chủ đề/ nội dung dạy học, hoạt động giáo dục
3. Phân bổ các nguồn lực (đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị, tài chính, thời gian …)
4. Dự thảo các nội dung kế hoạch giáo dục nhà trường tiểu học
5. Thẩm định, hoàn thiện kế hoạch giáo dục hàng năm của nhà trường
6. Phổ biến kế hoạch giáo dục nhà trường

Để quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ở trường tiểu học đáp ứng nhu cầu đa dạng của xã hội, trước hết cần hiểu trọng tâm công tác quản lý nhà trường lúc này là hướng các chức năng lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, kiểm tra việc thực hiện hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương vào quá trình huy động nguồn lực cộng đồng để phát triển hoạt động giáo dục địa phương mà trong đó vai trò của các lực lượng giáo dục trong và ngoài trường được xem là vai trò trung tâm trong toàn bộ quá trình thực hiện hoạt động giáo dục địa phương ở trường tiểu học nhằm góp phần hình thành nhân cách học sinh theo mục tiêu giáo dục toàn diện. Đối với hoạt động giáo dục địa phương lập kế hoạch đóng vai trò quan trọng giúp quá trình quản lý đạt được hiệu quả. Vì vậy việc xây dựng cơ chế tham gia phối hợp như thế nào và các lực lượng nào hỗ trợ phối hợp, các nội dung xây dựng môi trường nào cần quan tâm là vấn đề được đặt ra khi lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục địa phương. Khi lập kế hoạch thực hiện hoạt động giáo dục địa phương cần quan tâm đến chức năng nhiệm vụ của từng lực lượng, từng thành viên tham gia vì nhà trường cũng như các lực lượng khác đều có những chức năng và trách nhiệm riêng. Việc huy động sự tham gia tự nguyện và phối hợp tích cực, chặt chẽ, nhịp nhàng của tất cả các cá nhân, tổ với các nguồn lực để cùng thực hiện hoạt động giáo dục địa phương theo đúng chức trách của mình không chỉ đạt được mục đích chung của hoạt động giáo dục địa phương mà mục đích riêng của các cá nhân, tổ chức, đơn vị, đoàn thể này cũng được hoàn thành; góp phần không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Nội dung lập kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục địa phương của các trường tiểu học như:

• Kế hoạch thực hiện hàng ngày: Là duy trì các nền nếp học tập, sinh hoạt, lao động của giáo viên và học sinh với tinh thần học hỏi chia sẻ góp phần xây dựng văn hóa nhà trường.
• Kế hoạch hàng tuần: Là những hoạt động sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp: Nghe báo cáo thời sự về tình hình các vấn đề về kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội của đất nước, của địa phương, tổ chức hoạt động thể thao, giao lưu văn nghệ, sinh hoạt của cán bộ lớp, sơ kết công tác tuần về thực hiện các nội dung của các phong trào thi đua do các cấp triển khai thực hiện.
• Kế hoạch theo tháng: Nhà trường triển khai sinh hoạt theo chủ đề theo từng tháng đã được Ban Giám hiệu lựa chọn và thông qua Hội đồng sư phạm.
• Kế hoạch triển khai thực hiện theo học kỳ, năm học.

Việc xây dựng kế hoạch thực hiện hoạt động giáo dục địa phương cần coi trọng sự phối hợp chặt chẽ.

1.4.4. Phân bổ các nguồn lực (đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị, tài chính, thời gian …)

Nguồn lực bao gồm nhiều bộ phận khác nhau như: nguồn nhân lực (con người), nguồn tài lực (nguồn tài chính) và nguồn vật lực (nguồn cơ sở vật chất) và thông tin. Trong đó nguồn nhân lực là nguồn lực của mọi nguồn lực vì con người có thể làm thay đổi nguồn lực theo hướng có lợi để đạt được mục đích của mình. Căn cứ vào phạm vi nhà trường có thể phân chia nguồn lực thành hai loại: nguồn lực trong trường (gọi là nội lực); nguồn lực ngoài trường (gọi là ngoại lực) bao gồm nguồn lực trong trường và địa phương nơi trường trú đóng (có ở trong và ngoài nước). Các nguồn lực này bao gồm nguồn lực vật chất (tài lực, vật lực, nhân lực, tin lực, đất đai, trường sở, trang thiết bị,…) và nguồn lực phi vật chất (trí lực; việc tạo ra môi trường giáo dục thuận lợi, thống nhất; sự ủng hộ chủ trương, chính sách giáo dục; sự tư vấn, việc trao đổi thông tin, trao đổi kinh nghiệm; các yếu tố tinh thần,…). Như vậy, nguồn lực của nhà trường là tập hợp các yếu tố mà trường sử dụng, gồm:

Nguồn nhân lực: Đây chính là lực lượng cán bộ – giáo viên – nhân viên với năng lực chuyên môn của từng người tham gia vào các hoạt động chung của nhà trường. Đây là nguồn lực đặc biệt quan trọng nhất, là nguồn vốn quý nhất để xây dựng và phát triển nhà trường. Tập hợp đội ngũ, tạo cơ hội, tạo động lực cho tất cả mọi thành viên của nhà trường phát huy hết khả năng cho hoạt động của nhà trường là huy động được nguồn lực lớn nhất phục vự trực tiếp cho sự phát triển của nhà trường.

Nguồn lực vật chất: là toàn bộ cơ sở vật chất trường học với tất cả các phương tiện vật chất- trang thiết bị dạy học được sử dụng để thực hiện những mục tiêu giáo dục quan trọng nhất của nhà trường, bao gồm: đất đai, tài sản, trang thiết bị, công cụ, dụng cụ,… (hữu hình) và phần mềm, bản quyền sáng chế phát minh, danh tiếng, uy tín… (vô hình) của nhà trường. Trang thiết bị dạy học có hiện đại hay không sẽ góp phần quyết định năng suất lao động và hiệu quả các hoạt động giáo dục của trường tiểu học. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Nguồn lực tài chính: Xét ở các khía cạnh cơ chế điều hành khác nhau, nguồn tài chính cho nhà trường phổ thông, gồm các khoản sau đây:

Ngân sách từ Nhà nước: là toàn bộ các khoản thu, chi trong dự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và giao cho các cơ sở giáo dục để triển khai thực hiện với mục đích bảo đảm thực hiện đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ chính của nhà trường.

Nguồn tài chính từ ngoài ngân sách Nhà nước: Đây là mọi yếu tố về nguồn vốn tiền tệ mà Nhà nước đã cho phép các trường được huy động trực tiếp trong khuôn khổ thực hiện XHH các nguồn tài chính từ xã hội, nhằm đảm bảo nguồn tài chính cho nhà trường chi tiêu và được sử dụng theo chế độ quy định để thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường.

Nguồn lực công nghệ thông tin: là những dữ liệu liên quan đến công nghệ thông tin đã được ban Giám hiệu nhà trường và chuyên gia công nghệ thông tin phân tích và xử lý để phục vụ cho việc ra quyết định hoặc giải quyết các nhiệm vụ giao dục nhằm phát triển toàn diện nhà trường trong thời đại 4.0. Hệ thống thông tin được tổ chức khoa học, hiện đại sẽ làm thay đổi cách thức hoạt động quản lý giáo dục của nhà trường, làm cho cơ cấu bộ máy của trường trở nên tinh giản, gọn nhẹ, linh hoạt và giúp cho việc truy tìm thông tin liên quan đến giáo viên và học sinh cần thiết trong khoảng thời gian và chi phí hợp lý. Thông tin và hệ thống thông tin hiện nay rất quan trọng đối với sự phát triển của mỗi nhà trường phổ thông, có thể nói:

Nếu coi nhà trường như một cơ thể sống của con người thì thông tin là máu và hệ thống đảm bảo thông tin giáo dục hai chiều là hệ thần kinh của nó”. Thông tin vừa là yếu tố đầu vào không thể thiếu được đối với bất cứ nhà trường nào, vừa là nguồn dự trữ tiềm năng cho sự phát triển của nhà trường.

Do đó, để quản lý nội dung giáo dục địa phương ở trường tiểu học phù hợp với nền kinh tế đang phát triển theo xu thế hội nhập toàn cầu của nước ta hiện nay, trước tiên mỗi nhà quản lý giáo dục cần phải nhận thấy tầm quan trọng của tất cả các nguồn lực, nhất là nguồn nhân lực đối với hiệu quả của hoạt động giáo dục trong nhà trường.

Các mối quan hệ trong cộng đồng bên trong và bên ngoài nhà trường, sự ủng hộ của cộng đồng xã hội, phụ huynh học sinh…

1.4.5. Tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương ở các nhà trường tiểu học Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiểu học xây dựng kế hoạch triển khai (trong kế hoạch của nhà trường) và tổ chức thực hiện tích hợp NDGD ĐP trong Hoạt động trải nghiệm và dạy học các môn học theo hướng tăng cường rèn luyện cho học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn tại địa phương, góp phần hình thành và phát triển phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi của học sinh tiểu học.

• Tổ chức tập huấn, hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên, cán bộ quản lí giáo dục tiểu học triển khai thực hiện tích hợp NDGD ĐP trong Hoạt động trải nghiệm và dạy học các môn học ở tiểu học.
• Hằng năm, tổ chức cập nhật, điều chỉnh NDGDĐP cấp tiểu học (nếu cần thiết) cho phù hợp.

Về tổ chức triển khai thực hiện nội dung giáo dục của địa phương cấp tiểu học trong chương trình GDPT 2018 từ năm học 2020 – 2021, Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiểu học xây dựng kế hoạch triển khai (trong kế hoạch của nhà trường) và tổ chức thực hiện tích hợp nội dung giáo dục của địa phương trong Hoạt động trải nghiệm và dạy học các môn học theo hướng tăng cường rèn luyện cho học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn tại địa phương, góp phần hình thành và phát triển phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi của học sinh tiểu học.

Tổ chức thực hiện xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học được thực hiện theo một quy trình chặt chẽ từ khâu chuẩn bị đến khâu tổ chức thực hiện hoạt động, chỉ đạo tổ chức thực hiện xây dựng nội dung giáo dục địa phương và cuối cùng là đánh giá hoạt động.

Quy trình tổ chức thực hiện xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học

Đối với công tác tổ chức thực hiện thực hiện xây dựng nội dung giáo dục địa phương: Cần có sự lãnh đạo của cấp ủy đảng và quản lý của nhà trường để đảm bảo nội dung giáo dục địa phương phát triển đúng mục tiêu lớn đã đề ra. Quán triệt quan điểm chỉ đạo và chủ trương GD toàn diện của Đảng và Nhà nước đã được triển khai các trường phổ thông; đặc biệt trong bối cảnh tự chủ trường học, tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương, nghĩa là việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá cần được xây dựng trên khung pháp lý cho các tổ chức hoạt động sao cho việc huy động nguồn lực và phối hợp các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội,… tham gia tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương với nhà trường không chỉ đảm bảo cơ sở pháp lý để triển khai mà còn phù hợp với điều kiện phát triển đất nước. Tuy nhiên, môi trường bên ngoài nhà trường luôn thay đổi đòi hỏi nhà trường phải kịp thời có đối sách tận dụng thời cơ để huy động nguồn lực, thực hiện quản lý nội dung giáo dục địa phương. Trong khi tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương, cán bộ QLGD phải biết lựa chọn thời gian, địa điểm, hình thức thích hợp nhất đối với nội dung giáo dục địa phương của từng trường, lớp. Nguyên tắc quan trọng này cần được quan tâm triệt để nhằm huy động được tối đa mọi nguồn lực. Tuy nhiên, để thực hiện có hiệu quả nguyên tắc này phải xây dựng cho được kế hoạch cụ thể, định hướng đảm bảo tính khả thi và hiệu quả; đồng thời hoàn thiện và đổi mới không ngừng công tác tổ chức, mở rộng và nâng cao năng lực sáng tạo của mọi thành viên tham gia trên cơ sở đó thúc đẩy phát triển GD toàn diện, đồng thời huy động các nguồn lực phát triển nhà trường. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

1.4.6. Giám sát, đánh giá nội dung giáo dục địa phương ở nhà trường tiểu học

Khi tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá xây dựng nội dung giáo dục địa phương cần nhận thức rằng tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương không phải chỉ là huy động nguồn lực, chăm lo về mặt vật chất cũng như chú ý đến khả năng huy động về nguồn lực mà còn cần phải quan tâm cả về mục tiêu, chương trình, hình thức tổ chức thực hiện cũng như kiểm tra đánh giá việc đổi mới cơ chế quản lý nội dung giáo dục địa phương trong trường tiểu học.

Giám sát, đánh giá (M&E) là thành phần thiết yếu của bất kỳ kế hoạch nào trong nhà trường nhằm thực hiện vai trò quản lý các mặt hoạt động của nhà trường trong đó có quản lý kế hoạch hoạt động dạy học và giáo dục.

Giám sát hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường là hoạt động kiểm tra, thu thập thông tin thường xuyên một cách hệ thống nhằm xác định tiến độ và chất lượng thực hiện của các nội dung trong kế hoạch hoạt động giáo dục nhà trường đã xây dựng. Để thực hiện giám sát, cần cụ thể hóa các mục tiêu thành các chỉ số cho từng nội dung hoạt động; thường xuyên thu thập dữ liệu về các chỉ số này, so sánh kết quả hiện tại với chỉ tiêu kế hoạch. Hoạt động giám sát được thực hiện hàng tuần/tháng/kỳ học/năm học. Các kết quả thu được từ giám sát, đánh giá là căn cứ để đảm bảo rằng toàn bộ hoạt động giáo dục nhà trường được thực hiện như kế hoạch đã xây dựng và ban hành.

Đánh giá hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường việc xem xét theo định kỳ hoặc không định kỳ (đột xuất) về tiến trình thực hiện hoặc kết quả của việc thực hiện kế hoạch giáo dục nhà trường để có sự hỗ trợ cần thiết và điều chỉnh kịp thời. Đánh giá hoạt động dạy học, giáo dục trong nhà trường thường tập trung vào kết quả thực hiện các hoạt động và mối liên hệ với các mục tiêu đã đề ra trong kế hoạch.

Tổ chức thực hiện giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường tại các trường tiểu học là quá trình hiện thực hóa kế hoạch giám sát, đánh giá đã xây dựng. Có thể mô tả các bước cơ bản trong tổ chức thực hiện kế hoạch giám sát, đánh giá như sau: Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Các bước cơ bản trong tổ chức thực hiện kế hoạch giám sát, đánh giá Các bước cơ bản trong tổ chức thực hiện kế hoạch giám sát, đánh giá

• Bước 1: Xác định yêu cầu của KHGD cấp tiểu học, bối cảnh của nhà trường; vai trò trách nhiệm các bên liên quan.
• Bước 2: Thực hiện giám sát, đánh giá dựa trên kế hoạch đã được xây dựng
• Bước 3: Sử dụng tất cả các phương pháp khoa học để xử lý số liệu thu được.
• Bước 4: Sử dụng các kết quả giám sát, đánh giá để ra các quyết định quản lý, điều chỉnh, cải thiện.

Để thực hiện các bước nêu trên, hiệu trưởng chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện kế hoạch giám sát, đánh giá. Việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường tiểu học cần thực hiện các yêu cầu:

• Phổ biến mục đích, mục tiêu, các chỉ số, nội dung, hình thức giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường tới toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường nhằm tạo sự thống nhất, đồng thuận, hợp tác vì trách nhiệm chung.
• Phân công trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên có liên quan trong việc giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường.
• Triển khai các hoạt động giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường tiểu học theo kế hoạch đã xây dựng.
• Tư vấn, can thiệp và hỗ trợ thường xuyên trong quá trình tổ chức thực hiện giám sát, đánh giá nhằm thu được những dữ kiện khách quan, trung thực và tin cậy.

Giám sát, đánh giá không chỉ giúp các trường tiểu học có cơ hội xem xét lại những hoạt động đã tiến hành mà còn có thể được sử dụng làm cơ sở cho những thay đổi mang tính xây dựng trong quá trình triển khai thực hiện ở những giai đoạn tiếp theo. Để đạt được giá trị này, các kết quả giám sát, đánh giá phải được sử dụng một cách hiệu quả nhất hướng đến mục tiêu thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường tại các trường tiểu học…

Cần hiểu rằng ngoài khía cạnh nội dung thống nhất thực hiện nội dung giáo dục địa phương như phối hợp, huy động sự tham gia của NT-GĐ-XH vào nội dung giáo dục địa phương có sự quản lý của ban giám hiệu nhà trường, còn liên quan đến các yếu tố khác như xây dựng môi trường thực hiện nội dung giáo dục địa phương bao gồm: xây dựng môi trường tâm lý xã hội và điều kiện CSVC nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, giúp học sinh phát triển tối đa tiềm lực cá nhân ở nhiều phương diện khác nhau. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Việc tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá nội dung giáo dục địa phương cần chú ý nguyên tắc tập trung dân chủ: Tập trung để hội tụ mọi nguồn lực, khả năng của nhà trường nhằm đạt hiệu quả cao nhất cho các mục tiêu của nội dung giáo dục địa phương. Dân chủ thể hiện sự tôn trọng quyền chủ động sáng tạo của mỗi lực lượng, mỗi thành viên trong việc huy động nguồn lực phát triển nhà trường; tạo môi trường công khai, bình đẳng để cộng đồng hiểu đúng về giáo dục và nhà trường hơn, góp phần thực hiện nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” các nội dung giáo dục địa phương để mối quan hệ giữa NT-GĐ-XH phát triển và mang lại hiệu quả thiết thực. Việc tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá nội dung giáo dục địa phương cần đảm bảo nguyên tắc: hiệu lực, hiệu quả và tiết kiệm. Nguyên tắc này đòi hỏi nhà trường phải đưa ra các quyết định sao cho với một nguồn lực hữu hạn nhưng phải đạt được mục tiêu của mình, bên cạnh nội dung kiểm tra đánh giá thích hợp cho mọi đối tượng tham gia thực hiện nội dung giáo dục địa phương. Trong thời gian qua, đa phần các nội dung giáo dục địa phương chỉ được triển khai hạn hẹp trong phạm vi nhà trường, chưa được sự quan tâm nhiều của cộng đồng xã hội. Trong khi các điều kiện về CSVC, trang thiết bị phục vụ cho nội dung giáo dục địa phương đang thiếu thốn và nghèo nàn, khó đáp ứng yêu cầu chương trình để tổ chức thực hiện; do vậy, cần phải quản lý nội dung giáo dục địa phương làm sao đạt được mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học; đồng thời cũng đáp ứng được định hướng phát triển giáo dục theo xu hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế trong thời đại ngày nay.

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương ở các trường tiểu học theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông năm 2018

1.5.1. Đặc điểm kinh tế, chính trị văn hóa xã hội tại địa phương

Đặc điểm kinh tế, chính trị văn hóa xã hội tại địa phương có ảnh hưởng sâu sắc, trực tiếp tới việc tổ chức phối kết hợp nội dung giáo dục địa phương cho HS, cụ thể:

Điều kiện kinh tế của địa phương góp phần cung cấp nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất cho nhà trường, cho HS, tạo điều kiện cần thiết cho các hoạt động giáo dục, trong đó có hoạt động giáo dục nội dung giáo dục địa phương.

Điều kiện kinh tế địa phương là cơ sở cho việc xây dựng các chế độ chính sách của địa phương dành cho những người tham gia công tác giáo dục hoạt động giáo dục địa phương. Trong quá trình tổ chức các hoạt động phối hợp giữa các LLGD như đã nêu, một thực tế là nhiều LLXH rất nhiệt tình ủng hộ chủ trương tổ chức các hoạt động giáo dục địa phương nhưng vì điều kiện kinh tế không có nên các lực lượng đó không phát huy được tác dụng.

Điều kiện kinh phí giúp cho Hiệu trưởng có thể xây dựng chế độ ưu đãi, động viên khen thưởng những người tích cực tham gia hoặc có thành tích trong công tác giáo dục địa phương cho HS. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Một địa phương có tiềm năng về lực lượng sản xuất, có quan hệ sản xuất lành mạnh, có kinh tế phát triển, có nhiều truyền thống văn hóa, lịch sử, có các làng nghề… sẽ là môi trường tốt, có tính giáo dục cao, giúp cho việc định hướng nghề nghiệp của HS khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường và có điều kiện tiếp nhận các em khi các em rời ghế nhà trường.

• Điều kiện văn hóa xã hội của địa phương cũng có tác động không nhỏ tới các hoạt động nội dung giáo dục địa phương, cụ thể:

Các tổ chức Đảng, chính quyền, các LLXH ở các địa phương nếu được tổ chức tốt, sẽ có nhiều đóng góp cho sự nghiệp GD&ĐT, nhất là trong công tác giáo dục thế hệ trẻ. Do đó nhà quản lí cần tận dụng sức mạnh tổng hợp của các nguồn lực, nhằm biến nhiệm vụ giáo dục HS thành nhiệm vụ của toàn dân.

• Gia đình hạnh phúc, xã hội ổn định, môi trường xã hội lành mạnh…là điều kiện thuận lợi cho sự phối hợp giữa các LLXH tổ chức tốt các hoạt đông giáo dục nội dung giáo dục địa phương cho HS.
• Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao ở địa phương, nếu tổ chức tốt sẽ lôi cuốn HS, gia đình HS tham gia, qua đó tạo cơ hội cho các hoạt động giáo dục nội dung giáo dục địa phương.
• Truyền thống văn hóa địa phương, trình độ dân trí, các hoạt động câu lạc bộ… ở các địa phương có nhiều ảnh hưởng đến công tác giáo dục nội dung giáo dục địa phương.

1.5.2. Nguồn lực và vai trò của nhà trường

Nhà trường là cơ quan chuyên trách việc giáo dục thể hệ trẻ. Đương nhiên con người từ khi sinh ra và lớn lên được giáo dục ở mọi nơi mọi lúc nhưng trường học là môi trường dạy học và giáo dục đạt hiệu quả cao và đóng vai trò rất quan trọng đối với sự hình thành và phát triển của trẻ. Vì vậy:

Nhà trường cần phải nhận thức rõ vai trò của việc giáo dục trải nghiệm thực tế nói chung và giáo dục địa phương nói riêng, để từ đó mà có những biện pháp và phương pháp giáo dục tích cực cho học sinh.

Nhà trường phải tạo mọi điều kiện thuận lợi để giúp đỡ giáo viên và học sinh trong việc giáo dục nội dung giáo dục địa phương thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp và tích hợp trong các môn học. Cơ sở vật chất phải đảm bảo phù hợp đạt tiêu chuẩn với dự kiến mà bài học đưa ra (lớp học đạt tiêu chuẩn để phục vụ tốt công tác giảng dạy, trang thiết bị dạy học luôn được cải tiến và phù hợp với môn học, kinh phí tổ chức các hoạt động dạy học và hoạt động ngoại khoá…).

• Tạo môi trường hoạt động tích cực và thuận lợi nhất cho hoạt động giáo dục nội dung giáo dục địa phương diễn ra thuận lợi và đạt kết quả cao trong mỗi bài học của học sinh tiểu học.
• Nhà trường cần huy động nhiều nguồn lực hỗ trợ từ các tổ chức xã hội, đoàn thể, hội cha mẹ học sinh cả về vật chất lẫn tinh thần.
• Nhà trường phải luôn luôn có kế hoạch phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, các tổ chức trong trường, cán bộ quản lý trong việc giáo dục nội dung giáo dục địa phương cho học sinh thông qua dạy học.

1.5.3. Năng lực của đội ngũ CBQL và giáo viên Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Đội ngũ giáo viên là một trong những chủ thể ảnh hưởng lớn đến giáo dục toàn diện học sinh vì “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục” (Luật Giáo dục). Thông qua các phong trào thi đua được tổ chức trong hệ thống giáo dục phổ thông, trong tổ chức thực hiện hoạt động nội dung giáo dục địa phương, GV không ngừng phát huy năng lực, trí sáng tạo và trong việc hình thành, phát triển, hoàn thiện nhân cách của học sinh. Chất lượng đội ngũ giáo viên góp phần quyết định hiệu quả của HĐGD nói chung và hoạt động nội dung giáo dục địa phương nói riêng.

Giáo viên luôn luôn là người hướng dẫn, chỉ đạo các hoạt động học tập của học sinh. Vì vậy, để hình thành và tiếp nhận nội dung giáo dục địa phương cho học sinh tiểu học có hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải có trình độ về chuyên môn vững vàng: Giáo viên phải có khả năng tích hợp nội dung giáo dục địa phương vào trong quá trình dạy học một cách nghệ thuật và có hiệu quả. Thường xuyên trao dồi những kiến thức mới nhằm phục vụ cho bài dạy thêm phong phú và đa dạng, thiết kế bài giảng hợp lý cả về thời gian, địa điểm và trình độ của học sinh. Ngoài trình độ chuyên môn cũng đòi hỏi giáo viên cần phải có những kỹ năng sư phạm cần thiết: kỹ năng xử lý tình huống, kỹ năng hiểu đặc điểm tâm lý của học sinh, kỹ năng ra quyết định …. giáo viên phải là người thực sự mẫu mực, am hiểu về truyền thống văn hóa, lịch sử, kinh tế – xã hội của địa phương để học sinh học tập và làm theo.

1.5.4. Đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học

Ở lứa tuổi tiểu học, về đặc điểm tâm sinh lý của học sinh có những biến đổi về hệ xương, hệ cơ, hệ thần kinh, lứa tuổi này ưa khám phá. Ở bậc học mầm non hoạt động chủ đạo của trẻ em trong nhà trường là vui chơi, đến tuổi tiểu học hoạt động chủ đạo của trẻ đã có một sự thay đổi hẳn về chất, các em sẽ chuyển từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập theo chương trình quy định của tiểu học. Tuy nhiên, song song với hoạt động học tập ở các em còn diễn ra các hoạt động khác như hoạt động vui chơi, lao động, xã hội… Các em học sinh tiểu học đã bắt đầu có sự tập trung chú ý và có ý thức học tập tốt, chăm ngoan, tiến bộ. Đặc biệt là các em muốn thừa nhận mình là người lớn và muốn được nhiều người biết đến mình. Ở giai đoạn đầu của lứa tuổi tiểu học, thì chú ý có chủ định của trẻ còn yếu, khả năng kiểm soát, điều khiển chú ý của các em còn hạn chế nhất định. Ở giai đoạn này chú ý không chủ định sẽ chiếm ưu thế hơn chú ý có chủ định trong tâm lý của trẻ. Trẻ lúc này chỉ tập trung quan tâm chú ý đến những môn học, giờ học có đồ dùng trực quan sinh động, hấp dẫn có nhiều tranh ảnh, trò chơi hoặc có cô giáo xinh đẹp, dịu dàng,…Sự tập trung chú ý của trẻ lúc này còn yếu và thiếu tính bền vững, chưa thể có sự tập trung chú ý lâu dài và các em dễ bị phân tán trong quá trình học tập. Ở cuối tuổi tiểu học, trẻ dần hình thành kĩ năng tổ chức, điều chỉnh sự chú ý của mình một cách rành mạch và hiệu quả hơn. Khi đó, chú ý có chủ định của trẻ bắt đầu phát triển dần lên và chiếm ưu thế, ở trẻ đã có những sự nỗ lực về ý chí trong hoạt động học tập của mình như học thuộc một bài thơ, một công thức toán hay một bài hát dài,…Trong sự chú ý của trẻ lúc này đã bắt đầu xuất hiện giới hạn của yếu tố thời gian, trẻ đã biết định lượng được khoảng thời gian nhất định nào đó để cho phép các em làm một việc nhất định nào đó và các em sẽ cố gắng để hoàn thành công việc tốt nhất trong khoảng thời gian quy định. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

Với học sinh tiểu học nhân cách của các em còn đang trong quá trình phát triển toàn diện về mọi mặt vì thế nhân cách của các em sẽ được hoàn thiện dần cùng với tiến trình phát triển của mình. Biết được điều này, nhà trường trong quá trình giáo dục nên giao cho trẻ những công việc hay bài tập đòi hỏi sự chú ý của trẻ và nên giới hạn về mặt thời gian. Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi tiểu học ảnh hưởng nhiều đến phương pháp quản lý hoạt động nội dung giáo dục địa phương.

Vì vậy, việc áp dụng các nội dung của hoạt động giáo dục địa phương nên được triển khai linh động theo từng độ tuổi đầu hay cuối tuổi tiểu học và chú ý đến tính cá thể của trẻ, điều này là vô cùng đặc biệt quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả giáo dục trẻ.

1.5.5. Mức độ tự chủ của nhà trường trong xây dựng và tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương.

Điểm mới của chương trình giáo dục phổ thông 2018 là tính mở của chương trình. Với nội dung giáo dục địa phương, nếu nhà trường và mỗi thầy cô giáo nhận diện và phát huy được tính chủ động của mình trong từng bước xây dựng và thực hiện nội dung này sẽ phát huy được ưu điểm của chương trình mới nói chung, khai thác được những giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương là thực tiễn trong triển khai dạy học và giáo dục học sinh toàn diện.

Tiểu kết chương 1

Trong chương 1 của luận văn, tác giả đã đề cập một số lý luận chung về quản lý hoạt động giáo dục địa phương cho học sinh tiểu học; trong đó đề ra nội dung quản lý hoạt động xây dựng nội dung giáo dục địa phương cũng như sự cần thiết quản lý hoạt động giáo dục địa phương làm tiền đề để phân tích, đánh giá thực trạng của chương 2 và đồng thời cũng là một căn cứ để đưa ra nguyên nhân và kiến nghị đề xuất cho chương 3.

Hoạt động giáo dục địa phương kết hợp trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giữ vai trò rất quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Hoạt động này sẽ giúp cho các em học sinh có nhiều cơ hội để trải nghiệm và vận dụng những kiến thức học được từ lý luận đưa vào thực tiễn cuộc sống của các em, từ đó hình thành năng lực hoạt động thực tiễn cũng như góp phần phát huy những tiềm năng sáng tạo của bản thân các em. Bằng hoạt động trải nghiệm các hoạt động giáo dục địa phương của bản thân, mỗi học sinh tiểu học sẽ vừa là người tham gia hoạt động, vừa là người kiến thiết và tổ chức các hoạt động cho chính mình nên sẽ giúp các em học sinh biết cách tích cực hoá bản thân, khám phá bản thân, điều chỉnh bản thân và biết cách tổ chức hoạt động, tổ chức cuộc sống và biết làm việc có kế hoạch, có trách nhiệm với chính bản thân mình, gia đình và cộng đồng xã hội.

Những vấn đề lý luận được đề cập ở chương 1 là luận cứ khoa học giúp tác giả phân tích, đánh giá thực trạng quản lý động xây dựng nội dung giáo dục địa phương các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ trong chương 2, cũng như đề xuất biện pháp nâng cao quản lý trong chương 3. Luận văn: Quản lí hoạt động xây dựng nội dung giáo dục.

XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY: 

===>>> Luận văn: Thực trạng QL hoạt động xây dựng nội dung giáo dục

Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website:  https://hotrovietluanvan.com/ – Hoặc Gmail: hotrovietluanvan24@gmail.com