Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã

Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn thạc sĩ tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài Luận Văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đặc biệt từ khi nước ta chính thức trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức thương mại thế giới (WTO), nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao của Việt Nam lại càng trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành công trên con đường hội nhập kinh tế quốc tế. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã khẳng định: “…Công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong giai đoạn tới là tiếp tục đẩy mạnh thực hiện mô hình công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế gắn với phát triển kinh tế tri thức, lấy khoa học, công nghệ, tri thức và nguồn nhân lực chất lượng cao làm động lực chủ yếu; huy động và phân bổ có hiệu quả mọi nguồn lực phát triển…” [14].

Phát triển giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo; coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, thực tiễn, khả năng tự tìm kiếm việc làm, ổn định và phát triển nghề nghiệp. Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, kết hợp chặt chẽ có hiệu quả cầu nối giáo dục: “Gia đình – Nhà trường Xã hội”.

Quá trình hướng nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước không chỉ có ý nghĩa trong nước mà còn thể hiện tính cạnh tranh, khả năng chiến thắng cao hơn trong việc tham gia thị trường lao động quốc tế trong thời kỳ hội nhập, đặc biệt là khi Việt Nam đã ký Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương – TPP (Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement – Hiệp định thương mại tự do được ký kết giữa 12 nước vào ngày 4 tháng 2 năm 2016 tại Auckland, New Zealand). Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Vì thế, để phát huy vai trò to lớn của giáo dục, đào tạo và quản lý công tác giáo dục đào tạo có hiệu quả, các ngành, các cấp cần phải đổi mới tư duy phát triển giáo dục, đổi mới công tác quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ sở giáo dục, trong đó giáo dục hướng nghiệp (GDHN) theo hướng tạo nguồn cán bộ xã đối với học sinh trung học phổ thông. Đây là một nhiệm vụ quan trọng, là yếu tố tiền đề tạo nên nguồn nhân lực chất lượng cao ở địa phương.

Điều 27 chương III Luật Giáo dục 2005 (được sửa đổi bổ sung năm 2009) đã đưa ra mục tiêu giáo dục trung học phổ thông (THPT): “Giáo dục THPT nhằm giúp học học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thông và có những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động”[21].

Trong văn bản số 4295/BGDĐT – GDTX, ngày 24 tháng 8 năm 2015 về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2015 – 2016 đối với giáo dục thường xuyên (GDTX) đã chỉ rõ cần phải đa dạng hóa các hình thức tư vấn hướng nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục hướng nghiệp.

Áp dụng vào vùng miền và cơ sở giáo dục, tác giả nhận thấy: Giáo dục vùng trung du miền núi phía bắc có vị trí quan trọng trong nhiệm vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng. Chỉ bằng con đường phát triển giáo dục, đào tạo mới nhanh chóng đưa vùng miền núi khó khăn thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, giảm dần khoảng cách giữa miền núi với vùng đô thị. Trong những năm qua, trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ đã đóng góp ban đầu vào việc tạo nguồn cán bộ cho huyện nhà. Song sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ cùng với quá trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế đã đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là đội ngũ cán bộ xã ở vùng miền núi khó khăn. Nhiều cán bộ xã trong huyện còn yếu về công nghệ thông tin, năng lực quản lý hạn chế, vị trí việc làm không ổn định, xẩy ra hiện tượng vừa thừa vừa thiếu nhân sự, công tác quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX huyện chưa được quan tâm đúng mức đã ảnh hưởng đến chất lượng quản lý nhà nước tại địa phương.

Xuất phát từ những lí do trên, đề tài: “Quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ ” cần được đặt ra và nghiên cứu.

Với đề tài này, tác giả đề xuất biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, với mong muốn chất lượng giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy ngày càng thiết thực, hiệu quả. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ

===>>> Nhận Viết Thuê Luận Văn Thạc Sĩ Ngành Quản Lý Giáo Dục

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lí luận về quản lý giáo dục hướng nghiệp ở trường phổ thông và thực trạng quản lý giáo dục hướng nghiệp ở trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, tác giả đề xuất biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX để thực hiện nhiệm vụ chính trị tạo nguồn cán bộ xã cho huyện miền núi Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ nhằm ổn định bộ máy góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Giáo dục hướng nghiệp cho học viên trung tâm giáo dục thường xuyên theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở huyện miền núi

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã của giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ.

4. Giả thuyết khoa học

Quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ trong những năm gần đây đã đạt được những kết quả ban đầu khá quan trọng, tuy nhiên chất lượng nguồn nhân lực cán bộ xã của huyện còn bộc lộ những tồn tại, chưa đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ phát triển. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã và thực hiện chúng một cách đồng bộ thì sẽ nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, góp phần phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

• 5.1. Xây dựng cơ sở lí luận về quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã tại trung tâm GDTX.
• 5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng giáo dục hướng nghiệp và quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ.
• 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu

Đề tài chỉ đề cập đến giáo dục hướng nghiệp cho học viên trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, đang học bậc THPT.

7. Phương pháp nghiên cứu

Đề tài sử dụng phối hợp các nhóm phương pháp nghiên cứu sau đây:

7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết

Sưu tầm, nghiên cứu tài liệu và cơ sở lí luận, các văn bản pháp quy, các công trình nghiên cứu khoa học về quản lý giáo dục, quản lý giáo dục hướng nghiệp. Từ đó phân tích và tổng hợp các vấn đề lí luận có liên quan đến đề tài.

Phân tích, tổng hợp các quan niệm về quản lý giáo dục, quản lý giáo dục hướng nghiệp, công tác quản lý của giám đốc trung tâm GDTX đối với GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã cho học viên học chương trình THPT.

Phân tích tổng hợp các số liệu, tư liệu về giáo dục hướng nghiệp ở trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ

7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

• Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi:
• Bảng hỏi cha mẹ học viên (CMHV) về sự phối kết hợp giữa giáo viên và gia đình, cộng đồng trong quá trình giáo dục hướng nghiệp.
• Bảng hỏi giáo viên về những công việc GDHN, những biện pháp quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã.
• Bảng hỏi cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục bậc trung học về công tác quản lý GDHN và những biện pháp quản lý có hiệu quả đối với giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường.
• Bảng hỏi học viên về giáo dục hướng nghiệp
• Phương pháp quan sát:

Quan sát giáo dục hướng nghiệp và quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã.

• Phương pháp phỏng vấn: Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.
• Phỏng vấn học viên, cha mẹ học viên để làm rõ thực trạng quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã của giám đốc trung tâm.
• Phỏng vấn giáo viên và cán bộ quản lý để làm rõ thực trạng quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã.
• Phương pháp chuyên gia: Xin tư vấn thêm từ các chuyên gia có kinh nghiệm về GDHN và cán bộ quản lý có kinh nghiệm quản lý GDHN.
• Nghiên cứu sản phẩm: phân tích những sáng kiến về quản lý GDHN và kế hoạch quản lý GDHN của một số cán bộ quản lý ở cơ sở giáo dục.

7.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ

• Sử dụng toán thống kê để xử lí số liệu, tính điểm trung bình đối với phương án trả lời của khách thể điều tra, từ đó phân tích, đánh giá các kết quả nghiên cứu của đề tài về mặt định tính.
• Sử dụng biểu bảng, sơ đồ, hình vẽ để minh hoạ.

Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, tác giả lập sơ đồ, biểu bảng, hình vẽ để mô tả, phản ánh đặc tính của nội dung nghiên cứu, từ đó phân tích, nhận định, đánh giá và khái quát thành kết luận từ kết quả nghiên cứu.

8. Đóng góp của đề tài

• Về mặt lý luận

Những kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng nhằm xác lập cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc xây dựng các biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp cho học viên trung tâm GDTX theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở vùng trung du miền núi.

• Về mặt thực tiễn

Kết quả nghiên cứu sẽ giúp cho những người làm công tác quản lý giáo dục hướng nghiệp thấy được thực trạng quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn đào tạo cán bộ xã tại trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, để từ đó đưa ra các biện pháp, chủ trương, kế hoạch quản lý phù hợp. Mặt khác kết quả nghiên cứu có thể sử dụng làm tư liệu phục vụ công tác bồi dưỡng chuyên đề: “Quản lý giáo dục hướng nghiệp ở trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ” cho cán bộ quản lý và giáo viên trung tâm.

Trên cơ sở đó, đề tài có thể mở rộng giáo dục hướng nghiệp ở trung tâm GDTX sang các lĩnh vực hướng nghiệp khác để đáp ứng nhu cầu ổn định nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

9. Cấu trúc luận văn Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Ngoài các phần mở đầu, kết luận và đề nghị, danh mục các công trình khoa học liên quan đến luận văn, tài liệu tham khảo và các phụ lục, nội dung luận văn được trình bày trong 3 chương:

• Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm giáo dục thường xuyên.
• Chương 2: Thực trạng quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ.
• Chương 3: Biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ.

Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP THEO HƯỚNG TẠO NGUỒN CÁN BỘ XÃ Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Giáo dục hướng nghiệp ở một số nước trên thế giới

Ở Cộng hòa dân chủ Đức trước đây, các nhà khoa học sư phạm như: Heinz Frankiez, Ubrich Viets … đã đề xuất và áp dụng hình thức giáo dục hướng nghiệp và giáo dục nghề phổ thông cho học sinh phổ thông tại các trung tâm kĩ thuật tổng hợp (KTTH) và ở các nhà máy, xí nghiệp. Việc hướng dẫn học nghề phổ thông là do các công nhân lành nghề và các giáo viên dạy nghề ở các nhà máy, xí nghiệp ở các trung tâm kĩ thuật tổng hợp thực hiện, còn các giáo viên phổ thông chỉ tổ chức theo dõi và đón nhận những nhận xét và kết quả học nghề của từng học sinh. Với mô hình này, nhà trường phổ thông chỉ tham gia một phần trong hệ thống quản lý GDHN nói trên, đó là lập kế hoạch giáo dục hướng nghiệp, tổ chức biên chế lớp học ban đầu [41].

Ở các nước có nền giáo dục phát triển cao như Mỹ, giáo dục hướng nghiệp được thực hiện rất rõ ràng. Định hướng phân luồng cho học sinh khi tốt nghiệp THPT , trong đó đào tạo nghề chiếm 24% vào những năm 1980 -1990, 48% học sinh vào các trường dạy nghề và tham gia vào lao động sản xuất năm 1995 [41]. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Ở Nhật, số học sinh đạt 60% qua đào tạo nghề năm 1996. Bắt đầu từ tháng 4/2014,các trường trung cấp chuyên nghiệp và các công ty sản xuất, kinh doanh phối hợp chặt chẽ và mở ra “Chương trình giảng dạy chuyên môn thực tiễn” có tính thực tiễn và hiệu quả cao. Chương trình được các chuyên gia hàng đầu của Bộ Kinh tế và Công nghiệp thẩm định, là một minh chứng cho sự kỳ vọng vào tính chuyên môn, bồi dưỡng nhân tài có chuyên môn cao của chương trình này [37].

Tại Philipines, học sinh phổ thông khi tốt nghiệp phải đạt trình độ thợ bậc 1/7 hoặc 2/7. Nghề được học, được chú trọng gắn liền với nhu cầu kinh tế xã hội, đó là: Nghề điện tử, tin học, thông tin, thương mại. Yêu cầu cao về chất lượng chuyên môn, tổ chức học tập và đánh giá kết quả đòi hỏi giáo dục hướng nghiệp phải thiết thực, hiệu quả, có tiêu chuẩn đánh giá nghiêm khắc. Trung tâm KTTH-HN được đầu tư hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, đảm bảo đủ điều kiện để học tập, thực hành, kiểm tra, đánh giá, trên cơ sở đạt chuẩn, nhà quản lý cấp chứng chỉ nghề gắn với bậc thợ nghề tương ứng, được xã hội chấp nhận. Trình độ quản lý giáo dục hướng nghiệp ở Philipines được đánh giá là rất khoa học và hiệu quả [26].

1.1.2. Giáo dục hướng nghiệp và vấn đề đào tạo cán bộ, công chức xã ở Việt Nam

Những vấn đề GDHN, phân luồng ở bậc THPT đã được nhiều nhà nghiên cứu đề cập đến ở nhiều góc độ khác nhau như: Phạm Tất Dong [16], Nguyễn Văn Hộ [18], Trần Khánh Đức [17], Hà Thế Truyền [31, 32], Đặng Danh Ánh [1, 2], Nguyễn Viết Sự [28], Nguyễn Minh Trí [30], Nguyễn Văn Lê – Hà Thế Truyền – Bùi Văn Quân [25], Nguyễn Trọng Bảo [5], Phạm Huy Thụ [33]. Các công trình của các tác giả đều tập chung nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của hoạt động hướng nghiệp cho học sinh trung học.

Tác giả Nguyễn Trọng Bảo: “Vấn đề GDHN vừa là một vấn đề cơ bản, vừa là một vấn đề cấp bách của nhà trường phổ thông ngày nay” và để làm tốt hơn thì “ Giáo dục hướng nghiệp phải được quán triệt trong mọi hoạt động của nhà trường. Đó không chỉ là nhiệm vụ riêng của nhà trường, của ngành giáo dục, mà là nhiệm vụ của tất cả các cấp, các ngành, các cơ sở sản xuất và của toàn xã hội” [5, tr.13,36].

Các tác giả Nguyễn Văn Lê, Hà Thế Truyền, Bùi Văn Quân đã khẳng định: “Hướng nghiệp là hệ thống các biện pháp tác động của gia đình, nhà trường và xã hội, trong đó nhà trường đóng vai trò chủ đạo nhằm hướng dẫn và chuẩn bị cho thế hệ trẻ sẵn sàng đi vào lao động ở các ngành nghề tại những nơi xã hội đang cần phát triển, đồng thời lại phù hợp với hứng thú, năng lực cá nhân” [25, tr.38].

Để phát triển kinh tế – xã hội đất nước phải xuất phát từ sự phát triển tổng hợp các vùng miền địa lý. Chính vì vậy Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 – 2020 đã được Thủ Tướng chính phủ phê duyệt ngày 04 tháng 6 năm 2010.

Thực tiễn cho thấy, chất lượng của đội ngũ cán bộ xã có vai trò quan trọng trong nhóm các yếu tố quyết định sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương. Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, thông qua việc ban hành nhiều chủ trương, các văn bản quy phạm pháp luật. Đó là cơ sở pháp lý quan trọng để nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ cấp xã đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội địa phương, góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.

Tóm lại, giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh trung học sau khi ra trường đã trở thành vấn đề xã hội mạng tính toàn cầu sâu sắc, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế xã hội của một quốc gia. Tuy nhiên những công trình nghiên cứu về giáo dục hướng nghiệp, về phân luồng học sinh sau khi ra trường đặc biệt là giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã còn ít. Tuy vậy những công trình đó có giá trị về mặt phương pháp lí luận và cơ sở lí luận giúp ích cho việc thực hiện đề tài nghiên cứu này.

1.2. Một số khái niệm cơ bản Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

1.2.1. Khái niệm quản lý giáo dục

Quản lý là gì? Tùy vào cách tiếp cận khác nhau tạo nên nhiều khái niệm khác nhau về quản lý. Sau đây ta xem xét khái niệm quản lý của một số tác giả:

Tác giả Đặng Quốc Bảo quan niệm: “Quản lý là quá trình tác động gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đạt được mục tiêu chung” [3 ,tr.17].

F.W Taylo: “Quản lý là biết được các điều bạn muốn người khác làm và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất, rẻ nhất” [38].

Theo quan điểm của lý thuyết hệ thống: Quản lý là phương thức tác động có chủ đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên hệ thống, bao gồm hệ thống quy tắc, các ràng buộc về hành vi đối với mọi đối tượng ở các cấp trong hệ thống nhằm duy trì tính trồi hợp lý của cơ cấu và đưa hệ thống sớm đạt những mục tiêu dự kiến.

Tác giả Nguyễn Thị Tính sau quá trình nghiên cứu đã khái quát: “Quản lý là sự tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý trong tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt được mục tiêu đã đề ra”[29, tr.10]

Xét từ các khái niệm trên, ta thấy quá trình tác động của chủ thể quản lý lên khách thể nhằm hướng khách thể đến các mục đích mà chủ thể đã định trước thông qua các biện pháp, cách thức phù hợp với quy luật vận động, phát triển của ý thức, của vật chất và của xã hội.

Như vậy, quản lý giáo dục là hệ thống những tác động phù hợp với quy luật, có mục đích, có kế hoạch, có nội dung, có phương pháp của chủ thể quản lý nhằm vận hành hệ thống giáo dục theo đúng đường lối, quan điểm của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước để thực hiện các mục tiêu giáo dục đề ra.

1.2.2. Khái niệm hướng nghiệp Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Có nhiều lĩnh vực khoa học đề cập đến công tác hướng nghiệp, vì vậy để hiểu rõ bản chất của khái niệm này, chúng ta cần nghiên cứu khái niệm trong một số phương diện khác nhau:

Phương diện giáo dục: Hướng nghiệp như một hệ thống tác động giúp thế hệ trẻ có cơ sở khoa học trong việc chọn nghề, hệ thống này điều chỉnh sự lựa chọn nghề của học sinh cho phù hợp với những yêu cầu của sự phân công lao động xã hội, có tính đến hứng thú và năng lực của từng cá nhân.

Phương diện tâm lý học: Hướng nghiệp được coi như một quá trình chuẩn bị cho thế hệ trẻ sự sẵn sàng tâm lý đi vào hoạt động nghề nghiệp. Sự sẵn sàng tâm lý đó chính là tâm thế lao động, một trạng thái tâm lý tích cực trước hoạt động lao động, để họ yêu thích nghề nghiệp và gắn bó với nghề nghiệp mà mình đã lựa chọn, phù hợp với năng lực cá nhân.

Phương diện kinh tế học: Hướng nghiệp được hiểu là hệ thống những biện pháp dẫn dắt tổ chức thiếu niên, thanh niên tìm hiểu và chuẩn bị đi vào lao động nghề nghiệp một cách có mục đích, có kế hoạch cụ thể, nhằm định hướng và sử dụng hợp lý tiềm năng lao động trẻ tuổi của đất nước. Hướng nghiệp góp phần tích cực vào quá trình phấn đấu, nâng cao năng suất lao động xã hội, nhằm tạo ra nhiều của cải hơn cho xã hội, giải quyết lao động và việc làm trong xã hội một cách bền vững.

Phương diện khoa học lao động: Hướng nghiệp là hình thức giám định lao động có tính chẩn đoán. Đó là quá trình xác lập sự phù hợp nghề của từng người cụ thể, trên cơ sở xác định sự tương ứng giữa những đặc điểm tâm sinh lý của người học với những yêu cầu của một nghề nào đó đối với người lao động.

Trong nhà trường phổ thông: Hướng nghiệp vừa là tổ chức hoạt động dạy học giáo dục của thầy, vừa là hoạt động học của trò. Trong công tác giáo dục hướng nghiệp, giáo viên là người tổ chức, người hướng dẫn, còn học sinh là người chủ động tham gia vào hoạt động để tiếp cận với hệ thống nghề nghiệp xã hội. Kết quả cuối cùng của quá trình hướng nghiệp là sự tự quyết định của học sinh trong việc lựa chọn nghề nghiệp tương lai [25].

Như vậy, theo chúng tôi: Hướng nghiệp là quá trình hướng dẫn chọn nghề, quá trình chuẩn bị cho thế hệ trẻ đi vào lao động sản xuất trong xã hội, là một hệ thống các biện pháp tác động của gia đình, nhà trường và xã hội, trong đó nhà trường đóng vai trò chủ đạo, nhằm hướng dẫn và chuẩn bị cho thế hệ trẻ sẵn sàng đi vào lao động ở các ngành nghề tại những nơi xã hội đang cần, đồng thời lại phù hợp với hứng thú và năng lực bản thân. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

1.2.3. Giáo dục hướng nghiệp

Việt Nam và trên thế giới đã có những công trình nghiên cứu về giáo dục hướng nghiệp, đi đến những khái niệm khác nhau:

“Giáo dục hướng nghiệp góp phần phát huy năng lực, sở trường của từng người, đồng thời góp phần điều chỉnh nguyện vọng của cá nhân sao cho phù hợp với nhu cầu phân công lao động trong xã hội. Tóm lại, giáo dục hướng nghiệp là hướng dẫn cho học sinh ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường sớm có ý thức về một nghề mà sau này các em sẽ chọn” [20].

Theo tài liệu giáo dục hướng nghiệp trong trường học của Australia thì “Giáo dục hướng nghiệp liên quan đến sự phát triển kiến thức, kỹ năng và thái độ thông qua một chương trình hoạch định sẵn và sẽ giúp học sinh có quyết định về sự lựa chọn nghề trong trường học sau khi tốt nghiệp, giúp học sinh làm việc có hiệu quả hơn” [41].

Trên bình diện vĩ mô xã hội, hướng nghiệp nhằm góp phần phân bố hợp lý và sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn nhân lực để phục cho sự phát triển kinh tế- xã hội, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân.

Như vậy, theo chúng tôi: GDHN trong trường phổ thông là quá trình điều chỉnh động cơ, hứng thú nghề nghiệp của thế hệ trẻ nhằm giải quyết mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội, giữa cá nhân và nghề, giáo dục sự lựa chọn nghề một cách có ý thức nhằm đảm bảo cho con người hạnh phúc trong lao động nghề nghiệp và đạt năng suất lao động cao.

Theo đó, giáo dục hướng nghiệp cho học sinh phổ thông theo hướng tạo nguồn cán bộ xã cần tập trung vào những nội dung sau đây:

• Học sinh cần được tìm hiểu về nghề nghiệp từ nhiều nguồn thông tin khác nhau
• Hình thức tổ chức GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

1.2.4. Cán bộ cấp xã Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Chính quyền cấp xã là chính quyền Nhà nước ở cơ sở, có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, là nền tảng của bộ máy Nhà nước, là chỗ dựa, là công cụ sắc bén để thực hiện và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, làm cơ sở cho chiến lược ổn định và phát triển đất nước, là yếu tố chi phối mạnh mẽ đến đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của cộng đồng dân cư trên địa bàn. Bộ máy chính quyền địa phương được lãnh đạo, quản lý bởi cán bộ cấp xã.

Tại khoản 2 Điều 4 Luật Cán bộ, công chức quy định: “Cán bộ xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND), Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị – xã hội; công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”. Từ Điều 61 đến Điều 64 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định cụ thể về cán bộ, công chức cấp xã [22].

1.2.5. Khái niệm tạo nguồn cán bộ xã

Muốn quốc gia giàu đẹp thì phải xuất phát từ sự lớn mạnh của các địa phương, cơ sở. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “cán bộ là cái gốc của mọi việc”; “công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Do đó, vai trò của cán bộ cấp cơ sở vô cùng quan trọng, cấp thiết.

Để đào tạo được cán bộ xã đáp ứng yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cần một quá trình lâu dài, đầy khó khăn phức tạp, trong đó giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trường phổ thông là giai đoạn ban đầu rất quan trọng. Giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ cần lưu ý những nội dung sau:

Một là, những năng lực cần thiết của người cán bộ xã trong quá trình thực hiện nhiệm vụ

Thực tế cho thấy, đội ngũ cán bộ cơ sở có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện chức năng làm cầu nối giữa Đảng với nhân dân, giữa công dân với Nhà nước. Sở dĩ như vậy vì họ là những cán bộ trực tiếp tuyên truyền. phổ biến, vận động và tổ chức nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trên địa bàn dân cư, giải quyết mọi nhu cầu của dân cư, bảo đảm sự phát triển kinh tế của địa phương, duy trì trật tự, an ninh, an toàn xã hội trên địa bàn cấp xã. Nhiệm vụ của họ rất nặng nề, vai trò của họ có tính then chốt. Sức mạnh của hệ thống chính trị, sự ổn định của xã hội, sự phát triển sâu rộng và hiệu quả của phong trào cách mạng của quần chúng luôn gắn liền với năng lực, phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ này. Họ có khả năng tổ chức, tập hợp và huy động mọi nguồn lực ở địa phương để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, an ninh quốc phòng ở cơ sở. Họ giữ vai trò quyết định năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, năng lực lãnh đạo và quản lý của chính quyền cơ sở. Mọi đường lối chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước có thể thành hiện thực hay không nhất thiết phải thông qua phong trào cách mạng của quần chúng. Tuy nhiên, các phong trào của quần chúng nếu không có sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước có thể chệch hướng chính trị hoặc hiệu quả không cao do mang tính chất tự phát. Do vậy, để phong trào hoạt động có hiệu quả, đội ngũ cán bộ cơ sở phải có khả năng tổ chức, lôi cuốn, phát động phong trào, có khả năng theo dõi, kiểm tra và nhân rộng các phong trào tốt, những cá nhân điển hình, tiên tiến, biết khai thác tối đa nguồn lực vật chất, tinh thần nội lực ở cơ sở. Hiệu lực của bộ máy quyền lực ở cơ sở cũng tùy thuộc trước hết vào năng lực của đội ngũ cán bộ này. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Hai là, mối quan hệ giữa giáo dục hướng nghiệp và việc phát triển nhân cách của học viên trung tâm giáo dục thường xuyên nhằm chuẩn bị phẩm chất và năng lực cán bộ xã

Như chúng ta đã biết, đội ngũ cán bộ cơ sở có vai trò quan trọng trong việc phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị, tạo dựng các phong trào cách mạng của quần chúng, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội ở địa phương.

Thực trạng công tác nhân sự chính quyền cơ sở hiện nay đang có nhiều khó khăn bất cập về mặt bằng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, khả năng ứng dụng công nghệ thông tin, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao. Điều đó đã đặt ra vấn đề cấp thiết và cần phải có một chiến lược lâu dài trong việc hướng nghiệp, đào tạo nguồn cán bộ cơ sở. Xuất phát từ chức trách, nhiệm vụ của cán bộ quản lý trung tâm và căn cứ yêu cầu thực tiễn của tình hình địa phương, cơ sở mà GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã trở nên cấp bách và cần thiết. Cán bộ xã phải thực hiện khối lượng công việc khá lớn trong điều kiện môi trường công tác và quan hệ xã hội đa dạng, chịu ảnh hưởng bởi các quan niệm, hệ tư tưởn g và những đặc trưng của văn hóa làng xã.

Do vậy, nội dung GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã cho học viên trung tâm GDTX là chuẩn bị phẩm chất và năng lực cần thiết để tương lai phấn đấu, đào tạo thành cán bộ cấp xã, cụ thể như sau:

• Giáo dục cho học viên lòng yêu quê hương, đất nước, có niềm tự hào về các giá trị truyền thống quý báu của dân tộc; tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sống, học tập, lao động, sinh hoạt theo hiến pháp và pháp luật; gắn bó, đoàn kết, quan tâm chia sẻ cùng mọi người.
• Rèn luyện cho học viên lòng tin, giữ gìn chữ tín, tận tụy, có trách nhiệm với bản thân, với gia đình và địa phương, đất nước.
• Tạo dựng khả năng thu hút mọi người, quy tụ nhiều cá nhân để tổ chức, huy động, phát huy sức mạnh tổng hợp của tập thể để thực hiện tốt các nhiệm vụ của người học viên, đoàn viên thanh niên.
• Rèn óc phán đoán trên cơ sở thực tiễn, dự đoán kết quả và đề xuất các giải pháp cải tạo thực tiễn trong môi trường học tập và trong một số lĩnh vực của đời sống.
• Khả năng quyết đoán, táo bạo, đồng thời lại chắc chắn trong việc đưa ra những quyết định cũng như định hướng hành động.
• Tác phong nhanh nhẹn, tế nhị, chuẩn mực trong quan hệ đối xử với người xung quanh.
• Có kiến thức và những kỹ năng phổ thông, cơ bản bằng việc tích cực học tập và tham gia các chương trình rèn luyện dưới sự tổ chức, hướng dẫn của các thầy, cô giáo.

Rèn luyện cho học viên những phẩm chất và năng lực trên tại trung tâm GDTX chính là đóng góp vào quá trình GDHN tạo nguồn cán bộ cơ sở đáp ứng nhu cầu thực tế.

1.2.6. Quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Hướng nghiệp ở trường phổ thông là bước khởi đầu quan trọng của quá trình đào tạo, phát triển nguồn nhân lực. Vì vậy, quản lý giáo dục hướng nghiệp ở trường phổ thông trong giai đoạn hiện nay là quản lý các thành tố và mối quan hệ giữa các thành tố cấu trúc của quá trình giáo dục hướng nghiệp.

Các thành tố và mối quan hệ này được biểu diễn bằng sơ đồ 1.1 sau đây:

Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ giữa các thành tố cấu trúc của quá trình giáo dục hướng nghiệp

Từ đó, chúng tôi đưa khái niệm về quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX như sau: Quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX là hoạt động mục đích, có chương trình, kế hoạch, có nội dung, phương pháp của nhà quản lý (Giám đốc), nhằm điều khiển, điều chỉnh, định hướng, quá trình giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX, giúp các em hiểu biết về phẩm chất và năng lực của cán bộ cơ sở, từ đó rèn luyện, phấn đấu để tương lai trở thành cán bộ cấp xã có phẩm chất tốt, vững vàng về chuyên môn và nghiệp vụ, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

1.2.7. Biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Từ các khái niệm cơ bản về quản lý, về hướng nghiệp, chúng ta nhận thấy rằng, hoạt động quản lý giáo dục hướng nghiệp chứa đựng những nội dung của quản lý gồm: Lập kế hoạch giáo dục hướng nghiệp, tổ chức thực hiện giáo dục hướng nghiệp, chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục hướng nghiệp và kiểm tra hoạt động của đối tượng quản lý.

Trên cơ sở đó, chúng tôi đưa khái niệm về biện pháp quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã như sau: Biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã là cách thức tiến hành của chủ thể quản lý một cách có kế hoạch, có mục tiêu, có nội dung tác động lên khách thể quản lý nhằm hướng các lực lượng tham gia giáo dục hướng nghiệp vào việc hướng dẫn, chuẩn bị cho học sinh phổ thông những tri thức hiểu biết, phẩm chất, năng lực của cán bộ xã, phù hợp với khả năng, điều kiện của học sinh và đáp ứng nhu cầu nhân lực cán bộ ở cơ sở. Mục tiêu của quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trường phổ thông chính là tư vấn, giúp đỡ học viên lựa chọn các vị trí cán bộ xã phù hợp với năng lực, sở trường, hoàn cảnh gia đình, đồng thời chuẩn bị những phẩm chất và năng lực cần thiết để học sinh phấn đấu, rèn luyện để tương lai tiếp tục đào tạo thành người cán bộ trong bộ máy tổ chức chính quyền địa phương, giúp ích cho ổn định nghề nghiệp bản thân và đóng góp phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, đất nước.

Chất lượng, hiệu quả công việc của đội ngũ cán bộ cấp xã trong giai đoạn hiện nay có nhiều khó khăn, bất cập, đòi hỏi cần có một quy trình đào tạo cán bộ xã từ rất sớm. Theo đó, biện pháp quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trường phổ thông là nội dung quan trọng, cần được đầu tư nghiên cứu. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

1.3. Nhiệm vụ, hình thức, ý nghĩa và tính chất của giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

1.3.1. Nhiệm vụ giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Theo Chỉ thị số 33/2003/CT – BGD&ĐT [7] thì GDHN có nhiệm vụ:

• Giáo dục thái độ và ý thức đúng đắn với nghề nghiệp.
• Tổ chức cho học sinh học tập, làm quen với một số nghề phổ biến trong xã hội và các nghề truyền thống của địa phương.
• Tìm hiểu năng khiếu, khuynh hướng nghề nghiệp của từng học sinh để khuyến khích, hướng dẫn, bồi dưỡng khả năng nghề nghiệp thích hợp nhất.
• Động viên hướng dẫn học sinh đi vào những nghề, những nơi đang cần lao động trẻ tuổi có văn hóa.

Như vậy, nội dung của nhiệm vụ giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã là:

• Định hướng các vị trí cán bộ xã trong bộ máy tổ chức chính quyền địa phương
• Tư vấn, giáo dục các phẩm chất, năng lực cán bộ xã
• Tuyển chọn cán bộ xã.

1.3.2. Các hình thức giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Để thực hiện các nhiệm vụ trên, GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã trong trường phổ thông được thực hiện qua bốn con đường sau đây:

• Hướng nghiệp qua dạy học các môn văn hóa.
• Hướng nghiệp qua dạy kỹ thuật công nghệ và dạy nghề phổ thông.
• Hướng nghiệp qua các buổi sinh hoạt hướng nghiệp (SHHN).
• Hướng nghiệp qua các hoạt động ngoại khóa (HĐNK) như hoạt động tham quan các cơ sở sản xuất, các trường đại học, cao đẳng, trung cấp nghề,…

1.3.3. Ý nghĩa của giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

1.3.3.1. Ý nghĩa giáo dục

Giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã là một bộ phận hữu cơ của giáo dục hướng nghiệp và giáo dục phổ thông, góp phần cụ thể hóa mục tiêu đào tạo của cơ sở giáo dục, nó không chỉ giúp thế hệ trẻ tiếp cận lĩnh vực cán bộ xã, bước đầu rèn luyện phẩm chất, kỹ năng cần thiết của người cán bộ cơ sở, mà còn giúp thế hệ trẻ có óc sáng tạo, linh hoạt, sẵn sàng đáp ứng nhiều vị trí việc làm trong bộ máy chính quyền địa phương, góp phần ổn định việc làm, giúp ích cho bản thân, gia đình và xã hội.

1.3.3.2. Ý nghĩa kinh tế

Giáo dục hướng nghiệp hướng vào sử dụng hợp lý tiềm năng lao động giới trẻ để từ đó nâng cao năng suất lao động, giúp họ biết phát huy khả năng của mình, có lòng yêu nghề và tạo hứng thú trong nghề nghiệp; nhất là trong giai đoạn chạy đua giữa các quốc gia về khoa học kỹ thuật, về công nghệ thông tin. Trong cuộc chạy đua này, phần thắng sẽ thuộc về quốc gia nào làm tốt việc đào tạo đội ngũ cán bộ, lao động lành nghề có tri thức, đội ngũ khoa học có trình độ cao, điều đó đồng nghĩa với việc quốc gia đó đã làm tốt giáo dục hướng nghiệp. Vì thế khi nói đến GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã là nói đến tác dụng của nó đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

1.3.3.3. Ý nghĩa xã hội

Đại hội Đảng lần thứ XII đã chỉ đạo, cần phải “xây dựng cơ cấu lao động hợp lý, phát huy lợi thế so sánh, có năng suất lao động và năng lực cạnh tranh cao, tham gia sâu rộng vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu; có văn minh công nghiệp chiếm ưu thế trong sản xuất và đời sống xã hội” [14].

Vì vậy, nếu GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã có hiệu quả sẽ góp phần không nhỏ vào việc phân luồng học sinh, xây dựng tiền đề cho việc tạo ra đội ngũ cán bộ cơ sở có phẩm chất tốt, có kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp vững chắc để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.

GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã là một hướng đi đặc biệt của giáo dục hướng nghiệp, đem lại sự ổn định công tác cán bộ cấp xã, góp phần phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

1.3.4. Tính chất của giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

1.3.4.1. Giáo dục hướng nghiệp có tính chất xã hội rộng rãi Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Để làm tốt giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã cho thế hệ trẻ đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình, các tổ chức xã hội. Thực tế đã chỉ ra rằng, nếu chỉ có nhà trường đơn độc làm GDHN thì hiệu quả giáo dục hướng nghiệp sẽ rất hạn chế.

Ngoài ra, GDHN còn thể hiện tính hai mặt của một vấn đề, một mặt phản ánh quy luật của sự vận động và phát triển kinh tế xã hội nhất định, mặt khác nó phản ánh quy luật hoàn thiện con người và các quy tắc hành vi của mỗi cá nhân có chú ý đến các đặc điểm nhân cách từng người cụ thể. Điều đó được biểu thị bằng sơ đồ 1.2 dưới đây:

Sơ đồ 1.2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc hướng nghiệp và phân luồng học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông

1.3.4.2. Giáo dục hướng nghiệp là một quá trình liên tục từ những năm phổ thông đến quá trình học nghề và hành nghề của con người ở tất cả các giai đoạn

Như chúng ta đã biết, tâm lý, ý thức của con người có khả năng thay đổi theo những điều kiện nhất định, có ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức về nghề nghiệp. Do đó, muốn GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã, nhà trường phải giữ vai trò chủ đạo. Đó là quá trình giáo dục liên tục và lâu dài để luôn luôn nắm bắt và luôn luôn tác động thông qua giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, giáo dục lao động, thông tin định hướng nghề nghiệp nhằm bồi dưỡng tri thức, kỹ năng và thái độ cần thiết để đáp ứng các yêu cầu của nghề nghiệp.

Trên bình diện xã hội, quá trình GDHN được thể hiện qua sơ đồ 1.3 sau:

Sơ đồ 1.3. Quá trình hướng nghiệp

GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã cho học sinh không chỉ dừng lại ở trường phổ thông mà nó còn tiếp tục diễn ra ở các trường đại học, cao đẳng, trường trung cấp chuyên nghiệp (TCCN)…, trong cả quá trình làm việc, lao động để người lao động có khả năng thích ứng và thay đổi vị trí việc làm với cơ chế lao động mới.

1.4. Quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã của giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên

Quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã dựa trên cơ sở pháp lý và hoạt động đó bao gồm các nội dung quản lý được trình bày sau đây: Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

1.4.1. Một số văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước Việt Nam về giáo dục hướng nghiệp

Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến giáo dục và đào tạo, công tác hướng nghiệp, phân luồng sau trung học cho học sinh phổ thông bằng việc ban hành nhiều chủ trương, Chỉ thị, Nghị quyết liên quan đến GDHN:

Chỉ thị của Thủ Tướng Chính phủ, Chỉ thị số 33/2003/CT-BGDĐT, ngày 23 tháng 7 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về tăng cường giáo dục hướng nghiệp cho học sinh phổ thông đã nêu: “Các Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tăng cường chỉ đạo triển khai thực hiện quy chế về tổ chức và hoạt động của trung tâm KTTH-HN, có kế hoạch bổ sung đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất cho các trung tâm hiện có để trung tâm hoàn thành nhiệm vụ hướng nghiệp, dạy nghề phổ thông và có đủ điều kiện thực hiện nội dung giáo dục nghề phổ thông trong chương trình THCS và THPT mới …” [7].

Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã chỉ ra mục tiêu cụ thể đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. …Bảo đảm cho học sinh có trình độ trung học cơ sở (hết lớp 9) có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở; trung học phổ thông phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng [13].

Thực hiện tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW, Chỉ thị số 3131/CT-BGDĐT ngày 25 tháng 8 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về nhiệm vụ trọng tâm năm học 2015-2016 của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên đã xác định cần phải: “… Tăng cường công tác phân luồng, tư vấn hướng nghiệp và định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông; đa dạng hóa hình thức học tập đáp ứng nhu cầu nâng cao hiểu biết và tạo cơ hội học tập suốt đời cho người dân…” [10].

Trong văn bản số 4323/BGDĐT-GDTrH, ngày 25 tháng 8 năm 2015 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2015-2016 đã xác định phải: “ tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị và đội ngũ giáo viên để nâng cao chất lượng giáo dục nghề phổ thông tại các trường, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm kĩ thuật tổng hợp-hướng nghiệp; tiếp tục thực hiện đa dạng các phương thức tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh trung học” [11].

Những văn bản nêu trên là căn cứ để triển khai quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX.

1.4.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Căn cứ vào Quyết định số 01/2007/QĐ-BGDĐT, ngày 02 tháng 01 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về Quy chế tổ chức và hoạt động của trung tâm GDTX, nhiệm vụ và quyền hạn của giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên như sau:

1. Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và giám sát đánh giá việc thực hiện kế hoạch nhằm hoàn thành các nhiệm vụ của trung tâm;
2. Quản lý cơ sở vật chất và các tài sản của trung tâm;
3. Quản lý nhân viên, giáo viên và học viên của trung tâm;
4. Bổ nhiệm các trưởng phòng, phó phòng, tổ trưởng, tổ phó; thành lập các phòng chuyên môn, nghiệp vụ, tổ chuyên môn, nghiệp vụ;
5. đ) Quản lý tài chính, quyết định thu chi và phân phối các các thành quả lao động, thực hành kỹ thuật, dịch vụ theo quy định;
6. Ký học bạ, các giấy chứng nhận trình độ học lực và kỹ thuật, nghề nghiệp, chứng chỉ giáo dục thường xuyên cho học viên học tại trung tâm theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo;
7. g) Được hưởng các chế độ theo quy định [8].

Tại khoản d, mục 1, điều 3 của Quy chế tổ chức và hoạt động của trung tâm GDTX đã chỉ rõ trung tâm GDTX có nhiệm vụ thực hiện Chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông [8].

Xét về góc độ quản lý GDPT thì nhiệm vụ và quyền hạn của giám đốc trung tâm GDTX tương đương với hiệu trưởng trường phổ thông. Nhiệm vụ và quyền hạn của hiệu trưởng được quy định cụ thể trong Luật Giáo dục năm 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009) và Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học kèm theo Thông tư số 12/2011/TT – BGD&ĐT ngày 28 tháng 3 năm 2011 của Bộ GD&ĐT.

Như vậy, để quản lý tốt GDHN ở trung tâm GDTX, giám đốc cần phải nắm vững và vận dụng tốt nhiệm vụ và quyền hạn của mình đã được quy định trong Quy chế tổ chức và hoạt động của trung tâm GDTX cũng như các văn bản quy định của Nhà nước. Giám đốc là người quản lý toàn diện trung tâm và chịu trách nhiệm trước các cơ quan Nhà nước về hoạt động GD&ĐT mà mình quản lý. Trong quản lý bậc THPT thì quản lý GDHN là một trong những hoạt động cơ bản đã được quy định cụ thể theo các nội dung nêu trên. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

1.4.3. Nội dung quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã của giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên

Nội dung quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã của giám đốc trung tâm GDTX bao gồm:

1.4.3.1. Quản lý công tác tuyên truyền về ý nghĩa của giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Tư tưởng, nhận thức của con người có vai trò hết sức quan trọng bởi nó chi phối, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lao động và hiệu quả công việc. Để thực hiện tốt quản lý GDHN thì giám đốc cần phải chỉ đạo thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền đầy đủ, kịp thời, đa dạng hóa về vai trò và ý nghĩa của GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã đến tất cả các đối tượng quản lý, đối tượng phối hợp.

Quản lý tốt công tác thông tin tuyên truyền về cán bộ xã của giám đốc trung tâm nhằm tác động lên nhận thức của đối tượng tạo tiền đề quan trọng để các nội dung khác của GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã triển khai có hiệu quả hơn.

1.4.3.2. Xây dựng kế hoạch thực hiện nội dung, chương trình giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Chương trình GDHN được quy định cụ thể theo từng tiết học, chủ đề GDHN. Giám đốc có nhiệm vụ quản lý giáo viên, học viên thực hiện đúng phân phối chương trình đã quy định. Nội dung quản lý chương trình GDHN là các giờ lên lớp của giáo viên, thông qua sổ ghi đầu bài, giáo án của giáo viên, kế hoạch, tiến trình giảng dạy, tổ chức hoạt động của giáo viên.

Chương trình GDHN của Bộ GD&ĐT được chia cụ thể theo khối lớp, mỗi lớp có 27 tiết học tương ứng với 9 chủ đề được tiến hành rải đều trong 9 tháng của năm học. mỗi chủ đề được tiến hành trong 3 tiết (1 buổi học); riêng khối 11, 12 có 8 chủ đề tiến hành với tổng thời lượng vẫn 27 tiết, chủ đề thứ 8 tiến hành thời lượng 6 tiết (2 buổi). Để triển khai GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã, trung tâm đã được đề xuất để nghiên cứu thực hiện đề tài. Theo đó, nội dung tạo nguồn cán bộ xã phục vụ huyện trung du miền núi được nghiên cứu lồng ghép vào các chủ điểm ở các khối một cách phù hợp.

Về phương pháp GDHN, khi giới thiệu về cán bộ xã, giáo viên không tham vọng đi quá sâu vào ngành nghề, mà chỉ giới thiệu sơ lược về đối tượng, nội dung công việc, công cụ, điều kiện lao động, những yêu cầu về phong cách giao tiếp, trình độ, kỹ năng, phẩm chất nghề nghiệp …Từ đó giúp học sinh lập ra bảng mô tả nghề nghiệp quan tâm. Mặt khác, khi giới thiệu về các trường đào tạo nghề, giáo viên chỉ nên giới thiệu chỉ dẫn nguồn thông tin về các trường để các em tự tìm hiểu. Trong quá trình giảng dạy, tổ chức hoạt động, giáo viên cần dùng nhiều nguồn tư liệu, tranh ảnh, công cụ mô tả nghề nghiệp để tăng cường tính trực quan, tạo hứng thú cho học viên. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

1.4.3.3. Tổ chức và chỉ đạo giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Trong các chức năng của quản lý thì chức năng chỉ đạo, tổ chức thực hiện là chức năng cơ bản. Do vậy, để thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã, giám đốc phải sát sao trong việc tổ chức thực hiện nội dung, chương trình mà kế hoạch đã đặt ra. Trong tổ chức chỉ đạo cần phải đồng bộ, nhịp nhàng giữa chủ thể quản lý và đối tượng thực hiện GDHN, đây chính là giai đoạn tạo nên hiệu quả GDHN.

1.4.3.4. Quản lý các hình thức giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Để GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX đạt hiệu quả, giám đốc cần quản lý tốt các hình thức giáo dục hướng nghiệp. Cụ thể như: giáo dục hướng nghiệp qua dạy học các môn văn hóa, qua GDLĐ, dạy nghề phổ thông, qua hoạt động ngoại khóa, … Qua các hình thức GDHN khác nhau, sự phát triển về năng khiếu và sự phân hóa năng lực sẽ diễn ra rất mạnh. Vì qua các hình thức hướng nghiệp khác nhau, học viên càng tiếp cận và hiểu sâu hơn về nghề nghiệp cần định hướng.

1.4.3.5. Quản lý cơ sở vật chất và các trang thiết bị phục vụ giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Muốn GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã sinh động, hiệu quả, chất lượng thì việc xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị đạt chuẩn trở lên là một trong những nội dung cơ bản của nhà quản lý. Điều đó sẽ hạn chế được tình trạng nhàm chán mang tính hình thức của GDHN. Giám đốc cần quản lý tốt trang thiết bị, cơ sở vật chất như: phòng học, modum về nghề, tranh vẽ, trang âm phục vụ giao lưu sân khấu, hội nghị, đối thoại, …Để trang thiết bị, cơ sở vật chất đảm bảo hiệu quả, phục vụ lâu dài cho GDHN thì việc mua sắm mới cần đi đôi với tu bổ các trang thiết bị, cơ sở vật chất cần thiết cho GDHN theo lộ trình hàng năm. Công tác bảo quản, bảo dưỡng cần chú ý bằng cách phân công cụ thể gắn trách nhiệm cho bộ phận phụ trách thí nghiệm, thiết bị, thư viện, tránh tình trạng hư hỏng, mất hoặc xuống cấp trang thiết bị một cách bất thường.

1.4.3.6. Quản lý huy động các nguồn lực nhằm xã hội hóa giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Nguồn lực phục vụ GDHN bao gồm nguồn lực con người và hệ thống cơ sở vật chất, trong đó nguồn lực con người là vốn quý, yếu tố cơ bản làm nên chất lượng hiệu quả của công tác giáo dục. Trong điều kiện nước ta hiện nay thì nguồn nhân lực phục vụ GDHN cho học sinh phổ thông mang tính chủ đạo chính là lực lượng GDHN có mặt trong nhà trường. Lực lượng quan trọng nhất cần quản lý chỉ đạo phục vụ công tác là đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy, nhân viên phục vụ. Ngoài ra, còn có các lực lượng xã hội khác tham gia vào quá trình GDHN ở trung tâm như đoàn thanh niên, Ban đại diện cha mẹ học viên (CMHV), các tổ chức kinh tế xã hội có khả năng phối hợp đóng trên địa bàn và các đồng chí cán bộ, lãnh đạo địa phương, các chuyên gia được mời tham gia GDHN. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Trung tâm phải chủ động phối hợp với Ban đại diện CMHV, các tổ chức và cá nhân nhằm:

• Thống nhất quan điểm, nội dung, phương pháp giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã giữa trung tâm, gia đình và xã hội.
• Huy động mọi lực lượng của cộng đồng chăm lo cho sự nghiệp giáo dục, xây dựng phong trào học tập và môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần xây dựng cơ sở vật chất trung tâm ngày càng khang trang để đáp ứng nhu cầu và nâng cao hiệu quả GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã.

1.4.3.7. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch và kết quả giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã

Kiểm tra, đánh giá một hoạt động giáo dục là khâu cuối cùng trong một chu trình quản lý. Giám đốc trung tâm muốn biết hiệu quả trong việc thực hiện các nội dung, kế hoạch, tiến độ thực hiện các kế hoạch đó đến đâu thì phải thực hiện chức năng kiểm tra, đánh giá. Trong quản lý GDHN, việc kiểm tra, đánh giá của giám đốc tập trung vào vấn đề thực hiện kế hoạch, nội dung, phương pháp GDHN của khách thể quản lý, kiểm tra cơ sở vật chất để từ đó kịp thời tác động lên đối tượng quản lý để động viên, khích lệ hoặc điều chỉnh hoạt động nhằm đạt kết quả GDHN theo mục tiêu đề ra.

1.5. Bài học kinh nghiệm về quản lý giáo dục hướng nghiệp ở một số nước trên thế giới

1.5.1. Ở Mỹ

Mỹ, mỗi trường trung học có khoảng từ ba đến năm thầy cô chuyên trách GDHN cho học sinh. Trung bình một tuần sẽ có một tiết học với thầy cô tư vấn hướng nghiệp. Trong tiết này, học sinh sẽ đề cập từng bước cụ thể hơn, ví dụ như: cách lên mạng tra thông tin, nguồn ở đâu thì chính xác, hoặc cần phải làm những gì, tránh những điều gì trong chuyến đi tham quan… Nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi tọa đàm, mời những vị khách có kinh nghiệm, nổi tiếng đến nói chuyện với học sinh ở các lĩnh vực khác nhau. Ngoài ra, các thầy cô giáo cũng thường xuyên liên hệ với các nguồn khác (Từ công ty, trường đại học, tổ chức xã hội, …) để thông báo và tạo cơ hội cho học sinh đến tham dự các sự kiện giống như một thành viên chính thức của đơn vị đó. Các dịp tổ chức sự kiện, học sinh sẽ được tiếp cận và tiếp thu những kiến thức mới, nhằm củng cố về khái niệm họ sẽ thích làm gì trong tương lai. Yêu cầu về chuyên môn của các thầy cô làm công tác tư vấn hướng nghiệp rất khắt khe. Theo khảo sát đăng tải trên website của Hiệp hội Tư vấn viên trường học của Mỹ (ASCA), trên 90% các Bang yêu cầu các TVHN phải có bằng Thạc sỹ, số ít trường nhỏ còn lại yêu cầu có bằng Cử nhân và chứng chỉ của ASCA. Tuy nhiên mức lương của tư vấn viên rất cao ( khoảng 45.000 USD/ năm). Được trải dài trong suốt năm học lớp 11 và lớp 12, công tác hướng nghiệp luôn nhắc học sinh nhận thức được rằng một ngày nào đó, họ sẽ cần có mục tiêu xác định rõ ràng trong tương lai và nên bắt đầu suy nghĩ. Không bao giờ bị bỏ vào quên lãng, các thầy cô giáo luôn thúc đẩy học sinh tìm hiểu về những điều mình thực sự thích làm hay những gì bản thân muốn trải nghiệm [41].

Qua đó, chúng ta học hỏi được sự chuyên tâm, chuyên môn hóa, sự đa dạng về nội dung và hình thức của giáo dục hướng nghiệp để làm cho giáo dục hướng nghiệp ngày càng bổ ích và sát thực tiễn hơn.

1.5.2. Ở Philipines Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Giáo dục Philipines được xem như là một trụ cột của phát triển của quốc gia và là một đại lộ chính cho di động xã hội và kinh tế. Nó đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển từ thời tiền Tây Ban Nha cho tới nay. Từ năm 1989 Philipines, để quản lý GDHN, họ đã xây dựng và phát triển chương trình tích hợp về khoa học và công nghệ ở bậc trung học trên cơ sở tài liệu về những yêu cầu năng lực học tập (Desired learning competencies). Về khoa học và công nghệ, các nhà quản lý đã chú ý đến nội dung chương trình bao quát đến cuộc sống hàng ngày và hoạt động xã hội. Các kiến thức khoa học và công nghệ được nghiên cứu ở dạng tích hợp theo từng lĩnh vực hoặc những hoạt động cụ thể. Điều này đã làm chất lượng GDHN ở Philipines có tính cạnh tranh với GDHN trên thế giới [26, tr.91].

Như vậy, giáo dục hướng nghiệp của Philipines thể hiện rõ trong thiết kế nội dung chương trình GDHN có sự tích hợp về khoa học và công nghệ và gắn với đời sống hàng ngày theo từng lĩnh vực. Nhờ dạy học tích hợp mà học sinh có khả năng sử dụng kiến thức tổng hợp để giải quyết các vấn đề phức hợp liên quan đến kỹ thuật và đời sống. Hướng đi như vậy vừa mang tính hiện đại đồng thời có tính ứng dụng thực tiễn rất cao.

1.5.3. Ở Nhật Bản

Nhật Bản có nền kinh tế đứng thứ ba thế giới, là quốc gia phát triển vượt trội về khoa học kỹ thuật và giáo dục. Sau khi hết THCS, nếu không vào trường THPT thì học sinh có thể lựa chọn trường trung học chuyên tu, chuyên nghiệp để sớm có được kỹ thuật chuyên môn về các lĩnh vực: chuyên viên sửa chữa xe; chăm sóc công viên; y tá, y sĩ làm việc trong phòng phóng xạ; thẩm mĩ; dinh dưỡng, chuyên viên thuế, chuyên viên thiết kế thời trang, … Họ được công nhận khi trải qua các cuộc thi kiểm tra cũng như đạt được các tiêu chuẩn về phẩm chất và kinh nghiệm thực tiễn. Khác với hệ giáo dục chuyên tu được đào tạo từ một đến ba năm, chương trình học năm năm của các trường THCN lại chú trọng vào thí nghiệm và thực hành, với mục đích đào tạo các kỹ thuật viên, các kỹ sư có tính sáng tạo và thực tiễn. Được biết, để đẩy mạnh giáo dục hướng nghiệp, Bộ Giáo dục và Khoa học Nhật Bản đang tiến hành mở các khóa học dành cho người lớn tuổi về hưu, các phụ nữ có con nhỏ, nâng cao tay nghề cho những người đã đi làm. Bên cạnh đó là việc trợ cấp các khóa học dành cho người thất nghiệp trẻ tuổi, người không có nghề nghiệp, …Ngoài ra, hàng năm chính phủ Nhật Bản dành một số học bổng cho học sinh nước ngoài muốn theo học các bậc học này tại Nhật Bản [37]. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Như vậy, Nhật Bản rất chú trọng giáo dục nghề nghiệp. Hệ thống các trường học ở Nhật Bản rất linh hoạt, coi trọng thí nghiệm, thực hành, tạo điều kiện thuận lợi để mọi lứa tuổi có thể tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn, rèn luyện kỹ năng, từ đó có khả năng tự tìm kiếm việc làm, phát triển bản thân đáp ứng đa dạng nhu cầu lao động trong xã hội.

1.5.4. Một số bài học kinh nghiệm vận dụng trong quản lý giáo dục hướng nghiệp của giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên

Công tác GDHN ở một số nước trên thế giới có những phương thức khác nhau, tuy nhiên vận dụng trong nước vào mô hình GDTX, ta có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:

Tăng cường công tác vận động, tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa của GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã, trách nhiệm của các cán bộ, giáo viên, nhân viên, các ban ngành đoàn thể, các tổ chức xã hội để toàn xã hội chung tay, chung sức làm tốt công tác định hướng, giáo dục nghề nghiệp cho học viên, trong đó trung tâm giữ vai trò chủ đạo.

Xác định rõ mục tiêu của GDHN. Chỉ khi chúng ta xác định đúng đắn mục tiêu của GDHN là gì thì chúng ta có thể đưa ra các biện pháp quản lý phù hợp. Đây chính là giá trị cốt lõi để tổ chức hoạt động giáo dục có hiệu quả. Mục tiêu của GDHN đề cập trong đề tài là tạo nguồn cán bộ xã, là bước khởi đầu trong quá trình đào tạo cán bộ cơ sở, đáp ứng nhu cầu cấp thiết về nhân lực cán bộ xã, phục vụ cho sự phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

Xác định nội dung quản lý giáo dục hướng nghiệp bao gồm những vấn đề gì? Nội dung quản lý GDHN chính là quản lý các nguồn lực tham gia vào quá trình giáo dục hướng nghiệp, bao gồm nguồn lực con người và hệ thống cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ. Nếu lực lượng tham gia GDHN có đủ kiến thức, kỹ năng GDHN cần thiết; cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ GDHN đảm bảo thì hiệu quả của GDHN sẽ được nâng cao thông qua các phương pháp phù hợp với GDHN của người giáo dục cũng như người được giáo dục.

Phối hợp có hiệu quả với các lực lượng trong xã hội, huy động xã hội hóa GDHN. Bởi xã hội vừa là nơi diễn ra nghề nghiệp mưu sinh vừa chứa đựng nhiều nguồn lực cho GDHN, trong đó có nhiều chuyên gia, người có kinh nghiệm về nghề nghiệp chuyên sâu, từ đó có thể giảm bớt các chi phí không cần thiết trong quá trình tổ chức GDHN. Nhà quản lý cần nắm bắt các vấn đề tâm lý lứa tuổi, điều kiện của địa phương, truyền thống gia đình, văn hóa cộng đồng làng xã và các xu hướng xã hội tương lai cũng như dự báo về hướng phát triển nghề nghiệp, nhu cầu nguồn nhân lực địa phương.

Phát huy thế mạnh của mô hình trung tâm GDTX đa nhiệm vụ để đẩy mạnh chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu của người học, cập nhật kiến thức, kỹ năng, chuyển giao công nghệ; chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ bao gồm: chương trình bồi dưỡng ngoại ngữ, tin học ứng dụng, công nghệ thông tin – truyền thông; chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức công tác tại vùng dân tộc, miền núi theo kế hoạch hằng năm của địa phương… đóng góp vào sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước.

1.6. Một số vấn đề về tâm lý lứa tuổi học viên trung tâm giáo dục thường xuyên ảnh hưởng đến giáo dục hướng nghiệp

Học viên trung tâm GDTX huyện Thanh Thủy theo học bậc THPT ở lứa tuổi từ 15 đến 17 tuổi. Ở giai đoạn này, hoạt động tư duy của học viên phát triển mạnh hơn giai đoạn trước. Năng lực phân tích, tổng hợp, so sánh, có thể giúp các em dần lĩnh hội những khái niệm trừu tượng. Các hứng thú và khuynh hướng học tập của các em đã trở nên xác định và được thể hiện rõ ràng hơn. Tuy nhiên, với hình thức xét tuyển vào học từ lớp 10 bậc THPT, phần lớn các em sau khi thi các trường THPT trên địa bàn không đỗ thì quay sang học tại trung tâm GDTX. Do đó, trong thời gian đầu nhập học, học viên còn thiếu tập trung tư tưởng, tính tự giác và tích cực học tập đa phần học viên còn để thầy cô nhắc nhở nhiều.

Tuy vậy, thanh niên đã xuất hiện nhu cầu chọn lựa vị trí xã hội trong tương lai cho bản thân và suy nghĩ các phương thức đạt tới vị trí xã hội đó. Xu hướng nghề nghiệp có tác dụng thúc đẩy các mặt hoạt động và điều chỉnh hoạt động của các em. Càng cuối cấp học thì xu hướng nghề nghiệp của các em càng thể hiện rõ rệt và mang tính ổn định hơn. Một số em tự xác định được nghề nghiệp tương ứng với thể chất, tâm lý và năng lực của bản thân. Một trong những khó khăn đặt ra là sự hiểu biết về nghề nghiệp của các em còn phiến diện, cảm tính, chưa đầy đủ, vì vậy công tác hướng nghiệp cho học viên trung tâm GDTX có ý nghĩa vô cùng quan trọng và cấp thiết. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục hướng nghiệp ở trung tâm giáo dục thường xuyên

1.7.1. Nhóm yếu tố ảnh hưởng thuộc về chủ thể quản lý

Việc đảm bảo chất lượng giáo dục phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, cho nên người lãnh đạo cần phải có khả năng bao quát, nắm bắt toàn diện, phân tích tình hình, đưa ra những quyết định đúng đắn. Sự quyết đoán, năng động, sáng suốt của người lãnh đạo có khả năng hạn chế được nhược điểm, phát huy được một cách tốt nhất các ưu điểm của đơn vị. Mặc dù chất lượng học viên ở trung tâm GDTX không đều, nhưng nếu cán bộ quản lý có sự tâm huyết, kiên trì, sáng tạo thì chất lượng học viên sẽ có sự ổn định, tiến triển. Với đội ngũ giáo viên, người lãnh đạo giải quyết mọi vấn đề một cách dân chủ tập trung, khách quan, công bằng, quan tâm tới đời sống của họ chắc chắn họ sẽ làm việc hết mình vì sự phát triển của trung tâm. Đối với những điều kiện ngoài trung tâm, nếu người cán bộ quản lý có khả năng ngoại giao tốt, năng động sẽ tranh thủ được nhiều nguồn lực để xây dựng trung tâm ngày một phát triển.

Tóm lại, người quản lý có vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng GDHN của trung tâm. Xã hội càng hiện đại, người quản lý càng cần trau dồi cho mình nhiều phẩm chất, kỹ năng, những tư duy giải quyết vấn đề mới trong môi trường làm việc đầy áp lực.

1.7.2. Nhóm yếu tố ảnh hưởng thuộc về đối tượng quản lý

Đây là tổng hợp các yếu tố tác động không nhỏ đến chất lượng GDHN.

Nhóm yếu tố ảnh hưởng thuộc về đối tượng quản lý gồm:

• Thành phần chính trị, đạo đức lối sống.
• Trình độ, năng lực, khả năng làm việc, tác phong.
• Nhận thức của đối tượng quản lý đối với công việc.
• Tính chấp hành, ý thức tổ chức kỷ luật.
• Luôn có động cơ phấn đấu, tự học, tự nghiên cứu.
• Có khả năng gây ảnh hưởng tích cực đến người xung quanh.
• Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong công việc.
• Có trách nhiệm trong việc nâng cao chất lượng GDHN.
• Biết quan tâm giúp đỡ đồng nghiệp, học viên và gia đình học viên.
• Tinh thần đoàn kết nội bộ, tự phê bình và đấu tranh phê bình.

1.7.3. Nhóm yếu tố ảnh hưởng thuộc về môi trường quản lý

Những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giáo dục và đào tạo đều tác động rất lớn đến các cơ sở giáo dục. Cùng với những chiến lược phát triển lâu dài, hàng năm Bộ GD&ĐT thường đưa ra những quyết định bổ sung để phù hợp với tình hình mới. Những chủ trương đường lối lãnh đạo của Đảng và những chính sách, pháp luật của Nhà nước phù hợp sẽ có tác dụng kích thích, là động lực để các cơ sở giáo dục phát triển.

Sự tác động của chính quyền địa phương nơi trung tâm tọa lạc cũng có tác động đến quá trình giáo dục của nhà trường, là sự đảm bảo duy trì trật tự an toàn và cũng là khu vực xã hội có quan hệ trao đổi các yếu tố vật chất, tinh thần ảnh hưởng đến hoạt động dạy học và giáo dục. Công tác chuyên môn, công tác về nhân lực là do Sở GD&ĐT quản lý, còn về cơ sở vật chất lại do UBND tỉnh quản lý đầu tư; UBND huyện tạo điều kiện. Vì vậy, tỉnh nào, địa phương nào kinh tế phát triển, lãnh đạo quan tâm đến giáo dục thì cơ sở vật chất của các trung tâm mới được bổ sung nâng cấp đáp ứng nhu cầu thực tế.

Kết luận chương 1 Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Chất lượng nguồn nhân lực là mục tiêu và động lực của sự phát triển kinh tế – xã hội, vì phần thắng sẽ thuộc về quốc gia nào có nền giáo dục tốt, đào tạo được đội ngũ lao động sáng tạo có trình độ nghề nghiệp cao.

Để có được đội ngũ cán bộ cấp xã năng động, sáng tạo có trình độ nghề nghiệp cao trong tương lai thì giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX giữ một vai trò tiền đề rất quan trọng.

Quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã ở trung tâm GDTX là quản lý các mặt: nhận thức; mục tiêu GDHN, nội dung GDHN, phương pháp GDHN, phương tiện GDHN, lực lượng GDHN, hình thức GDHN và kết quả GDHN theo hướng tạo nguồn cán bộ xã. Luận văn: Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho cán bộ xã.

Như vậy, các biện pháp quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã của giám đốc trung tâm GDTX sẽ được đề xuất dựa trên các mặt hoạt động mà lí luận đã nêu trên, đồng thời dựa trên thực trạng các mặt quản lý giáo dục hướng nghiệp theo hướng tạo nguồn cán bộ xã mà tác giả trình bày tại chương 2 dưới đây.

XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY: 

===>>> Luận văn: Thực trạng quản lý giáo dục hướng nghiệp ở cán bộ xã

Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website:  https://hotrovietluanvan.com/ – Hoặc Gmail: hotrovietluanvan24@gmail.com