Mục lục
Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ hay nhất năm 2024 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn thạc sĩ tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài Luận Văn: Nghiên cứu phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại cù lao Ông Hổ, An Giang dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Du lịch là ngành kinh tế có mối quan hệ với nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, trong đó du lịch có mối quan hệ hết sức chặt chẽ với cộng đồng địa phương. Việc phát triển du lịch dựa vào cộng đồng đã đem lại rất nhiều lợi ích trực tiếp hoặc gián tiếp cho cộng đồng địa phương như: tạo việc làm; tăng thu nhập; giúp xây dựng và tu bổ cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật tốt hơn; đem đến sự hiểu biết, giao lưu văn hóa; xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống của người dân; góp phần vào quá trình phát triển kinh tế của vùng, của đất nước… Điều đó mang ý nghĩa nhân văn to lớn, thể hiện đường lối chiến lược, chính sách phát triển kinh tế xã hội đúng đắn, phù hợp của mỗi quốc gia.
Du lịch dựa vào cộng đồng đã được quan tâm quy hoạch, đầu tư phát triển mang lại kết quả về nhiều mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới. Ở Việt Nam, các loại hình du lịch này đã được tổ chức và mang lại những thành công bước đầu ở nhiều địa phương.
Cù lao Ông Hổ, xã Mỹ Hòa Hưng, TP. Long Xuyên, An Giang là một trong những xã có tiềm năng về du lịch dựa vào cộng đồng, với cảnh đẹp thiên nhiên, và các di tích lịch sử đáp ứng nhu cầu tham quan nghỉ mát của khách du lịch.
Thực tế cho thấy, đối tượng tham gia làm du lịch ở xã Mỹ Hoà Hưng chủ yếu là những hộ có kinh tế khá ổn định, họ có nhà sàn cổ, có diện tích đất vườn rộng, những hộ nghèo tham gia dự án là rất ít, họ hầu như không được hưởng lợi từ thành quả của dự án mang lại. Người dân chỉ chủ yếu tham gia vào một số khâu, lợi ích kinh tế không thường xuyên và bấp bênh, các hình thức tham gia hầu như mang tính chất tự phát, người dân thấy có lợi, có thu nhập thì họ làm.
Vì vậy, cần giúp người dân địa phương tham gia các hoạt động du lịch, cùng vì lợi ích và mục đích chung nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng địa phương. Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng không chỉ giúp người dân nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn nâng cao nhận thức về du lịch, về ý thức bảo vệ tài nguyên du lịch, bảo vệ môi trường sinh thái, ý thức về vị trí, vai trò của cộng đồng trong việc tạo ra môi trường nhân văn hấp dẫn du khách. Từ những lý do trên, tác giả quyết định chọn đề tài: “Nghiên cứu phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại cù lao Ông Hổ, An Giang”
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ
2. Lịch sử nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu phát triển du lịch dựa vào cộng đồng ở cù lao Ông Hổ, An Giang là một đề tài mới, chưa có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này. Năm 2020, tác giả Phạm Xuân Phú, trong đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường tại Đại học An Giang “Nghiên cứu phát triển du lịch dựa vào cộng đồng ở xã Mỹ Hòa Hưng, thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang” đã chủ yếu tập trung tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của du lịch dựa vào cộng đồng tại cù lao Ông Hổ, An Giang, và thực trạng phát triển du lịch dựa vào cộng đồng của địa phương giai đoạn 2015 – 2019.
Trên thế giới và ở Việt Nam đã có một số công trình nghiên cứu những vấn đề liên quan đến Du lịch dựa vào cộng đồng được thực hiện ở quy mô khác nhau. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
- Trên thế giới
Goerger Caze Robert Languar, Yver Raynoward trong cuốn “Quy hoạch du lịch” đã trình bày một số nội dung về vai trò của Cộng đồng địa phương trong việc quy hoạch phát triển du lịch.
Dauglas Hainsworth trong bài báo cáo khoa học “Phương pháp tiếp cận du lịch vì người nghèo, một số kinh nghiệm và bài học ở Việt Nam” đã chỉ ra một số phương pháp nghiên cứu, kinh nghiệm phát triển, kết quả ban đầu của việc phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng ở một số địa phương nghèo ở Việt Nam.
Streaut II trong bài báo cáo khoa học “Sự phát triển du lịch, ảnh hưởng của nó đối với sự phát triển KT – XH, văn hóa và môi trường” đã chỉ ra những tác động tích cực và tiêu cực của hoạt động du lịch đến sự phát triển KT – XH, văn hóa và môi trường của Cộng đồng địa phương và một số giải pháp cho vấn đề này.
Trong báo cáo của Ủy ban Phát triển Bền vững của Liên Hiệp Quốc tại Hội nghị thượng đỉnh về phát triển bền vững tổ chức tại Johan nesburg, năm 2012 đã kêu gọi “Phát triển bền vững để mang lại nhiều lợi ích hơn cho cộng đồng dân cư tại các điểm du lịch, đồng thời đảm bảo duy trì sự phát triển bền vững của các yếu tố văn hóa và môi trường nơi sống của họ”. Cũng tại hội nghị này, Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) đã đưa ra sáng kiến phát triển du lịch bền vững gắn với xóa đói giảm nghèo hay gọi là sáng kiến STEP. Với sáng kiến này, UNWTO đã cùng với chính phủ các nước xác định và tài trợ cho một số dự án phát triển du lịch có khả năng xóa đói giảm nghèo.
S.Singh, DJ Timothy, RK. Dowling trong cuốn “Tourism in Destination Communities” đã hệ thống cơ sở lý luận Du lịch cộng đồng, du lịch của Cộng đồng địa phương, những thách thức và cơ hội cho các điểm đến Du lịch cộng đồng, các vấn đề phát sinh trong cộng đồng, kế hoạch thích hợp cho phát triển các điểm đến Du lịch cộng đồng, marketing điểm đến Du lịch cộng đồng, nhận thức và du lịch và điểm đến Du lịch cộng đồng, một số mô hình phát triển Du lịch cộng đồng của các nước trên thế giới.
Sue BeeTon trong cuốn “Commumnity Development through Tourism” đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về Du lịch cộng đồng, Du lịch cộng đồng nông thôn, đối phó với khủng hoảng Du lịch cộng đồng, lập kế hoạch chiến lược cho Du lịch cộng đồng, xúc tiến phát triển Du lịch cộng đồng, phát triển cộng đồng thông qua du lịch, mô hình phát triển Du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn ở một số nước trên thế giới.
Grey Richards and Derek Hall trong cuốn “Tourism and Sustainable community Development” đã đưa ra những khái niệm, đặc điểm về sự tham gia du lịch của cộng đồng, phương pháp tiếp cận lập kế hoạch phát triển du lịch bền vững gắn với phát triển cộng đồng, phát triển các doanh nghiệp nhỏ của cộng đồng, các tiêu chuẩn của môi trường và đo lường điểm đến, các công cụ tiếp thị, cộng đồng nông thôn và phát triển du lịch. Những mô hình, kinh nghiệm phát triển Du lịch cộng đồng ở nhiều quốc gia trên thế giới. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
- Ở Việt Nam
Tổng cục Du lịch Việt Nam trong đề tài khoa học “Nghiên cứu vận dụng kinh nghiệm của nước ngoài trong việc quản lý phát triển lưu trú cho khách ở nhà dân” đã đưa ra các khái niệm về Du lịch dựa vào cộng đồng, du lịch homestay, thu thập, tổng hợp một số kinh nghiệm phát triển du lịch homestay của một số quốc gia trên thế giới và cách thức vận dụng vào Việt Nam.
Tác giả Về Quế trong cuốn “Du lịch cộng đồng lý thuyết và vận dụng tập 1” đã hệ thống cơ sở lý luận về Du lịch dựa vào cộng đồng và nghiên cứu mô hình phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng ở một số quốc gia trên thế giới.
Tác giả Phạm Trung Lương (chủ biên) và cộng sự trong cuốn “Du lịch sinh thái, những vấn đề lý luận và thực tiễn phát triển ở Việt Nam” khẳng định phải thu hút Cộng đồng địa phương vào hoạt động du lịch, chia sẻ lợi ích từ hoạt động du lịch với Cộng đồng địa phương trong một số nguyên tắc phát triển du lịch sinh thái.
Tác giả Bùi Thị Hải Yến (chủ biên và cộng sự) trong các công trình, báo cáo và đề tài khoa học “Vai trò giáo dục cộng đồng với phát triển bền vững trên thế giới và ở Việt Nam”, “Du lịch cộng đồng”, “Tài nguyên du lịch”, “Nhận thức và năng lực du lịch nhằm góp phần xóa đói giảm nghèo cho cộng đồng người Mường ở khu vực Vườn Quốc gia Cúc Phương” đã hệ thống cơ sở lý luận Du lịch dựa vào cộng đồng, mô hình, kinh nghiệm phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng của một số quốc gia trên thế giới và ở Việt Nam, đưa ra một số giải pháp phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng cho người Mường ở VQG Cúc Phương và các nguồn lực phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng tại Việt Nam.
Tác giả Phạm Hồng Long trong Luận án tiến sĩ “Nhận thức của người dân địa phương về tác động của du lịch và sự ủng hộ của họ cho phát triển du lịch: trường hợp vịnh Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam” đã xác định việc hiểu được nhận thức của người dân địa phương về tác động của du lịch và thái độ của họ đối với sự phát triển du lịch là nền tảng cho sự thành công và sự phát triển lâu dài của bất kỳ hình thức phát triển du lịch nào. Qua đó, phát triển một mô hình giúp cho việc giải thích về nhận thức của người dân địa phương về du lịch.
Tác giả Huỳnh Ngọc Phương, trong Luận văn Cao học Du lịch – Khoa Du lịch học – ĐHKHXH & NV – ĐHQG Hà Nội, « Phát triển du lịch cộng đồng tại các làng nghề truyền thống ở thành phố Nha Trang » hệ thống những vấn đề lý luận về Du lịch dựa vào cộng đồng và các mô hình phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng ở Việt Nam và trên thế giới. Điều tra, thống kê, phân tích và đánh giá các nguồn lực và thực trạng phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng tại các làng nghề truyền thống ở Nha Trang. Đề xuất các kiến giải nhằm phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng tại các làng nghề truyền thống ở Nha Trang theo hướng bền vững.
Kết quả nghiên cứu về lý luận cũng như thực tiễn phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng của các tác giả trên thế giới và Việt Nam sẽ là nguồn tri thức quí giá cho tác giả vận dụng vào nghiên cứu đề tài luân văn thạc sĩ của mình.
3. Mục đích của đề tài Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Tìm hiểu thực trạng du lịch dựa vào cộng đồng ở Cù lao Ông Hổ, An Giang nhằm đề ra những giải pháp góp phần thu hút cộng đồng tham gia vào hoạt động du lịch, qua đó, phát triển loại hình du lịch này.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu đề tài
Để đạt được mục đích trên, đặt ra những nhiệm vụ nghiên cứu đề tài như sau:
Thu thập và tổng quan tài liệu về các vấn đề liên quan như tài liệu, công trình nghiên cứu về du lịch cộng đồng, các thông tin về tự nhiên – xã hội, các số liệu, thông tin về hoạt động du lịch của địa phương.
Thu thập các dữ liệu sơ cấp thông qua khảo sát thực địa, phỏng vấn chuyên gia, điều tra xã hội học để bổ sung thông tin.
Đánh giá năng lực và sự tham gia của cộng đồng vào hoạt động du lịch nhằm đề xuất giải pháp nhằm thu hút hơn nữa cộng đồng tham gia vào hoạt động du lịch ở cù lao Ông Hổ, An Giang.
Đánh giá hiệu quả thực tế của các sản phẩm du lịch, của hoạt động xúc tiến, quảng bá, của khâu tổ chức, quản lý du lịch tại cù lao Ông Hổ, qua đó đề xuất những giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ, An Giang.
5. Đối tượng nghiên cứu
- Các điều kiện phát triển du lịch dựa vào cộng đồng của cù lao Ông Hổ
- Thực trạng hoạt động du lịch dựa vào cộng đồng ở cù lao Ông Hổ
- Cộng đồng địa phương tại cù lao Ông Hổ, An Giang
6. Phạm vi nghiên cứu
- Không gian nghiên cứu: Luận văn chủ yếu tập trung nghiên cứu trên địa bàn cù lao Ông Hổ, An Giang.
- Thời gian nghiên cứu: Số liệu nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2024.
7. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện các nhiệm vụ đặt ra, các quan điểm và phương pháp nghiên cứu chủ yếu sau đã được sử dụng:
- Quan điểm nghiên cứu
Quan điểm hệ thống: Được tác giả vận dụng trong việc hệ thống hóa, sắp xếp, xử lý các bước nghiên cứu, các vấn đề nghiên cứu, cả tri thức lý luận cũng như thực tiễn.
Quan điểm phát triển bền vững: Tác giả đã vận dụng cơ sở lý luận cũng như thực tiễn phát triển bền vững ở Việt Nam và trên thế giới để phục vụ cho việc nghiên cứu của đề tài. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Quan điểm kế thừa: Tác giả đã kế thừa có chọn lọc kết quả nghiên cứu, các nguồn thông tin tư liệu của các nhà khoa học, tận dụng những ưu điểm của các công trình nghiên cứu đi trước để khắc phục được những hạn chế của đề tài nghiên cứu.
Quan điểm lãnh thổ tổng hợp và chuyên môn hóa: Tác giả nghiên cứu tổng hợp các nguồn lực cho phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng tại cù lao Ông Hổ, An Giang. Việc nghiên cứu này nhằm đưa ra được các đánh giá xác thực, xây dựng những kiến giải phát huy lợi thế tổng hợp và tránh lãng phí hoặc khai thác quá mức các nguồn lực cho phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng tại địa phương.
- Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp khảo cứu thực tế và thu thập tư liệu:
Tác giả đã lập kế hoạch khảo cứu thực tế kết hợp với thu thập tư liệu bằng văn bản, ảnh tư liệu, quan sát ghi chép các nguồn tri thức từ thực tiễn thông qua 4 chuyến điền dã khảo cứu tại cù lao Ông Hổ, An Giang và các địa phương trong tỉnh An Giang.
Trong quá trình khảo cứu thực địa, tác giả đã tiến hành quan sát tham dự, quan sát không tham dự, chụp ảnh kết hợp với điều tra xã hội học bằng hỏi đáp, bằng bảng hỏi đối với người dân, cán bộ các cơ quan chính quyền địa phương, các cán bộ quản lý du lịch và Khách du lịch tại An Giang.
Ngoài ra, tác giả còn thu thập các thông tin dữ liệu thứ cấp từ các nguồn: sách, báo, tạp chí, các công trình khoa học, tài liệu về phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng của địa phương, các thông tin bài báo trên internet.
Phương pháp điều tra xã hội học: Phương pháp điều tra xã hội học được tiến hành đồng thời với phương pháp các khảo cứu thực tế và thu thập tài liệu. Gồm phương pháp bảng hỏi, phương pháp phỏng vấn. Đối với phương pháp bảng hỏi, tác giả thực hiện phát ra: 20 bảng hỏi cho các công ty du lịch tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, An Giang, 50 bảng hỏi cho Cộng đồng địa phương, 50 bảng hỏi cho Khách du lịch nội địa, 50 bảng hỏi cho Khách du lịch Quốc tế. Số lượng bảng hỏi thu về đầy đủ và xử lý hết. Đối với phương pháp phỏng vấn, tác giả thực hiện phỏng vấn 20 người, từ các cơ quan quản lý du lịch (Trung tâm du lịch nông dân An Giang), chính quyền địa phương (Hội Nông dân xã Mỹ Hòa Hưng), các công ty du lịch tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, An Giang, người dân địa phương có tham gia kinh doanh dịch vụ du lịch (homestay, xe ôm, xe lôi, đò máy, ẩm thực, vườn sinh thái…). Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Phương pháp bản đồ, sơ đồ và ảnh tư liệu: Tác giả vận dụng phương pháp này để tìm hiểu và xác định vị trí, nội dung, ranh giới của địa bàn nghiên cứu, các điểm tuyến tham quan du lịch. Cụ thể, để hình thành bản đồ du lịch địa bàn nghiên cứu, tác giả đã xác định vị trí các kênh rạch, các cây cầu, xác định vị trí các điểm tham quan, các cơ sở dịch vụ du lịch… Tác giả lựa chọn các đối tượng nghiên cứu, chụp ảnh và sử dụng ảnh để minh chứng cho các đối tượng nghiên cứu. Hình ảnh được thu thập, biên tập và đưa vào danh mục hình ảnh trong phần phụ lục.
Phương pháp thống kê, phân tích, so sánh và tổng hợp: Tác giả lựa chọn, sắp xếp các thông tin theo nội dung nghiên cứu, sau đó tiến hành phân tích, so sánh, đánh giá, tổng hợp thành các nhận định, báo cáo nhằm có được một nội dung hoàn chỉnh, tổng thể về đối tượng nghiên cứu.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, phần nội dung chính của luận văn bao gồm 3 chương.
- Chương 1. Cơ sở lí luận về du lịch dựa vào cộng đồng
- Chương 2. Thực trạng phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại Cù lao Ông Hổ – An Giang.
- Chương 3. Các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả trong phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại Cù lao Ông Hổ – An Giang.
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DU LỊCH DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm cộng đồng
Cộng đồng là một khái niệm về tổ chức xã hội đã được nhiều nhà nghiên cứu đưa ra với nhiều cách định nghĩa khác nhau:
Từ điển bách khoa Việt Nam (2010) định nghĩa: “Cộng đồng là một tập đoàn người rộng lớn, có những dấu hiệu chung về thành phần giai cấp, về nghề nghiệp, về địa điểm sinh tụ và cư trú. Cũng có những cộng đồng xã hội bao gồm một dòng giống, một sắc tộc, một dân tộc”.
Tác giả Về Quế trong cuốn Du lịch cộng đồng lý thuyết và vận dụng (2016) đã viết: “Khái niệm cộng đồng được cho là một khái niệm có nhiều tuyến nghĩa. Trong tuyến nghĩa khoa học xã hội bao gồm: Các thực tế xã hội có cơ cấu tổ chức chặt chẽ hoặc không chặt chẽ, tồn tại trong một không gian địa lý nhất định”.
Tác giả Sue BeeTon trong cuốn Commumnity Development through Tourism viết: “Cộng đồng có nguồn gốc từ Latin, mà đề cập đến tinh thần rất cộng đồng, hoặc một cộng đồng không có cấu trúc bên trong mà mọi người đều bình đẳng”. “Hoặc cộng đồng là một nhóm người có cùng một tín ngưỡng, cùng sống trong một thời gian và một không gian nhất định”.
Trong cuốn Du lịch cộng đồng (2022) tác giả Bùi Thị Hải Yến viết: “Cộng đồng được hiểu là một nhóm dân cư cùng sinh sống trên một lãnh thổ nhất định được gọi tên như: Làng, xã, huyện, thị xã, tỉnh, thành phố, quốc gia… có những dấu hiệu chung về thành phần giai cấp, truyền thống văn hóa, đặc điểm kinh tế – xã hội”.
Như vậy, cộng đồng có thể được hiểu theo nghĩa rộng:―một nhóm dân cư, một tập đoàn người rộng lớn cùng sinh sống trên một lãnh thổ nhất định được gọi tên như: Làng (bản, buôn, sóc), xã (phường, thị trấn), huyện (thị xã, thành phố), tỉnh (thành phố), quốc gia,…cùng có những dấu hiệu chung về tôn giáo, thành phần giai cấp, về truyền thống văn hóa, về kinh tế xã hội‖.
1.1.2. Khái niệm cộng đồng địa phương Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Trong sách Du lịch cộng đồng tác giả Bùi Thị Hải Yến: “CĐĐP là một nhóm dân cư cùng sinh sống trên một lãnh thổ nhất định được gọi tên như các đơn vị làng (bản, buôn, thôn, sóc), xã, huyện, tỉnh (thành phố) nhất định qua nhiều thế hệ và có những đặc điểm chung về các giá trị văn hóa truyền thống, bảo tồn, sử dụng chung các nguồn Tài nguyên môi trường, có cùng mối quan tâm về KT – XH, có sự gắn kết về huyết thống, tình cảm và có sự chia sẻ nguồn lợi và trách nhiệm trong cộng đồng”.
Theo cuốn Phát triển cộng đồng do Nguyễn Hữu Nhân biên soạn: “CĐĐP được hiểu là tập hợp các nhóm người có chung địa bàn cư trú và có quyền sử dụng các tài nguyên ở địa phương đó”.
Như vậy, khái niệm Cộng đồng địa phương được hiểu theo nghĩa hẹp, gắn với một vùng lãnh thổ nhất định, trong đó, có quan hệ gắn kết về tình cảm, quyền lợi, về giá trị văn hoá, truyền thống, và cùng thực hiện những quy ước chung của cộng đồng. Cộng đồng địa phương được hiểu: ―một nhóm dân cư hoặc một tập đoàn người rộng lớn cùng sinh sống trên một lãnh thổ nhất định được gọi tên như Làng (bản, thôn, buôn, sóc), xã (phường, thị trấn), huyện (thị xã, thành phố), tỉnh (thành phố), qua nhiều thế hệ, có sự gắn kết về truyền thống, tình cảm, có quyền lợi và nghĩa vụ trong việc bảo tồn, phát triển, sử dụng các nguồn tài nguyên ở địa phương, có các dấu hiệu chung về tôn giáo, tín ngưỡng, KT – XH, truyền thống văn hóa‖.
1.1.3. Khái niệm du lịch dựa vào cộng đồng
Việc tìm hiểu khái niệm du lịch dựa vào cộng đồng cần bắt đầu từ việc tìm hiểu khái niệm du lịch cộng đồng. Theo đó, du lịch cộng đồng thực chất là phương thức phát triển các loại hình du lịch bền vững có sự tham gia của Cộng đồng địa phương nơi phân bố hoặc gần nơi phân bố các nguồn Tài nguyên du lịch. Khái niệm Du lịch cộng đồng cũng đã được nhiều nhà khoa học, nhiều tổ chức tiến hành nghiên cứu.
Tác giả Đỗ Thanh Hoa trong Tạp chí du lịch Việt Nam cho rằng:“Phát huy vai trò của cộng đồng địa phương phát triển du lịch bền vững”, “DLCĐ là một hình thái du lịch, trong đó chủ yếu là những người dân địa phương đứng ra phát triển quản lý du lịch. Kinh tế địa phương sẽ được phần lớn lợi nhuận từ hoạt động du lịch”.
Trong báo cáo khoa học Phát triển du lịch cộng đồng trong bối cảnh kinh tế thị trường tác giả Nguyễn Văn Lưu viết: “Tính cộng đồng trong tạo cung du lịch có thể hiểu là sự liên kết nhiều quá trình hoạt động du lịch riêng biệt thành quá trình KT – XH như một hệ thống hữu cơ”. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Theo tác giả Bùi Thị Hải Yến trong sách Du lịch cộng đồng: “DLCĐ có thể được hiểu là phương thức phát triển du lịch bền vững mà ở đó Cộng đồng địa phương có sự tham gia trực tiếp và chủ yếu trong các giai đoạn phát triển và mọi hoạt động du lịch. Cộng đồng nhận được sự hợp tác giúp đỡ của các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế, của chính quyền địa phương, cũng như chính phủ và nhận được phần lớn lợi nhuận thu được từ hoạt động du lịch nhằm phát triển cộng đồng, bảo tồn, khai thác Tài nguyên môi trường du lịch bền vững, đáp ứng nhu cầu du lịch phong phú, có chất lượng cao và hợp lý của du khách để mọi tầng lớp dân cư đểu có thể sử dụng tiêu dùng các sản phẩm du lịch”.
Từ việc nghiên cứu cơ sở lý luận, quan niệm Du lịch cộng đồng được nhiều nhà khoa học, cùng các tổ chức đưa ra cũng như từ thực tiễn phát triển Du lịch cộng đồng trên thế giới và ở Việt Nam, Du lịch cộng đồng có thể được hiểu:―Là phương thức phát triển du lịch bền vững có sự tham gia trực tiếp chủ yếu với vai trò chủ thể của Cộng đồng địa phương trong mọi hoạt động và tất cả quá trình phát triển du lịch. Cộng đồng địa phương nhận được sự trợ giúp, hợp tác của các chủ thể tham gia khác, đồng thời được hưởng phần lớn những nguồn lợi thu được từ hoạt động du lịch. Phát triển Du lịch cộng đồng nhằm bảo tồn, phát triển, khai thác Tài nguyên môi trường du lịch bền vững, phát triển cộng đồng và du lịch bền vững, đáp ứng nhu cầu du lịch đa dạng ngày càng cao và hợp lý của du khách, để mọi tầng lớp dân cư có thể tiêu dùng các sản phẩm du lịch‖.
Trên cơ sở khái niệm du lịch cộng đồng ta thấy rằng trong thực tế phát triển du lịch cộng đồng hiện nay, ở nhiều nơi, hoạt động này không hoàn toàn chỉ là sự tham gia trực tiếp, chủ yếu với vai trò chủ thể của Cộng đồng địa phương, mà theo đó, Cộng đồng địa phương trực tiếp tham gia vào các hoạt động du lịch như khai thác, quản lý, bảo tồn tài nguyên du lịch thông qua sự giúp đỡ của các cơ quan tài trợ, các tổ chức phi chính phủ, chính quyền địa phương… Đây chính là điểm khác giữa du lịch cộng đồng và du lịch dựa vào cộng đồng. Như vậy, ta có thể hiểu, du lịch dựa vào cộng đồng là việc Cộng đồng địa phương trực tiếp tham gia vào các hoạt động du lịch như khai thác, quản lý, bảo tồn tài nguyên du lịch thông qua sự giúp đỡ của các cơ quan tài trợ, các tổ chức phi chính phủ, chính quyền địa phương… Lợi ích thu được sẽ đóng góp nhiều cho kinh tế địa phương, giảm tỷ lệ đói nghèo, cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng đời sống. Khách du lịch được nâng cao nhận thức, học hỏi về cộng đồng, và về cuộc sống đời thường, văn hóa truyền thống của người dân bản xứ. Đồng thời du lịch dựa vào cộng đồng giúp giữ gìn, bảo tồn các di sản về văn hóa, di sản thiên nhiên của địa phương, và hướng đến sự phát triển du lịch bền vững.
1.2. Đặc điểm và những nguyên tắc phát triển du lịch dựa vào cộng đồng Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
1.2.1. Đặc điểm du lịch dựa vào cộng đồng
Du lịch dựa vào cộng đồng là loại hình du lịch mà cộng đồng dân cư là những người được tham gia ngay từ đầu và trong suốt quá trình phát triển du lịch: từ khâu nghiên cứu, lập dự án quy hoạch phát triển du lịch, tham gia với vai trò quản lý và quyết định các vấn đề phát triển du lịch, triển khai các hoạt động kinh doanh, cung cấp các sản phẩm du lịch phục vụ du khách. Họ giữ vai trò chủ đạo phát triển và duy trì các dịch vụ. Hoạt động này có tính đến hiệu quả và chịu sự điều tiết của các quy luật kinh tế thị trường.
Địa điểm tổ chức phát triển du lịch dựa vào cộng đồng diễn ra tại nơi cư trú hoặc gần nơi cư trú của cộng đồng địa phương. Đây là những khu vực có tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn phong phú, hấp dẫn, có độ nhạy cảm cao về đa dạng sinh học, chính trị, văn hóa xã hội và hiện đang bị tác động bởi con người.
Cộng đồng dân cư phải là người dân sinh sống làm ăn trong hoặc liền kề các điểm tài nguyên du lịch, đồng thời cộng đồng phải có trách nhiệm tham gia bảo vệ tài nguyên môi trường nhằm hạn chế, giảm tác động tiêu cực từ chính việc khai thác tài nguyên của cộng đồng và hoạt động của khách du lịch.
Du lịch dựa vào cộng đồng có nghĩa là giao quyền cho cộng đồng, cộng đồng được khuyến khích tham gia và đảm nhiệm các hoạt động du lịch và bảo tồn tài nguyên.
Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng, phải đảm bảo sự công bằng trong việc chia sẻ nguồn lợi từ thu nhập du lịch cho cộng đồng và các bên tham gia.
Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng, góp phần làm đa dạng hóa các ngành kinh tế trong khi vẫn duy trì và phát triển các ngành kinh tế truyền thống.
Du lịch dựa vào cộng đồng còn bao gồm các yếu tố trợ giúp, tạo điều kiện của các bên tham gia trong đó vai trò của các tổ chức chính phủ, phi chính phủ, các cấp quản lý Nhà nước, ban quản lý…
1.2.2. Những nguyên tắc phát triển du lịch dựa vào cộng đồng
Các loại hình du lịch dựa vào cộng đồng thực chất là các loại hình phát triển du lịch bền vững, có trách nhiệm với tài nguyên môi trường cũng như sự phát triển của cộng đồng – chủ thể của các hoạt động du lịch và nguồn lợi từ các hoạt động này là hướng vào cộng đồng. Vì thế, khi phát triển du lịch dựa vào cộng đồng cần thực hiện các nguyên tắc sau:
1/ Thừa nhận, ủng hộ và thúc đẩy mối quan hệ sở hữu của cộng đồng về du lịch.
2/ Lấy ý kiến của các bên tham gia, tôn trọng ý kiến của cộng đồng, bảo đảm những kiến nghị của cộng đồng được chuyển đến những người có trách nhiệm xem xét và giải quyết. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
3/ Ngay từ đầu, cần thu hút, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào tất cả các lĩnh vực hoạt động du lịch và bảo tồn.
4/ Phát triển du lịch đi đôi với duy trì phát triển sự đa dạng các ngành kinh tế, không làm suy giảm các ngành truyền thống. Phát triển du lịch như một phương cách giúp Cộng đồng địa phương phát triển KT – XH, xóa đói giảm nghèo.
5/ Hòa nhập quy hoạch phát triển Cộng đồng địa phương vào quy hoạch phát triển KT – XH của địa phương và quốc gia.
6/ Bảo tồn, phát triển và khai thác các nguồn lực phát triển du lịch theo hướng thận trọng, có kiểm soát, tiết kiệm, bền vững và tạo ra sản phẩm du lịch đặc sắc có tính cạnh tranh.
7/ Duy trì tính đa dạng về tự nhiên và VH đặc biệt các giá trị văn hóa bản địa.
8/ Tăng cường giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực địa phương và các bên tham gia. Giáo dục và đào tạo du lịch còn cần được thực hiện với các chủ thể tham gia vào hoạt động Du lịch dựa vào cộng đồng.
9/ Phần lớn nguồn thu từ hoạt động du lịch cần được giữ lại cho cộng đồng, dùng để đầu tư cho việc bảo tồn, tôn tạo Tài nguyên du lịch, phát triển du lịch và phát triển cộng đồng. Khi phân chia các nguồn lợi thu được từ các hoạt động du lịch cần công bằng và công khai giữa các bên tham gia, cũng như giữa cộng đồng.
10/ Đầu tư, xúc tiến phát triển du lịch có trách nhiệm và trung thực.
1.3. Một số loại hình du lịch có sự tham gia của cộng đồng địa phương
Bảng 1.1 Mô tả các loại hình Du lịch dựa vào cộng đồng
Loại | Đặc trưng | Nét hấp dẫn du lịch (điển hình) |
Du lịch di sản | Là du lịch bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa trong làng (nhà cổ, đình làng, miếu-đền, nhà thờ họ, bia đá, các làn điệu dân ca) còn lưu lại cho hậu thế và các hoạt động của người xưa, để cho du khách có thể học tập, giao lưu, trải nghiêm. | Tham quan, nghiên cứu và học tập từ các di tích lịch sử, thăm các nhà cổ, thưởng thức các làn điệu dân ca, tập hát xướng… |
Du lịch làng nghề truyền thống | Tham quan, trải nghiệm, giao lưu nghề truyền thống, nghề thủ công mỹ nghệ,… còn giữ gìn tại các làng nghề. | Trải nghiệm nghề truyền thống, giao lưu với nghệ nhân, mua các sản phẩm nghề truyền thống, tham gia tour đi tham quan nguồn gốc các sản phẩm nghề truyền thống hoặc tham gia các công đoạn sản xuất sản phẩm… |
Du lịch sinh thái
|
Du lịch vận dụng các điều kiện tự nhiên như cảnh quan sông nước, cù lao, công viên, vườn cây ăn quả, nhà vườn, khí hậu… | Tour khám phá, trải nghiệm môi trường thiên nhiên như sông nước, phong cảnh, tham quan và thưởng thức các sản phẩm tại các vườn cây ăn quả hoặc cơ sở chế biến… |
Du lịch nông sinh học
|
Du lịch tận dụng các thế mạnh của nghề nông, các điều kiện nông thôn và cuộc sống tại các nông thôn. | Các chương trình tham quan, trải nghiệm, học tập về nông nghiệp, tập sản xuất nông nghiệp, thưởng thức nông sản, giao lưu với nông dân… |
Du lịch thể thao | Du lịch dựa vào các tài nguyên thiên nhiên để trải nghiệm: bơi, lặn biển, chèo thuyền, câu cá, đua thuyền, leo núi, trượt tuyết, săn bắn… | Các chương trình trải nghiệm cuộc sống hoang dã, thử thách mạo hiểm, rèn luyện sức khỏe, thưởng thức sản phẩm săn bắt được… |
Du lịch nghỉ dưỡng, chữa bệnh | Du lịch dựa vào các nguồn nước khoáng, bùn khoáng tự nhiên, các vùng có nhiều phương thuốc, dược liệu quý của người dân bản địa… | Các sản phẩm ngâm tắm khoáng, ngâm tắm thuốc dân gian… nhằm trải nghiệm và phục hồi sức khỏe. |
Nguồn: Viện nghiên cứu Phát triển Du lịch, Cẩm nang thực tiễn phát triển du lịch nông thôn Việt Nam (2023)
1.4. Một số hoạt động du lịch có sự tham gia của cộng đồng địa phương Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Nhà hàng: kinh doanh dịch vụ ẩm thực tại nhà người dân, sử dụng rau, các loại thực phẩm lấy tại nơi sinh sống của họ và các loại thủy hải sản đánh bắt tại địa phương.
Dịch vụ homestay: kinh doanh dịch vụ lưu trú tại nhà người dân, cung cấp cho du khách sự trải nghiệm chính cuộc sống của họ trong một không gian mới.
Trải nghiệm, mua sắm với nghề truyền thống: biểu diễn các công đoạn sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ cho du khách xem…và sau đó cho khách tự làm các sản phẩm để trải nghiệm thực tế. Họ sẽ trả chi phí dịch vụ để được có sản phẩm hoặc mua sản phẩm tại địa phương.
Trải nghiệm nông nghiệp: cho du khách trải nghiệm như cày ruộng, cấy lúa, trồng rau, thu hoạch mùa màng, chăm sóc gia súc… và có thể cho họ được thưởng thức các thành quả của họ.
Tham quan, trải nghiệm các lễ tế, màn trình diễn nghệ thuật truyền thống: hát múa tại các lễ hội, tổ chức các buổi trình diễn nghệ thuật truyền thống. Du khách có thể tham gia một số công đoạn trong các lễ hội và họ cùng vui chơi thưởng thức các trò chơi dân gian, nấu ăn các món ăn truyền thống…
Giao lưu với người dân địa phương, hướng dẫn viên địa phương: là hoạt động giao lưu hoặc giới thiệu những phong tục tập quán, lễ tiết, luật lệ…về làng cho du khách bởi chính người dân bản địa.
Tái hiện lại lịch sử và văn hóa: cung cấp các dịch vụ viếng thăm và nghe người dân bản địa diễn giảicác tài nguyên văn hóa và các công trình kiến trúc còn lưu lại.
1.5. Mối quan hệ giữa cộng đồng địa phương với hoạt động du lịch dựa vào cộng đồng
1.5.1. Vai trò của cộng đồng địa phương đối với hoạt động du lịch dựa vào cộng đồng
Hoạt động du lịch dựa vào cộng đồng hướng tới nhấn mạnh yếu tố cộng đồng và vì mục tiêu phát triển cộng đồng, bảo tồn những giá trị hiện có của cộng đồng, do vậy cộng đồng địa phương là yếu tố cơ bản, hàng đầu cần quan tâm trong phát triển du lịch cộng đồng.
Cộng đồng địa phương là nhân tố hình thành, nuôi dưỡng, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa bản địa: nghệ thuật kiến trúc trang trí nhà, nghệ thuật sản xuất hàng thủ công mỹ thuật truyền thống, nghệ thuật ẩm thực, văn hóa ứng xử, lễ hội, văn hóa dân gian, văn hóa nghệ thuật truyền thống, tôn giáo tín ngưỡng… Đây là nguồn tài nguyên có sức hấp dẫn đặc biệt đối với khách du lịch. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Bên cạnh đó cộng đồng địa phương còn là người sản xuất các nông phẩm cung cấp cho khách du lịch, đồng thời họ tham gia các hoạt động du lịch, tạo ra các sản phẩm du lịch phục vụ du khách trong quá trình du lịch tại điểm đến. Đây là chủ thể của mọi hoạt động du lịch và bảo tồn ở địa phương và thu lợi từ hoạt động du lịch tại địa phương. Du khách có thực hiện được mục đích chuyến đi của mình hay không, có được đáp ứng những nhu cầu du lịch hay không phụ thuộc chủ yếu vào cộng đồng địa phương và môi trường sống của họ.
Thực tế, cộng đồng địa phương làm du lịch thường sống tại các làng bản có địa hình cách trở, xa trung tâm văn hóa kinh tế chính. Các tài nguyên như khí hậu, đất đai, nguồn nước khó khăn, giao thông kém phát triển, trình độ kinh tế – văn hóa còn lạc hậu. Do vậy, trình độ văn hóa nhận thức của cộng đồng nói chung, đặc biệt nhận thức về du lịch, môi trường còn thấp, dễ bị suy thoái về văn hóa, chất lượng cuộc sống thấp. Đây là những khó khăn, hạn chế lớn đối với cộng đồng địa phương khi tham gia vào hoạt động du lịch.
Vì vậy, các hoạt động du lịch cần được quy hoạch, quản lý tổ chức hợp lý, đúng đắn theo hướng bền vững ngay từ đầu và trong quá trình phát triển. Đặc điểm các cộng đồng địa phương đó là sự gắn kết tình cảm lâu đời, có quan hệ huyết thống, vì thế quan hệ ứng xử của cộng đồng thường theo thứ bậc, tôn kính trưởng họ, già làng, trưởng bản. Những người này có uy tín và được tôn kính đối với cộng đồng và am hiểu về văn hóa cũng như phương cách sống của cộng đồng, có vai trò dẫn dắt cộng đồng. Họ thường là những người đại diện cho cộng đồng, tham gia vào các dự án, các quyết định phát triển du lịch, các vị trí trưởng nhóm kinh doanh, trưởng ban du lịch của các bản.
1.5.2. Những tác động của hoạt động du lịch dựa vào cộng đồng đến cộng đồng địa phương
Nhiều địa phương nghèo, khó khăn về các điều kiện phát triển kinh tế nhưng lại có lợi thế cạnh tranh về các số lượng cũng như chất lượng Tài nguyên du lịch sẽ mở ra cơ hội cho phát triển các sản phẩm du lịch độc đáo giải quyết việc làm và xóa đói giảm nghèo.
Khi phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng, Cộng đồng địa phương nhận được nhiều sự hỗ trợ từ các bên tham gia, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, Cộng đồng địa phương có cơ hội phát huy khai thác, bảo tồn có hiệu quả hơn các nguồn lực ở địa phương. Từ đó, tạo nhiều cơ hội cho Cộng đồng địa phương phát triển KT – XH, nâng cao Chất lượng cuộc sống cộng đồng.
Thông qua việc tiêu thụ sản phẩm du lịch của du khách, Cộng đồng địa phương có khả năng khôi phục, phát triển nhiều ngành nghề truyền thống, cơ hội tạo nhiều việc làm thường xuyên, việc làm bán thời gian, tạo cơ hội tăng thu nhập, phát triển kinh tế địa phương.
DLDVCĐ tạo nhiều cơ hội phát triển văn hóa, giáo dục, cơ hội để người nghèo có thể được đào tạo nghề, nâng cao trình độ, từ đó, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, tạo cơ hội tìm việc làm, nâng cao Chất lượng cuộc sống cho người nghèo, phát triển KT–XH ở những địa phương nghèo. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
DLDVCĐ mang lại cơ hội đầu tư kinh doanh cho kinh tế hộ gia đình và các doanh nghiệp nhỏ, bởi vốn khởi nghiệp ban đầu không đòi hỏi quá cao, đồng thời lại nhận được sự hỗ trợ về vốn, kinh nghiệm, chính sách từ các bên tham gia.
DLDVCĐ mang lại nhiều giá trị phi vật chất cho Cộng đồng địa phương như: cơ hội để lưu giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, khai thác hiệu quả, hợp lý các tài nguyên du lịch tự nhiên, tăng cường mối quan hệ gắn kết, hỗ trợ nhau trong cộng đồng, góp phần nâng cao hình ảnh của địa phương và của quốc gia.
Du lịch dựa vào cộng đồng cũng đã đem lại rất nhiều tác động tích cực về kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường, tuy nhiên nếu không có các biện pháp quản lý tốt thì du lịch dựa vào cộng đồng cũng dễ gây ra nhiều nguy cơ: tăng chi phí sinh hoạt, tăng giá đất, phá vỡ môi trường tự nhiên, tăng lượng rác thải gây ô nhiễm môi trường, gia tăng tiếng ồn, tắc nghẽn giao thông…
Ngoài ra cũng cần phải tính đến các nguy cơ về xã hội như sự gia tăng tội phạm, việc đánh mất bản sắc cộng đồng, xuống cấp giá trị văn hóa…
Chính vì vậy Ban quản lý Du lịch dựa vào cộng đồng địa phương thường xuyên phải có các hoạt động theo dõi và đánh giá để đề ra các biện pháp phù hợp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của du lịch dựa vào cộng đồng trong khi vẫn tối ưu hóa được lợi ích do du lịch dựa vào cộng đồng đem lại.
1.6. Những bên liên quan tham gia du lịch dựa vào cộng đồng
1.6.1. Cộng đồng địa phương
Việc tham gia vào du lịch dựa vào cộng đồng ở địa phương mang tính tự nguyện dựa trên sự trao đổi và thống nhất giữa ban quản lý du lịch dựa vào cộng đồng địa phương với các hộ gia đình. Dù tham gia hay không tham gia, dù tham gia nhiều hay ít thì các hộ gia đình có trách nhiệm chung trong việc xây dựng những hình ảnh tốt đẹp nhất về du lịch dựa vào cộng đồng tại địa phương mình.
Có 3 mô hình phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại một địa phương, mô hình thứ nhất là cả cộng đồng cùng tham gia vào du lịch dựa vào cộng đồng; mô hình thứ hai chỉ gồm một bộ phận cộng đồng hoặc hộ gia đình tham gia và mô hình thứ ba là mô hình liên doanh giữa cộng đồng hoặc một số thành viên cộng đồng và đối tác kinh doanh.
Mức độ tham gia trong một dự án du lịch dựa vào cộng đồng của cộng đồng có thể khác nhau tùy theo từng nơi. Một số lựa chọn để cộng đồng tham gia vào du lịch dựa vào cộng đồng bao gồm:
- Cá nhân sản xuất và bán hàng địa phương (hoa quả, hàng thủ công .) cho du khách trực tiếp hoặc thông qua các doanh nghiệp du lịch. Đây là một cách tốt để lan tỏa thu nhập trong cộng đồng.
- Doanh nghiệp du lịch tư nhân (thường ở bên ngoài cộng đồng – Doanh nghiệp tư nhân bên ngoài) được phép cung cấp các dịch vụ cho khách du lịch tại điểm du lịch dựa vào cộng đồng và sau đó chia sẻ lại lợi nhuận cho cộng đồng trên cơ sở thỏa thuận. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
- Một số cá nhân tham gia vào hoạt động kinh doanh du lịch một cách không chính thức (doanh nghiệp vận hành và quản lý bởi cá nhân địa phương), thường các cá nhân này thiếu kỹ năng và kiến thức du lịch nên việc thành công cũng còn hạn chế
- Các doanh nghiệp do cộng đồng cùng sở hữu và điều hành (doanh nghiệp cộng đồng): Mô hình này đôi khi có thể thiếu tính chuyên nghiệp trong việc tổ chức hoạt động, nhưng điều này có thể được khắc phục theo thời gian.
- Liên doanh giữa cộng đồng và doanh nghiệp tư nhân: Bao gồm chia quyền sở hữu, hoặc các thỏa thuận hợp đồng chặt chẽ liên quan đến dịch vụ ăn ở cho khách hoặc các hoạt động du lịch khác.
Nếu toàn bộ hoặc một bộ phận cộng đồng lựa chọn một trong các phương pháp này, thì cần phải phát triển một chiến lược r ràng được thông qua không chỉ bởi các thành viên của cộng đồng địa phương mà còn bởi các bên liên quan khác có quan tâm đến du lịch dựa vào cộng đồng. Điều này đặc biệt cần thiết nếu chọn mô hình doanh nghiệp do cộng đồng cùng sở hữu và điều hành. Thiết lập một bộ phận quy hoạch du lịch cùng với các thành viên trong cộng đồng là một điều kiện tiên quyết cho bất kỳ loại du lịch dựa vào cộng đồng nào.
1.6.2. Chính quyền địa phương
Được cộng đồng địa phương tín nhiệm, bầu ra và đại diện cho cộng đồng. Họ là những người lãnh đạo, có vai trò tổ chức và quản lý, tăng cường sức mạnh đoàn kết tập thể của cộng đồng, đặc biệt phát huy tiềm năng, thế mạnh của cộng đồng trong mọi hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội của cộng đồng theo các chủ trương, đường lối của nhà nước và pháp luật, là cầu nối giữa cộng đồng với thế giới bên ngoài.
1.6.3. Các tổ chức, các nhà tài trợ, các tổ chức thuộc chính phủ và phi chính phủ, các nhà khoa học.
Là nhân tố hỗ trợ cộng đồng về việc lập dự án quy hoạch, phát triển du lịch, tài chính, vốn, kỹ thuật, kinh nghiệm và cơ chế chính sách để phát triển du lịch dựa vào cộng đồng. Các tổ chức này có vai trò là những người chỉ lối dẫn đường, giúp cộng đồng thực hiện các mục tiêu phát triển du lịch trong giai đoạn đầu, đưa ra các phương pháp làm du lịch. Sau một thời gian du lịch hoạt động, họ sẽ trao quyền quản lý cho cộng đồng và chính quyền địa phương.
1.6.4. Các doanh nghiệp lữ hành và dịch vụ du lịch
Là cầu nối giữa khách du lịch với cộng đồng, giữ vai trò môi giới trung gian để bán sản phẩm du lịch cho cộng đồng và cung cấp một phần sản phẩm du lịch mà cộng đồng chưa cung ứng đủ, đảm bảo cho sự đa dạng và chất lượng cho sản phẩm du lịch. Họ có thể sử dụng lao động là người địa phương, góp phần tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người dân bản địa. Bên cạnh đó, họ góp phần vào việc chia sẻ lợi ích từ du lịch cho cộng đồng bằng việc đóng thuế, phí môi trường, mua vé thắng cảnh cho cộng đồng.
1.6.5. Khách du lịch Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Thực tế tại nhiều mô hình phát triển du lịch dựa vào cộng đồng, phần lớn khách du lịch đến từ các nước phát triển. Do vậy, họ có thói quen ăn ở vệ sinh và sống tiện nghi. Đây chính là những khó khăn trong việc đảm bảo sự hài lòng của khách du lịch đối với sản phẩm du lịch dựa vào cộng đồng.
1.7. Khu vực có khả năng phát triển du lịch dựa vào cộng đồng
Để xác định khả năng phát triển du lịch dựa vào cộng đồng của một khu vực, cần xem xét đến các yếu tố như: sự kết nối văn hoá, vị trí địa lý, sự thu hút từ yếu tố tài nguyên, trang thiết bị, tính tiếp cận của điểm đến, các dịch vụ bổ sung, tính hợp lý của giá cả, an ninh trật tự, hình ảnh tích cực của điểm đến.
- Sự kết nối văn hoá: Yếu tố quê hương, cội nguồn, gia đình, dòng họ có tầm ảnh hưởng lớn đến việc lựa chọn điểm đến của du khách. Họ có thể du lịch kết hợp với thăm người thân, du lịch để tìm hiểu, quay về với cội nguồn. Ngoài ra, yếu tố tôn giáo, tâm linh cũng tạo sức hút không nhỏ trong việc lựa chọn điểm đến của du khách.
- Vị trí địa lý: Được xem xét trên góc độ khoảng cách từ khu vực phát triển du lịch đến các khu trung tâm, đô thị, các đầu mối giao thông. Với vị trí địa lý càng xa, giao thông cách trở càng khó cho việc thu hút khách du lịch, ngược lại, khu vực có vị trí địa lý gần các khu trung tâm càng thuận lợi cho giao thông, tạo điều kiện cho các hoạt động du lịch phát triển.
- Sự thu hút từ các yếu tố tài nguyên: Có thể chia nguồn Tài nguyên du lịch thành hai nhóm chính: nguồn tài nguyên liên quan đến yếu tố văn hóa và nguồn tài nguyên tự nhiên.
Nguồn tài nguyên liên quan đến yếu tố văn hóa gồm: Dân tộc thiểu số; các loại hình biểu diễn địa phương như bài hát, điệu múa; lễ hội, di tích lịch sử; công trình tôn giáo; loại hình nghệ thuật; hàng thủ công, cảnh quan văn hóa; cây trồng đặc trưng, hình thức lao động đặc trưng; ẩm thực; hoạt động thường nhật của cộng đồng; sự tiếp đón thân thiện của người dân.
Nguồn tài nguyên tự nhiên gồm: Khí hậu, nguồn nước, khu vực thiên nhiên, công viên, động thực vật, các điểm tham quan đặc biệt như thác nước, dòng sông…
- Trang thiết bị: Bao gồm những trang thiết bị phục vụ cho việc đảm bảo an toàn và dịch vụ y tế cơ bản cho du khách; trang thiết bị đảm bảo kết nối thông tin thuận tiện; trang thiết bị phục vụ giao thông như đường xá, phương tiện giao thông; trang thiết bị cho dịch vụ du lịch: cơ sở lưu trú, hệ thống nhà hàng, quán ăn, hệ thống nhà vệ sinh công cộng…
- Tính tiếp cận của điểm đến: Đựợc xét trên khía cạnh hạ tầng giao thông; kênh thông tin; thủ tục hành chính.
Hạ tầng giao thông: xem xét các loại hình giao thông để đến điểm du lịch: đường hàng không, đường sắt, đường thuỷ, đường bộ. Theo đó, khảo sát các tuyến giao thông đang được khai thác.
Kênh thông tin: đóng vai trò cung cấp, truyền tải thông tin về điểm đến, cụ thể: truyền hình, báo chí, internet, sách, công ty du lịch, người dân địa phương… Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
Thủ tục hành chính: Gồm những quy định, thủ tục đối với khách du lịch, cụ thể như quy định về thủ tục đăng ký tại cơ sở lưu trú, quy định lưu trú đối với người nước ngoài…
Các dịch vụ bổ sung: bên cạnh các dịch vụ du lịch, các dịch vụ bổ sung sẽ đáp ứng đầy đủ hơn nhu cầu của khách du lịch. Dịch vụ bổ sung bao gồm: dịch vụ vui chơi, giải trí, thể thao, chăm sóc sắc đẹp, dịch vụ cung cấp thông tin, các dịch vụ công cộng…
Tính hợp lý của giá cả: Khi giá cả hợp lý, khách du lịch cảm thấy lượng tiền bỏ ra phù hợp giá trị mang lại, đồng thời, với giá cả càng thấp, chi phí du khách bỏ ra càng thấp, vì vậy điểm đến sẽ thu hút nhiều khách hơn. Tính hợp lý của giá cả được nhìn nhận trên giá cả dịch vụ du lịch, giá cả ăn uống, lưu trú, giá cả phương tiện lưu thông và giá các dịch vụ bổ sung…
An ninh trật tự: Khu vực phát triển du lịch dựa vào cộng đồng phải đảm bảo sự ổn định an ninh trật tự, đảm bảo an toàn cho tính mạng và tài sản của du khách, có phương án đối phó với những tình huống khẩn cấp.
Hình ảnh tích cực của điểm đến: là yếu tố giúp điểm đến có vị trí nhất định trong tâm trí du khách, nó ảnh hưởng mạnh mẽ đến quyết định lựa chọn hay không lựa chọn điểm đến của du khách. Hình ảnh tích cực của điểm đến phải là yếu tố mô tả được và đánh giá được.
Tiểu kết chương 1:
Chương 1 của luận văn đã giải quyết được cơ sở lý luận cơ bản của Du lịch dựa vào cộng đồng để tạo nền tảng lý luận cho luận văn. Trước hết, tác giả đã khái quát việc nghiên cứu khái niệm Du lịch dựa vào cộng đồng của một số tác giả, đồng thời đưa ra một số khái niệm phù hợp về Du lịch dựa vào cộng đồng. Tác giả cũng tập trung vào việc xác định và phân tích các đặc điểm, các nguyên tắc phát triển, các loại hình du lịch và các hoạt động dịch
vụ trong Du lịch dựa vào cộng đồng, phân tích mối quan hệ giữa Cộng đồng địa phương với các hoạt động Du lịch dựa vào cộng đồng. Thêm vào đó, việc tập trung tìm hiểu về những bên tham gia Du lịch dựa vào cộng đồng, tìm hiểu những tiêu chí nhằm xác định những khu vực có khả năng phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng, chính là những cơ sở lý luận cơ bản cho việc phân tích, đánh giá hiện trạng phát triển Du lịch dựa vào cộng đồng tại địa bàn nghiên cứu. Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ.
XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY:
===>>> Luận văn: Thực trạng phát triển du lịch cộng đồng tại Cù Lao
Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website: https://hotrovietluanvan.com/ – Hoặc Gmail: hotrovietluanvan24@gmail.com
[…] ===>>> Luận văn: Phát triển du lịch cộng đồng tại cù lao Ông Hổ […]