Mục lục
Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn thạc sĩ tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài Luận Văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang bước vào thế kỷ XXI, thế kỷ của nền kinh tế tri thức với tốc độ phát triển mạnh mẽ trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ. Nước ta đang đứng trước cơ hội và thách thức to lớn để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Xu thế phát triển của thời đại và công cuộc xây dựng đất nước đòi hỏi chúng ta phải có nguồn nhân lực chất lượng cao. Tại Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã khẳng định “Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế để phát triển giáo dục và đào tạo, đồng thời giáo dục và đào tạo phải đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế để phát triển đất nước” [8].
Muốn đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện nay cần tiếp tục những định hướng đúng đắn của mục tiêu giáo dục hiện hành, nhưng cần điều chỉnh, khắc phục hạn chế “nặng về dạy chữ, nhẹ về dạy người”, đảm bảo phát triển toàn diện và phát huy tối đa tiềm năng riêng của mỗi học sinh; phát triển hài hòa con người cá nhân và con người xã hội; coi trọng giáo dục cả phẩm chất và năng lực của người học. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã chỉ rõ “Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hơp̣ với giáo dục gia đình và giáo duc̣ xã hội“. [8]
Trong định hướng của đổi mới chương trình giáo dục phổ thông nước ta sau năm 2015 thì giáo dục tích hợp là một trong những nội dung quan trọng được thực hiện nhằm hướng tới mục tiêu chuyển nền giáo dục nước ta từ chủ yếu cung cấp kiến thức và kỹ năng sang nền giáo dục phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Do vậy quản lý hoạt động giáo dục theo hướng tích hợp có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với việc đổi mới nâng cao chất lượng đào tạo trong nhà trường.
Hiện nay, hoạt động giáo dục theo hướng tích hợp trong các nhà trường chưa được chú trọng đúng mức, chưa được giáo viên và cán bộ quản lý quan tâm thường xuyên. Thậm chí nhiều giáo viên chưa hiểu giáo dục tích hợp là như thế nào. Chính vì chưa hiểu rõ tầm quan trọng của hoạt động giáo dục theo hướng tích hợp nên công tác quản lý chưa tiến hành thường xuyên, từ việc xây dựng chương trình kế hoạch, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, huy động các lực lượng giáo dục, kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động. Điều này dẫn đến chất lượng giáo dục theo chủ đề tích hợp tại các nhà trường còn thấp.
Xuất phát từ những lý do trình bày trên, chúng tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài luận văn.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động giáo dục tích hợp ở các trường tiểu học.
- Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
4. Giả thuyết khoa học Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long vẫn còn nhiều hạn chế. Nếu đề xuất được những biện pháp quản lý có tính khoa học và khả thi thì sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện ở các trường Tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở trường Tiểu học.
5.2. Đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường Tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp tại các trường Tiểu học thành phố Hạ Long.
6. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ nghiên cứu công tác quản lý của Hiệu trưởng đối với hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp thông qua dạy các môn học ở 5 trường tiểu học thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh năm học 2014- 2015 gồm: Trường TH Hữu Nghị, TH Quang Trung, TH Hà Lầm, TH Trần Quốc Toản, TH Lê Hồng Phong.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu và tổng hợp các tài liệu lý luận, hệ thống hóa những chủ trương, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước, các thông tư, chỉ thị của Bộ Giáo dục có liên quan đến vấn đề nghiên cứu; tham khảo các luận văn cùng chuyên ngành và các tài liệu khác về quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp để xây dựng khung lý thuyết cho đề tài.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra viết Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Xây dựng các mẫu phiếu điều tra dành cho cán bộ quản lý và giáo viên để thu thập thông tin về thực trạng hoạt động và quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn
Tiến hành phỏng vấn cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh về tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp hiện nay ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long để thu thập thông tin thực tiễn cho đề tài.
7.2.3. Phương pháp quan sát
Quan sát thái độ, hành vi của học sinh và cách thức tổ chức các hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp của giáo viên các trường Tiểu học thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh.
7.2.4. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
Xin ý kiến các chuyên gia về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng 1 số công thức toán học để xử lý các số liệu thu được.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường tiểu học.
- Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp các trường Tiểu học thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh.
- Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường Tiểu học thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh.
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Tích hợp là một khái niệm được sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Trong lĩnh vực khoa học giáo dục, khái niệm tích hợp xuất hiện từ thời kì khai sáng, dùng để chỉ một quan niệm GD toàn diện con người, chống lại hiện tượng làm cho con người phát triển thiếu hài hòa, cân đối. Tích hợp còn có nghĩa là thành lập một loại hình nhà trường mới, bao gồm các thuộc tính trội của các loại hình nhà trường vốn có. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Tích hợp là một trong những quan điểm GD đã trở thành xu thế trong việc xác định nội dung DH trong nhà trường phổ thông và trong xây dựng chương trình môn học ở nhiều nước trên thế giới. Quan điểm tích hợp được xây dựng trên cơ sở những quan niệm tích cực về quá trình học tập và quá trình DH.
Trên thế giới đã có nhiều nhà khoa học nghiên cứu về quan điểm tích hợp, trong đó có Xavier Roegiers (1996) với công trình nghiên cứu “Khoa sư phạm tích hợp hay cần làm thế nào để phát triển năng lực ở các trường học” [28]. Trong công trình nghiên cứu của mình, ông nhấn mạnh rằng cần đưa toàn bộ quá trình học tập vào một tình huống có ý nghĩa đối với HS. Đồng thời với việc phát triển mục tiêu đơn lẻ, cần tích hợp các quá trình học tập này trong một tình huống có ý nghĩa với HS. Mục tiêu tích hợp là nhằm hình thành cho HS những năng lực thực tiễn – khả năng để HS có thể đối phó với những tình huống cụ thể xảy ra trong cuộc sống. Nhưng cũng cần lưu ý đến việc chọn lọc thông tin phù hợp với tình huống, mục đích của bài học đặt ra.
X.Roegiers cũng cho rằng cần thiết phải có sự vượt lên trên các nội dung học tập. Các kiến thức học được chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng được huy động vào các tình huống cụ thể và những kiến thức đó sẽ được HS ghi nhớ lâu hơn. Học chỉ để biết, để nhớ và giải quyết các vấn đề trong bài học thì chưa đủ, HS phải biết vận dụng sáng tạo những kiến thức đã học vào những tình huống xảy ra trong thực tiễn.
1.1.2. Ở Việt Nam Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Ở Việt Nam, thời Pháp thuộc, quan điểm tích hợp được thể hiện trong một số môn ở trường tiểu học như môn “Cách trí “, sau đổi thành môn ” Khoa học thường thức”. Môn học này còn được dạy một số năm ở trường cấp I của miền Bắc nước ta.
Từ những năm 1987, việc nghiên cứu xây dựng môn “Tìm hiểu Tự nhiên và xã hội” theo quan điểm tích hợp đã được thực hiện và môn học này được thiết kế để đưa vào DH ở trường cấp I từ lớp 1 đến lớp 5. Chương trình năm 2000 đã được hoàn chỉnh thêm một bước, quan điểm tích hợp đã được thể hiện trong chương trình sách giáo khoa và các hoạt động DH ở tiểu học.
Việt Nam cũng đã có nhiều nhà nghiên cứu giáo dục nghiên cứu cơ sở lý luận về tích hợp và các biện pháp nhằm vận dụng tích hợp vào quá trình giảng dạy như:
Tác giả Đào Trọng Quang với bài: “Biên soạn SGK theo quan điểm tích hợp, cơ sở lý luận và một số kinh nghiệm” đã đề cập bản chất của sư phạm tích hợp, quan điểm tích hợp và một số nguyên tắc chỉ đạo tích hợp, một số kỹ thuật tích hợp [23].
Tác giả Nguyễn Thanh Hùng nghiên cứu vấn đề Tích hợp trong dạy học Ngữ văn. Trong đề tài này, tác giả coi việc tích hợp trong dạy học Ngữ văn là quan điểm, là hình thức, phương pháp, phương tiện đã và đang được các nhà trường phổ thông áp dụng, cụ thể là tích hợp Làm văn, Văn học, Ngữ pháp vào trong môn Ngữ Văn. Cuối cùng tác giả đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học theo chương trình tích hợp đối với môn Ngữ Văn [16].
Trong đề tài Dạy học tích hợp, tác giả Trần Bá Hoành đưa ra một số khái niệm nền tảng về sư phạm tích hợp, các quan điểm và mục tiêu của sư phạm tích hợp, điều kiện và triển vọng để triển khai dạy học theo hướng tích hợp ở trường phổ thông tại Việt Nam [14].
Đối với các nhà trường sư phạm, việc vận dụng quan điểm tích hợp trong quá trình đào tạo giáo viên cũng đang là vấn đề nhận được sự quan tâm của rất nhiều nhà nghiên cứu. Có thể kể ra một số công trình tiêu biểu: Tác giả Đinh Quang Báo với công trình Cơ sở lý luận của việc đào tạo tích hợp khoa học cơ bản và phương pháp dạy học bộ môn ở các trường sư phạm [1]; Lê Đức Ngọc với đề tài Xây dựng chương trình đào tạo giáo viên dạy tích hợp các môn tự nhiên, các môn xã hội – nhân văn và các môn công nghệ [19]; Nguyễn Đăng Trung với Vận dụng quan điểm tích hợp trong quá trình dạy học môn giáo dục học trong nhà trường Sư Phạm [26]. Các tác giả đã nêu được các căn cứ, các yêu cầu thực tiễn để giảng dạy cho sinh viên các trường sư phạm về quan điểm, phương pháp thực hiện giáo dục tích hợp trong các nhà trường.
Chương trình SGK theo hướng tích hợp đã được xây dựng xuyên suốt từ cấp tiểu học đến THPT. Các tác giả biên soạn bộ SGK mới cũng khẳng định: Bên cạnh những hướng cải tiến chung của chương trình như giảm tải, tăng thực hành, gắn với cuộc sống, cải tiến nổi bật nhất của chương trình là hướng tích hợp. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Như vậy, việc vận dụng quan điểm tích hợp vào giảng dạy và giáo dục đã và đang thu hút được sự quan tâm của các nhà giáo dục. Những công trình nghiên cứu của nhiều nhà giáo dục và GV đã khẳng định việc vận dụng quan điểm tích hợp vào giáo dục là một trong những xu hướng tất yếu hiện nay.
Về quản lý hoạt động giáo dục trong nhà trường phổ thông có thể kể đến: Luận văn Thạc sĩ của tác giả Lê Thị Thanh Xuân (2014): “Quản lý giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động dạy học ở các trường THCS thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh” [29]; luận văn Thạc sĩ của tác giả Cà Thị Hoan (2009): “Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo định hướng xây dựng nhà trường thân thiện ở trường THPT vùng dân tộc thiểu số” [13]. Các tác giả đã nghiên cứu thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường phổ thông, từ đó đề xuất một số biện pháp có tính khả thi để thực hiện tốt công tác quản lý các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Tuy nhiên, hiện nay, vấn đề quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở trường phổ thông nói chung, trường tiểu học nói riêng vẫn còn là khoảng trống đòi hỏi sự quan tâm nghiên cứu của các nhà khoa học.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở trường Tiểu học
1.2.1.1. Tích hợp
Trong tiếng Anh, tích hợp được viết là “integration” một từ gốc Latinh (integer) có nghĩa là “whole” hay “toàn bộ, toàn thể”. Có nghĩa là sự phối hợp các hoạt động khác nhau, các thành phần khác nhau của một hệ thống để bảo đảm sự hài hòa chức năng và mục tiêu hoạt động của hệ thống ấy.
Theo từ điển Tiếng Việt: “Tích hợp là sự kết hợp những hoạt động, chương trình hoặc các thành phần khác nhau thành một khối chức năng. Tích hợp có nghĩa là sự thống nhất, sự hòa hợp, sự kết hợp” [20].
Theo từ điển Giáo dục học do tác giả Bùi Hiền chủ biên: “Tích hợp là hành động liên kết các đối tượng nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác nhau trong cùng một kế hoạch dạy học” [12]
1.2.1.2. Hoạt động giáo dục
Hoạt động là hình thức biểu hiện quan trọng nhất các mối quan hệ tích cực, chủ động của con người với thực tiễn xung quanh. Hoạt động là phương thức tồn tại của con người, đồng thời hoạt động là điều kiện, là phương tiện, là con đường hình thành và phát triển nhân cách, trong đó hoạt động giáo dục giữ vai trò chủ đạo.
Hoạt động giáo dục có thể hiểu theo hai cấp độ: Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Theo nghĩa rộng: HĐGD là một hiện tượng xã hội đặc biệt chỉ có ở loài người. Nhờ có hoạt động giáo dục mà các nền văn hóa được di truyền, nhờ có hoạt động giáo dục mà nhân cách con người được hình thành, phát triển và ngày càng hoàn thiện đáp ứng với yêu cầu xã hội không ngừng biến đổi [17].
Theo nghĩa hẹp: HĐGD là một quá trình bao gồm hai hoạt động thống nhất biện chứng; hoạt động giáo dục của nhà trường và hoạt động tự giáo dục của đối tượng giáo dục dưới sự tổ chức, lãnh đạo của nhà giáo dục. Người được giáo dục tự giác, tích cực tự giáo dục nhằm hình thành thế giới quan, nhân sinh quan và những phẩm chất đạo đức cần thiết khác của người công dân [17].
Trong nhà trường, HĐGD được phân ra làm hai bộ phận chủ yếu:
- Các HĐGD trong hệ thống các môn học và các lĩnh vực học tập khác.
- cấp tiểu học, HĐGD được tập trung thực hiện trong hệ thống các môn học:
- Đạo đức, Âm nhạc, Mỹ thuật, Thủ công (Kỹ thuật), Thể dục.
- Các HĐGD ngoài các môn học và các lĩnh vực học tập: hoạt động giáo dục thể chất, trí tuệ, đạo đức, thẩm mĩ, dân số, môi trường và HĐGD tư tưởng – chính trị, pháp luật…
1.2.1.3. Hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp
Trong sự phát triển của khoa học – kỹ thuật, HĐGD thông qua các môn học ngày càng thâm nhập vào nhau. Điều đó khiến cho trong nhà trường, học sinh không chỉ biết lĩnh hội kiến thức mà còn phải có khả năng sử dụng tổng hợp kiến thức vào giải quyết các tình huống trong thực tiễn cuộc sống.
Trước những đòi hỏi đó, sư phạm tích hợp ra đời nhằm đáp ứng những yêu cầu của xã hội đặt ra. Theo Xavier Roegiers, “khoa sư phạm tích hợp dựa trên tư tưởng năng lực, tức là biết sử dụng các kỹ năng trong một tình huống có vấn đề”. Nó chỉ ra rằng trong quá trình thực hiện HĐGD:
- Nhà trường phải tiếp tục là một đảm bảo cho những giá trị quan trọng của xã hội. Thật vậy, chỉ có thông qua những giá trị đó thì toàn bộ các hoạt động giáo dục mới có ý nghĩa.
- Nhà trường không chỉ có chức năng ưu tiên là truyền đạt kiến thức và thông tin mà còn giúp học sinh có khả năng tìm thông tin, quản lý thông tin, tổ chức chiếm lĩnh các kiến thức và chủ động rèn luyện năng lực, phẩm chất, linh hoạt giải quyết các tình huống thiết thực trong cuộc sống. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Tác giả Đinh Quang Báo cho rằng: “Tích hợp các nội dung giáo dục trong một môn học, khi đó, vừa gắn kết đảm bảo tính đồng bộ giữa các nội dung có liên quan trong một môn học, vừa đặt ra những tình huống đòi hỏi học sinh vận dụng các kiến thức kỹ năng môn học để giải quyết; Hoặc lồng ghép các nội dung giáo dục cần thiết nhưng không thành một môn học (như các nội dung về môi trường, năng lượng, biến đổi khí hậu, giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo, kĩ năng sống, dân số, sức khỏe sinh sản…) vào nội dung của mỗi môn học tùy theo đặc trưng của từng môn.” [1].
Như vậy, từ những khái niệm nêu trên có thể hiểu: Hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp là hoạt động giáo dục mà trong đó giáo viên tổ chức, hướng dẫn để học sinh biết huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau nhằm giải quyết các tình huống trong thực tiễn; thông qua đó hình thành những kiến thức, kĩ năng mới; phát triển được những năng lực cần thiết, nhất là năng lực giải quyết vấn đề.
1.3. Những vấn đề cơ bản về giáo dục theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học
1.3.1. Mục tiêu giáo dục theo chủ đề tích hợp
Giáo dục theo chủ đề tích hợp làm cho quá trình hoạt động trong nhà trường có ý nghĩa bằng cách gắn học tập với cuộc sống hằng ngày, tiến hành trong quan hệ với các tình huống cụ thể mà học sinh sẽ gặp sau này, những tình huống có ý nghĩa trong cuộc sống, hòa nhập thế giới học đường với cuộc sống.
Giáo dục theo chủ đề tích hợp giúp phân biệt cái cốt yếu với cái ít quan trọng hơn. Cái cốt yếu là những năng lực cơ bản cần cho học sinh vận dụng vào xử lý những tình huống có ý nghĩa trong cuộc sống, hoặc đặt cơ sở không thể thiếu được cho quá trình rèn luyện tiếp theo.
Trong thực tế, HĐGD tại nhà trường dành quá nhiều thời gian cung cấp kiến thức mà phần luyện tập, thực hành để hình thành thái độ, hành vi, thói quen lại chưa được đầu tư thỏa đáng. Một học sinh tiểu học sẽ dễ dàng kể được các việc làm để BVMT nhưng trong cuộc sống hàng ngày em đó lại không thực hiện đúng. Như vậy cho thấy việc giáo dục BVMT đối với em HS này mới chỉ dừng lại ở mức độ biết các kiến thức về BVMT mà chưa được rèn luyện để có thái độ, hành vi và hình thành thói quen đúng trong cuộc sống.
Giáo dục theo chủ đề tích hợp quan tâm đến việc sử dụng kiến thức trong tình huống cụ thể. Thay vì tham nhồi nhét cho học sinh nhiều kiến thức đủ loại, giáo dục tích hợp chú trọng tập dượt cho học sinh nhiều kiến thức kỹ năng hoặc được đưa vào các tình huống thực tế, có ích cho cuộc sống sau này làm người lao động, có năng lực sống tự lập.
Ở tiểu học hướng tới giáo dục cho HS các chủ đề tích hợp sau:
Chủ đề giáo dục bảo vệ môi trường: Giúp học sinh có những hiểu biết ban đầu về môi trường, mối quan hệ giữa con người với môi trường. Học sinh có kỹ năng tham gia các hoạt động BVMT phù hợp với lứa tuổi.
Chủ đề giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Mục tiêu làm cho học sinh hiểu được tầm quan trọng của năng lượng và của việc sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn năng lượng; đem lại cho học sinh nhận thức về giá trị, thái độ và kĩ năng thực hành để tham gia một cách có trách nhiệm và hiệu quả trong phòng ngừa và giải quyết các vấn đề năng lượng.
Chủ đề giáo dục về biển đảo: Bước đầu giáo dục cho học sinh nhận thức được vai trò, ý nghĩa to lớn của tài nguyên, môi trường biển đảo đối với công cuộc phát triển quê hương, đất nước và cuộc sống con người. Giáo dục học sinh biết phải giữ gìn tài nguyên môi trường biển đảo. Hình thành và phát triển ở các em thái độ, hành vi và tình yêu biển đảo của quê hương đất nước.
Chủ đề giáo dục kỹ năng sống: Trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị, thái độ, kỹ năng phù hợp; hình thành cho HS những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực và giúp HS có khả năng ứng phó phù hợp và linh hoạt trong các tình huống của cuộc sống hàng ngày.
1.3.2. Vai trò giáo dục theo chủ đề tích hợp Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Giáo dục tích hợp cho phép rút ngắn được thời gian, đồng thời tăng cường được khối lượng và chất lượng thông tin của chương trình và nội dung giáo dục.
Việc giáo dục tích hợp rèn cho HS ý thức và kỹ năng vận dụng kiến thức đã học để xử lý các vấn đề đặt ra trong thực tiễn. Giáo dục tích hợp giúp HS sử dụng một cách tối đa các kiến thức đã học ở các môn học và HĐGD vào giải quyết vấn đề, đồng thời kéo kiến thức trong nhà trường gần lại với kiến thức xã hội.
Giáo dục tích hợp giúp HS rèn luyện tư duy khái quát, năng lực liên hệ vận dụng sáng tạo kiến thức, kỹ năng, phương pháp của khối tri thức toàn diện, hài hoà và hợp lý trong giải quyết các tình huống mới mẻ, đa dạng trong cuộc sống hiện đại.
Giáo dục tích hợp giúp HS trở thành người tích cực, người công dân có năng lực giải quyết tốt các tình huống có vấn đề mang tính tích hợp trong thực tiễn cuộc sống.
1.3.3. Nội dung giáo dục theo chủ đề tích hợp
Giáo dục tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục tích cực đã trở thành xu thế trong việc xác định nội dung của HĐGD ở nhà trường và trong việc xây dựng chương trình trong nhiều năm nay. Ở tiểu học, HĐGD đã tập trung tích hợp các nội dung như sau:
Thời lượng cụ thể theo từng khối là: Khối 1 có 57 tiết/năm, Khối 2 có 59 tiết/năm, Khối 3 có 59 tiết/năm, Khối 4 có 64 tiết/năm, Khối 5 có 69 tiết/năm. Việc tích hợp này một mặt giảm được áp lực học, thi, giải quyết được vấn đề giảm đầu môn học, tránh được sự trùng lặp về nội dung; mặt khác nâng cao chất lượng giáo dục, phát huy được năng lực của học sinh trong việc lĩnh hội kiến thức và vận dụng kiến thức vào cuộc sống hàng ngày, tránh kiểu lĩnh hội kiến thức một cách thụ động, thiếu sự năng động sáng tạo ở học sinh. Theo hướng này, năng lực phân tích, tổng hợp của học sinh được phát huy. Giáo dục tích hợp là một trong những định hướng chính của đổi mới chương trình giáo dục phổ thông nước ta sau năm 2015, nhằm hướng tới mục tiêu là chuyển nền giáo dục nước ta từ chủ yếu cung cấp kiến thức và kỹ năng sang nền giáo dục phát triển phẩm chất và năng lực học sinh.
1.3.4. Phương pháp giáo dục theo chủ đề tích hợp
Phương pháp giáo dục là cách thức tác động của nhà giáo dục và tập thể HS đến người được giáo dục thông qua việc tổ chức một cách hợp lý về mặt sư phạm những hoạt động và giao lưu của HS nhằm hình thành ý thức, bồi dưỡng tình cảm, rèn luyện kĩ xảo và thói quen, hành vi nhân cách của họ. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Như vậy, phương pháp thực hiện giáo dục theo chủ đề tích hợp là phụ thuộc vào nội dung, kiến thức giáo dục cần tích hợp vào các bài dạy, tùy theo từng hoạt động mà sử dụng các phương pháp cho phù hợp,… từ đó thực hiện mục tiêu giáo dục và rèn kỹ năng sống, giá trị sống cho học sinh. Ví dụ, để giáo dục bảo vệ môi trường theo chủ đề tích hợp cho học sinh ở trường tiểu học, GV cần thực hiện các phương pháp sau:
- Phương pháp điều tra hoặc tham quan thực tế:
Phương pháp điều tra là phương pháp, trong đó GV tổ chức và hướng dẫn học sinh tìm hiểu một vấn đề và sau đó dựa trên các thông tin thu thập được tiến hành phân tích, so sánh, khái quát để rút ra kết luận, nêu ra các giải pháp hoặc kiến nghị.
VD: Trong giáo dục BVMT, phương pháp điều tra được sử dụng nhằm giúp học sinh vừa tìm hiểu được thực trạng môi trường địa phương, vừa phát triển kinh nghiêṃ điều tra thực trạng cho các em.
- Phương pháp thảo luận:
Phương pháp thảo luận là phương pháp trong đó giáo viên tổ chức đối thoại giữa học sinh và giáo viên hoặc giữa học sinh và học sinh nhằm huy động trí tuệ của tập thể để giải quyết một vấn đề đặt ra … Trong phương pháp thảo luận, học sinh giữ vai trò chủ động, đề xuất ý kiến, thảo luận, tranh luận. Giáo viên giữ vai trò nêu vấn đề, gợi ý khi cần thiết và tổng kết thảo luận.
VD: Trong giáo dục BVMT, phương pháp thảo luận được sử dụng nhằm giúp học sinh có thể huy động trí tuệ của tập thể để tìm hiểu những vấn đề môi trường mà mình khám phá được để từ đó cùng nhau đưa ra những kiến nghị, những giải pháp phù hợp với thực trạng và khả năng thực hiện của các em.
- Phương pháp đóng vai:
Phương pháp đóng vai là phương pháp trong đó giáo viên tổ chức cho học sinh giải quyết một tình huống của nội dung học tập gắn liền với cuộc sống thực tế bằng cách diễn xuất một cách ngẫu hứng mà không cần kịch bản luyện tập trước.
- Phương pháp trực quan:
Phương pháp trực quan là phương pháp sử dụng những phương tiện trực quan, phương tiện kĩ thuật trước, trong và sau khi nắm tài liệu mới, khi ôn tập, củng cố, hệ thống hoá kiến thức,….
VD: Trong giáo dục BVMT, phương pháp trực quan được sử dụng với mục đích tái tạo lại hinh̀ ảnh các sự kiện, hiện tượng về môi trường. Các phương tiện trực quan như tranh ảnh, thi ́nghiệm … giúp học sinh thấy được các hiện tượng cụ thể về từng đối tượng của môi trường.
1.3.5. Hình thức giáo dục theo chủ đề tích hợp Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Giáo dục tích hợp là định hướng quan trọng trong HĐGD hiện nay. Giáo viên tổ chức, hướng dẫn để học sinh biết huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau nhằm giải quyết các tình huống trong đời sống; thông qua đó hình thành những kiến thức, kĩ năng mới; phát triển được những năng lực cần thiết, nhất là năng lực giải quyết vấn đề.
Tùy thuộc phạm vi tri thức được vận dụng, để giải quyết vấn đề trong các tình huống khác nhau mà có các hình thức tích hợp sau:
Tích hợp các nội dung trong một HĐGD, khi đó, vừa gắn kết đảm bảo tính đồng bộ giữa các nội dung có liên quan trong một hoạt động, vừa đặt ra những tình huống đòi hỏi học sinh vận dụng các kiến thức kỹ năng đã lĩnh hội để giải quyết. Ví dụ trong hoạt động BVMT để thực hiện hiệu quả hoạt động này HS sẽ cần huy động các kiến thức về môi trường của môn học TNXH, Khoa học, Địa lý; huy động các kiến thức về Âm nhạc, Mỹ thuật để bày tỏ cảm xúc về môi trường. Hay học sinh cần huy động kiến thức, kỹ năng của môn Kỹ thuật để biết cách trồng và chăm sóc cây xanh…
Lồng ghép nội dung giáo dục cần thiết trong các HĐGD như nội dung về môi trường, tiết kiệm năng lượng, kĩ năng sống giáo dục biển đảo… tùy theo đặc trưng của từng HĐGD. Ví dụ, nội dung sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả đã được lồng ghép trong tất cả các HĐGD ở khối lớp 2 là Mỹ thuật, Âm nhạc, Thủ công, Thể dục, Đạo đức.
Như vậy, trong quá trình tổ chức các HĐGD, giáo viên căn cứ vào nội dung chương trình để thực hiện phương thức tích hợp phù hợp mang lại hiệu quả cao nhất trong các HĐGD.
1.4. Những vấn đề cơ bản về quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Trong quá trình giáo dục, ngoài việc trang bị cho HS những tri thức khoa học cơ bản và có hệ thống, cần phải quan tâm tới giáo dục nhân cách, kỹ năng sống cho các em. Đó chính là hình thành cho HS ý thức và niềm tin, thái độ ứng xử đúng đắn trong các quan hệ giao tiếp hàng ngày, hành vi và các kỹ năng hoạt động, các giá trị sống cơ bản cho học sinh.
Có thể hiểu: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp là những tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể GV, HS, những lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm huy động họ tham gia, cộng tác, phối hợp trong các hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp của nhà trường để đạt được mục tiêu dự kiến.
Quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp trong trường Tiểu học bao gồm các chức năng của hoạt động quản lý nói chung.
1.4.1. Hiệu trưởng trường Tiểu học với hoạt động quản lý giáo dục theo chủ đề tích hợp
Vai trò của Hiệu trưởng trong việc quản lí trường tiểu học
Quản lý trường học là thực hiện nhiệm vụ, đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu đào tạo thế hệ trẻ. Trong nhà trường, Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm điều hành, quản lý mọi hoạt động của nhà trường. Hoạt động quản lý của Hiệu trưởng là quá trình đạt đến mục tiêu của nhà trường bằng cách vận dụng các chức năng quản lý.
Trong quản lý trường tiểu học, chủ thể quản lý là Hiệu trưởng, là người định hướng trí tuệ vào tất cả các vấn đề của nhà trường, xác định được những công việc quan trọng theo từng thời điểm, qua kế hoạch năm học với những mục tiêu nhiệm vụ cụ thể, vừa hợp lý vừa khoa học, đồng thời có những bước tổ chức triển khai thực hiện kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm để từng bước nâng dần chất lượng giáo dục.
Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trưởng trường tiểu học
Điều 54 của Luật Giáo dục đã quy định rõ vai trò chức năng của người HT. Điều 20 của Điều lệ trường Tiểu học lại tiếp tục cụ thể hóa, quy định rõ nhiệm vụ và quyền hạn của HT trường Tiểu học. Đó là:
- Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường; lập kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học, giáo dục; báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện trước Hội đồng trường và các cấp có thẩm quyền;
- Thành lập các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các hội đồng tư vấn trong nhà trường; bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó;
- Phân công, quản lý, đánh giá, xếp loại, tham gia quá trình tuyển dụng, thuyên chuyển; khen thưởng, thi hành kỉ luật đối với giáo viên, nhân viên theo quy định; Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
- Quản lý hành chính; quản lý và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài chính, tài sản của nhà trường;
- Quản lý học sinh và tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà trường; tiếp nhận, giới thiệu học sinh chuyển trường; quyết định khen thưởng, kỉ luật, phê duyệt kết quả đánh giá, xếp loại, danh sách học sinh lên lớp, ở lại lớp; tổ chức kiểm tra, xác nhận việc hoàn thành chương trình tiểu học cho học sinh trong nhà trường và các đối tượng khác trên địa bàn trường phụ trách;
- Dự các lớp bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ quản lý; tham gia giảng dạy bình quân 2 tiết trong một tuần; được hưởng chế độ phụ cấp và các chính sách ưu đãi theo quy định;
- Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở và tạo điều kiện cho các tổ chức chính trị – xã hội trong nhà trường hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục;
- Thực hiện xã hội hoá giáo dục, phối hợp tổ chức, huy động các lực lượng xã hội cùng tham gia hoạt động giáo dục, phát huy vai trò của nhà trường đối với cộng đồng.
Từ đó, chúng ta có thể nhận thấy rằng để đảm bảo thực hiện được những yêu cầu về nhiệm vụ và quyền hạn nêu trên, đặc biệt trong bối cảnh giáo dục của giai đoạn hiện nay, đòi hỏi người HT phải không ngừng rèn luyện, phấn đấu toàn diện về phẩm chất lẫn năng lực.
Trong quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp, Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm điều hành, quản lý hoạt động này nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Hiệu trưởng là người chỉ đạo, quản lý việc lập kế hoạch tổ chức HĐGD theo chủ đề tích hợp tại các nhà trường, tổ chức thực hiện, chỉ đạo các lực lượng giáo dục trong nhà trường thực hiện hiệu quả kế hoạch. Hiệu trưởng còn có vai trò quan trọng trong việc kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp đảm bảo mục tiêu giáo dục đề ra. Do vậy Hiệu trưởng cần có khả năng tổ chức trong thực tiễn, luôn tìm tòi đổi mới hoạt động QL, đổi mới các hoạt động sư phạm của nhà trường. Đặc biệt, để thực hiện các nhiệm vụ đổi mới giáo dục trong thời kỳ CNH – HĐH hiện nay, người HT cần tận dụng các cơ hội để tìm kiếm các nguồn lực, vận động khai thác những nguồn kinh phí to lớn của các tổ chức, lực lượng bên ngoài xã hội hỗ trợ cho các hoạt động giáo dục của nhà trường nói chung và công tác quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường tiểu học nói riêng.
1.4.2. Mục tiêu quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp
Mục tiêu quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp tại các trường tiểu học là việc thực hiện kế hoạch bám sát mục tiêu giáo dục ở bậc TH nói chung và việc xác định được yêu cầu của HĐGD theo chủ đề tích hợp cho học sinh nói riêng.
Nước ta đang trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu đến năm 2020 về cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Đảng ta xác định, đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức cho giáo dục nói chung và giáo dục phổ thông nói riêng. Vì thế, giáo dục phổ thông phải hướng tới đổi mới toàn diện, sâu sắc hơn, quy mô hơn. Đảng và Nhà nước sẽ tiếp tục đầu tư cho giáo dục nhằm nâng cao chất lượng học tập, rèn luyện của học sinh để góp phần tích cực đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Đại hội IX của Đảng khẳng định: Đối với thế hệ trẻ, chăm lo giáo dục, bồi dưỡng, đào tạo phát triển toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, văn hóa, sức khỏe, nghề nghiệp; giải quyết việc làm, phát triển tài năng, sức sáng tạo, phát huy vai trò xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Từ những căn cứ trên, mục tiêu quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp nhằm thực hiện mục tiêu của giáo dục ở bậc TH, đó là: Giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.
1.4.3. Nguyên tắc quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp
Nguyên tắc quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp là những quy tắc cơ bản, nền tảng cần phải tuân theo trong tổ chức hoạt động quản lý nhằm đạt được mục tiêu giáo dục theo chủ đề tích hợp đã đề ra. Do vậy cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản sau:
Một là nguyên tắc đảm bảo tính kế hoạch: Phải có kế hoạch chính xác, cần xác định rõ thời gian, mục tiêu cần đạt, các biện pháp thực hiện và kết quả mong đợi, những nguồn lực cần huy động; Phải dự kiến trước việc kiểm tra thực hiện kế hoạch, công cụ đo, đánh giá mức độ hoàn thành và các điều chỉnh có thể thực hiện nhằm đạt mục tiêu của kế hoạch.
Đây là một nguyên tắc đòi hỏi nhà quản lý giáo dục cần phải quán triệt trong hoạt động quản lý. Thực hiện nguyên tắc này sẽ tăng cường tính chủ động trong quá trình điều hành và thực hiện các nhiệm vụ của chủ thể và khách thể quản lý, giảm bớt sự bất định trong quản lý giáo dục và tạo khả năng thực hiện công việc một cách hiệu quả. Khi thực hiện nguyên tắc này cần đảm bảo:
- Phải đưa mọi hoạt động quản lý giáo dục vào kế hoạch.
- Chủ thể quản lý giáo dục phải được trang bị những kiến thức cơ bản về kế hoạch.
Hai là nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất trong hệ thống quản lý giáo dục: Đảm bảo sự thống nhất từ Bộ Giáo dục tới các cơ sở giáo dục về quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nội dung các giải pháp cơ chế thực hiện. Đồng thời phải tiến hành sự phân cấp trong quản lý để đảm bảo tính thống nhất, tính hiệu quả của quản lý giáo dục. Khi thực hiện nguyên tắc này cần đảm bảo:
Trong nhà trường Hiệu trưởng phải biết ủy quyền, giao việc cho cấp dưới và thống nhất quan điểm chỉ đạo các hoạt động giáo dục. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Trong kiểm tra đánh giá các hoạt động giáo dục cần có quan điểm xuyên suốt về mục tiêu, tiêu chí, nội dung phương pháp đánh giá kết quả giáo dục nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ trong hoạt động.
Ba là nguyên tắc đảm bảo tính khoa học: Quản lý hoạt động giáo dục phải xây dựng trên hệ thống tri thức sâu rộng, trên sự tổng kết quá trình phát triển của lý luận quản lý, nhận thức được những quy luật khách quan của giáo dục, của tự nhiên xã hội để sử dụng trong thực tiễn quản lý. Quản lý hoạt động giáo dục ở nhà trường mang tính chất tổng hợp rất cao. Nó không chỉ dựa vào kinh nghiệm mà phải am hiểu tri thức của nhiều ngành khoa học và sự hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực lý luận quản lý giáo dục.
Yêu cầu đối với thực hiện nguyên tắc đòi hỏi nhà quản lý giáo dục phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình khoa học khi ra các quyết định hoặc xử lý thông tin để xác định mục tiêu.
Bốn là nguyên tắc tính hiệu quả, thiết thực và cụ thể: Đây là nguyên tắc đòi hỏi quản lý hoạt động giáo dục phải đạt được cả hiệu quả trong và hiệu quả ngoài. Hiệu quả trong là sự hài lòng của cán bộ, giáo viên và người học và thành tích đạt được của người học, sự đáp ứng mục tiêu của sản phẩm giáo dục… Hiệu quả ngoài đó là sự đáp ứng về nhân cách của người được đào tạo đối với yêu cầu của xã hội. Yêu cầu đối với thực hiện nguyên tắc là:
Khi đưa ra các quyết định quản lý cần tính đến hiệu quả của chúng và đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.
Trong quá trình quản lý cần hiểu biết đầy đủ tường tận tình hình thực tế của nhà trường và địa phương, biết xác định các vấn đề cơ bản then chốt trong từng thời gian để tập trung giải quyết.
Năm là nguyên tắc đảm bảo kết hợp hài hòa các lợi ích: Quản lý hoạt động giáo dục thực chất là quản lý con người nhằm phát huy tính tích cực lao động sáng tạo của người lao động. Song động lực của quản lý (cả chủ thể và đối tượng quản lý) là lợi ích. Do vậy, phải đảm bảo cân đối hài hòa giữa lợi ích của nhà trường với lợi ích của giáo viên, lợi ích của người học và lợi ích xã hội. Kết hợp hài hòa các lợi ích phải được xem xét đề ra ngay từ khi xây dựng kế hoạch đến tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá.
Tóm lại, khi thực hiện công tác quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở các trường TH, Hiệu trưởng các nhà trường cần kết hợp hài hòa các nguyên tắc trong quản lý để đảm bảo thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục đề ra.
1.4.4. Nội dung quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp của Hiệu trưởng trường tiểu học
Để nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng yêu cầu giáo dục gắn với thực tiễn trong các trường tiểu học, cần tăng cường HĐGD theo chủ đề tích hợp nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ năm học. Để thực hiện tốt công tác này, Hiệu trưởng phải quản lý:
1.4.4.1. Lập kế hoạch thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học
Kế hoạch là việc sắp xếp công việc cụ thể cho một thời gian nhất định: tuần, tháng, học kỳ, năm học. Kế hoạch thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp là trình tự những nội dung giáo dục, các hình thức tổ chức thực hiện được bố trí, sắp xếp theo thứ tự thời gian của năm học. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Lập kế hoạch thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học bao gồm:
- Chương trình, kế hoạch chung của nhà trường trong việc thực hiện
- Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch, chương trình HĐGD theo chủ đề tích hợp của CBGV trong nhà trường.
- Kế hoạch chương trình thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp theo định kỳ thời gian (tuần, tháng, học kỳ, năm học) của GV.
- Chỉ đạo điều hành, giám sát việc thực hiện kế hoạch HĐGD theo chủ đề tích hợp của CBGV và học sinh trong nhà trường.
- Kế hoạch bồi dưỡng CBGV thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp.
- Kế hoạch phối hợp các lực lượng giáo dục trong việc thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp.
- Kế hoạch đầu tư và sử dụng cơ sở vật chất cũng như các điều kiện thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp.
- Kế hoạch kiểm tra đánh giá kết quả thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp.
1.4.4.2. Tổ chức thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học
Để thể hiện được vai trò tổ chức thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học, Hiệu trưởng cần phải xây dựng và duy trì một cơ cấu tổ chức nhất định về những vai trò, nhiệm vụ của từng tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp, cụ thể là:
Phân công các thành viên thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp trong nhà trường mà lực lượng chủ yếu là các tổ chuyên môn, các giáo viên (GVCN, giáo viên bộ môn).
- Xác định mục tiêu, nội dung, biện pháp và hướng dẫn cách thức tổ chức thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp đối với từng khối lớp.
- Lựa chọn giáo viên là người có năng lực để tổ chức thực hiện các
- Tổ chức bồi dưỡng giáo viên thực hiện nội dung, chương trình về hoạt động giáo dục theo hướng tích hợp, nâng cao năng lực cho giáo viên về giáo dục theo chủ đề tích hợp và phương pháp giáo dục cho học sinh TH.
- Huy động các cán bộ cốt cán là những tổ trưởng chuyên môn, GV có tay nghề giỏi, có kinh nghiệm tổ chức trong công tác thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp tập huấn hướng dẫn GV.
- Huy động nguồn lực phục vụ cho các hoạt động giáo dục tích hợp như: Huy động nguồn nhân lực tham gia thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp, huy động nguồn tài chính, cơ sở vật chất phục vụ cho dạy học, giáo dục tích hợp trong nhà trường vv…
1.4.4.3. Chỉ đạo thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học
Chỉ đạo thực hiện kế hoạch giáo dục tích hợp trong trường tiểu học là quá trình tác động cụ thể của Hiệu trưởng tới các bộ phận trong nhà trường nhằm biến những nhiệm vụ chung của HĐGD theo chủ đề tích hợp thành hoạt động thực tiễn của các bộ phận thực hiện giáo dục tích hợp cho học sinh diễn ra đúng hướng, đúng kế họach, tập hợp và phối hợp các lực lượng giáo dục sao cho đạt hiệu quả. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Việc chỉ đạo thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp sẽ đạt hiệu quả cao nếu trong quá trình chỉ đạo Hiệu trưởng biết kết hợp giữa sử dụng uy quyền và thuyết phục, động viên kích thích, tôn trọng, tạo điều kiện cho người dưới quyền được phát huy năng lực và tính sáng tạo của họ.
Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn lập kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp thông qua các môn học.
Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch tổ chức HĐGD theo chủ đề tích hợp thông qua các môn học.
Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn, hướng dẫn giáo viên tổ chức thực hiện kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp thông qua các môn học.
Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn tăng cường bồi dưỡng năng lực thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp cho giáo viên.
Hiệu trưởng chỉ đạo đổi mới kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực. Tóm lại, với kế hoạch giáo dục theo chủ đề tích hợp đã được đề ra thì hoạt động chỉ đạo, điều khiển của người Hiệu trưởng là rất cần thiết trong suốt quá trình thực hiện. Điều này giúp cho việc thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp được tiến hành một cách khả thi và đúng mục tiêu giáo dục đề ra. Hiệu trưởng xem xét, cân nhắc đề ra những công việc cụ thể cho từng giai đoạn của quá trình thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp, hướng dẫn CBGV, học sinh việc thực hiện và giải quyết những khó khăn vướng mắc, uốn nắn điều chỉnh những sai lệch trong quá trình thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp.
1.4.4.4. Kiểm tra đánh giá việc thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học
Trong quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp việc kiểm tra đánh giá có ý nghĩa không chỉ đối với nhà quản lý giáo dục mà còn có ý nghĩa đối với học sinh. Bởi vì, qua kiểm tra đánh giá của giáo viên, học sinh hiểu rõ hơn về những hoạt động của mình, khẳng định được mình. Từ đó hoạt động tích cực hơn, tự giác hơn, biết tự điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với yêu cầu chung của nhà trường, xã hội.
Hiệu trưởng có thể kiểm tra định kỳ, thường xuyên, đột xuất, trực tiếp hoặc gián tiếp, cần xây dựng chuẩn đánh giá phù hợp với đặc điểm của nhà trường thì việc kiểm tra đánh giá mới khách quan công bằng rõ ràng.
Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp phải gắn liền với nội dung đánh giá kết quả môn học.
Để thực hiện các nhiệm vụ kiểm tra kết quả thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp, Hiệu trưởng cần tiến hành các nhiệm vụ sau đây: Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
- Lập kế hoạch kiểm tra: Xác định rõ mục tiêu, nội dung kiểm tra, đánh giá, chuẩn đánh giá, phương pháp, hình thức đánh giá.
- Xây dựng các lực lượng kiểm tra, đánh giá.
- Xây dựng công cụ kiểm tra, đánh giá.
- Tổ chức kiểm tra, đánh giá
- Phân tích kết quả kiểm tra, đánh giá và phản hồi thông tin tới học sinh, giáo viên nhằm giúp GV và HS hoàn thiện quá trình thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp.
Tóm lại, công tác kiểm tra đánh giá cũng là một nội dung của quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp trong mỗi nhà trường. Đây là hoạt động của Hiệu trưởng để xem lại kết quả quản lý việc thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp của CBGV, HS và các tổ chức trong nhà trường. Việc thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp có hiệu quả cũng có nghĩa là chất lượng giáo dục của nhà trường cao hơn, ngược lại chất lượng giáo dục chưa cao thì một phần cũng do việc thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp chưa tốt. Thông qua kiểm tra đánh giá và kịp thời khen thưởng, động viên của nhà trường sẽ giúp giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục học sinh theo chủ đề tích hợp, thông qua đó nâng cao nhận thức của CBGV, HS và các tổ chức đoàn thể về quan điểm giáo dục mới – giáo dục theo chủ đề tích hợp mà các nhà trường hiện nay đang thực hiện nhằm đáp ứng cho yêu cầu thực tiễn giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học
1.5.1. Yếu tố chủ quan
Nhận thức, năng lực của CBQL
Nhận thức và năng lực quản lý của CBQL ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý trong nhà trường. Đó là: Nhận thức của CBQL về sự cần thiết phải thực hiện giáo dục tích hợp; hiểu thế nào là tích hợp; ý nghĩa vai trò của giáo dục tích hợp trong giai đoạn hiện nay, nhất là trước sự phát triển và hội nhập của đất nước; nhận thức rõ vai trò chức năng nhiệm vụ và mối quan hệ giữa nhà quản lý với các lực lượng giáo dục trong nhà trường.
Bên cạnh yếu tố nhận thức thì yếu tố năng lực của CBQL cũng có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý. Ngoài việc xây dựng kế hoạch, chỉ đạo và tổ chức thực hiện kế hoạch, cán bộ quản lý còn phải thường xuyên theo dõi, giám sát, kiểm tra, đồng thời có sự điều chỉnh kịp thời khi cần thiết để đảm bảo chất lượng của hoạt động giáo dục. Việc thực hiện tốt các chức năng quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý một cách linh hoạt, sáng tạo, chủ động là điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục của nhà trường và ngược lại. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Năng lực tổ chức HĐGD theo chủ đề tích hợp của đội ngũ giáo viên
Trong giai đoạn hiện nay đội ngũ giáo viên giảng dạy của trường TH đều có trình độ tốt nghiệp từ Cao đẳng trở lên. Đa số giáo viên trong các trường có trình độ đại học. Họ đều được học kiến thức tâm lí, nghiệp vụ sư phạm, được thực tập sư phạm, được tiếp xúc làm quen với các hoạt động giáo dục trong nhà trường. Cùng với sự phát triển của đất nước, được Đảng và nhà nước quan tâm, ngày nay đội ngũ giáo viên của nhà trường đã có điều kiện được phát huy năng lực của mình trong giảng dạy và giáo dục thế hệ trẻ. Trình độ chuyên môn của giáo viên là một trong những yếu tố quan trọng chi phối kết quả quản lý hoạt động giáo dục của người cán bộ quản lý. Người giáo viên thực hiện nhiệm vụ dưới sự chỉ đạo, tổ chức, điều khiển của cán bộ quản lý. Nếu người giáo viên có năng lực chuyên môn tốt, tinh thần trách nhiệm cao, có ý thức tổ chức kỷ luật, tuân thủ các mệnh lệnh quản lý thì hoạt động quản lý của nhà trường đạt được hiệu quả, chất lượng giáo dục được đảm bảo. Ngược lại, nếu trình độ chuyên môn của giáo viên yếu kém, tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật không tốt thì hiệu quả quản lý nhà trường sẽ rất thấp. Vì vậy, bồi dưỡng năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên là việc làm quan trọng mà người cán bộ quản lý phải hết sức coi trọng.
Tính tích cực của học sinh tham gia vào quá trình học tập và rèn luyện
Đây là một trong những nhân tố quan trọng ảnh hưởng tới việc quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp bởi HS chính là đối tượng của hoạt động này. Học sinh là nhân tố có tính chất quyết định tới kết quả của mọi hoạt động giáo dục trong nhà trường.
Tính tự giác, tính tích cực tham gia vào quá trình học tập, rèn luyện, giáo dục của học sinh giúp học sinh tự chủ trong quá trình lĩnh hội, trải nghiệm, rèn luyện tri thức, kỹ năng đã được học để phát triển nhân cách.
1.5.2. Các yếu tố khách quan
- Điều kiện về tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học
Nguồn tài chính hàng năm được cân đối đầu tư cho HĐGD, cơ sở vật chất phục vụ dạy học như: lớp học, bàn ghế, bảng đen, thiết bị dạy học, các phòng chức năng phụ trợ, …là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả giáo dục trong các nhà trường. Vì vậy, người Hiệu trưởng phải biết quan tâm dành nguồn ngân sách phù hợp đầu tư cơ sở vật chất thường xuyên, tăng cường bổ sung đảm bảo đủ điều kiện cho các hoạt động giáo dục trong nhà trường thì mới đảm bảo nâng cao chất lượng dạy học từ đó đáp ứng được mục tiêu giáo dục đề ra.
- Sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
Hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp diễn ra trong nhà trường và ngoài nhà trường, các lực lượng giáo dục có ảnh hưởng tới hoạt động đó là: các đoàn thể, tổ chức xã hội trong nhà trường và ngoài nhà trường, phụ huynh, GV, CBQL và HS.
Học sinh tiểu học là lứa tuổi ngây thơ, hồn nhiên, trong sáng. Các quá trình nhận thức ở các em đang phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, tính giàu xúc cảm là đặc điểm nổi bật và tư duy trực quan hình ảnh vẫn chiếm ưu thế trong hoạt động nhận thức của các em. Do đó, người giáo viên phải lưu ý tính trực quan trong dạy học và giáo dục, phải biết khơi gợi những xúc cảm tích cực của học sinh trong quá trình học tập.
Việc giáo dục HS không chỉ có nhà trường và gia đình mà phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa 3 môi trường giáo dục: Nhà trường, gia đình và xã hội. Các lực lượng tham gia phối hợp bao gồm: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đội TNTP Hồ Chí Minh, GVCN, GV chuyên, nhân viên, Hội cha mẹ HS, các tổ chức xã hội: Đoàn phường, Công an, Phụ nữ, các đơn vị kết nghĩa… Mỗi lực lượng giáo dục đều có thế mạnh riêng, vì vậy quản lý tốt việc phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để tổ chức tốt HĐGD theo chủ đề tích hợp chính là thực hiện xã hội hóa giáo dục, tạo môi trường giáo dục tốt nhất cho HS.
Kết luận chương 1
Từ cơ sở lý luận đã nghiên cứu có thể thấy rằng quản lý HĐGD nói chung và quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp nói riêng là công việc khó khăn, phức tạp, bao gồm một chuỗi các yếu tố có liên quan mật thiết, biện chứng với nhau đó là: mục tiêu, nội dung, phương pháp, quản lý GV, HS, cách thức kiểm tra, đánh giá các HĐGD …Do vậy đòi hỏi nhà quản lý phải có sự hiểu biết và sự tinh tế trong quản lý.
Quản lý HĐGD là nội dung cơ bản trong quản lý nhà trường. Quản lý tốt HĐGD trong đó bao gồm quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp với một số nội dung: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra, đánh giá thực hiện HĐGD theo chủ đề tích hợp sẽ có tác dụng không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Chất lượng các HĐGD theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học phụ thuộc rất nhiều vào tác động của chủ thể quản lý điều hành, phối hợp các yếu tố chủ quản và yếu tố khách quan. Bởi vậy, cần thiết phải xây dựng được những biện pháp quản lý phù hợp, khoa học và có tính khả thi để quản lý tốt các HĐGD theo chủ đề tích hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Để tăng hiệu quả quản lý HĐGD theo chủ đề tích hợp ở trường tiểu học cần tập trung vào các nội dung: Năng lực tổ chức HĐGD theo chủ đề tích hợp của đội ngũ CBQL, giáo viên, tính tích cực tham gia vào quá trình học tập và rèn luyện của học sinh. Trên cơ sở lý luận đó, tác giả tiến hành tìm hiểu thực trạng quản lý HĐGD theo chủ đề tích ở các trường tiểu học thuộc thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp.
XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY:
===>>> Luận văn: Thực trạng quản lý giáo dục theo chủ đề tích hợp
Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website: https://hotrovietluanvan.com/ – Hoặc Gmail: hotrovietluanvan24@gmail.com
[…] ===>>> Luận văn: Quản lý hoạt động giáo dục theo chủ đề tích hợp […]